Αν είχε κανείς τη διάθεση να σαρκάσει, θα έλεγε ότι πρόκειται για έναν από τους «καρπούς» του αγώνα ισότητας των δύο φύλων.
Φαινόμενο των καιρών, θα συνέχιζε, το ότι φεύγουν από τη μέση και τα τελευταία υπολείμματα της εικόνας «ασθενές φύλο» και αντικαθίστανται από την πραγματική. Αυτήν που θέλει τη γυναίκα να μη υστερεί σε τίποτε από τον άντρα. Ακόμη και στο θέμα της βιαιοπραγίας.
«Είναι της μόδας», θα πει η πρώην αστυνομικός Naomi Oakley. «Πριν ήταν οι άντρες που βιαιοπραγούσαν, τώρα είναι και οι έφηβες».
Κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι συμφωνούν ομόφωνα με την άποψη αυτή, ενώ υπάρχουν και στατιστικά στοιχεία για να την στηρίξουν. Σύμφωνα μ’ αυτά, υπάρχει αύξηση στη σωματική βία που ασκούν έφηβες μέσα στην οικογένεια, μεταξύ τους στις αυλές των σχολείων, καθώς και στον αριθμό των γυναικών που συλλαμβάνονται από την αστυνομία για βιαιοπραγίες.
ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΣΚΗΝΙΚΟΥ
Τα τελευταία πέντε χρόνια, αργά, αλλά σταθερά, φαίνεται να έχει αλλάξει το σκηνικό που δείχνει τη γυναίκα να έχει «δοσοληψίες» με την αστυνομία. Ενώ οι απάτες και οι κλοπές εξακολουθούν να έχουν προτεραιότητα, ο αριθμός των γυναικών που συλλαμβάνονται από την αστυνομία για βιαιοπραγίες αυξάνεται.
Σύμφωνα, λοιπόν, με στατιστικά στοιχεία του Ινστιτούτου Εγκληματολογίας, από το 2003 μέχρι σήμερα, ο αριθμός των ενήλικων γυναικών που έχουν συλληφθεί με την κατηγορία της βιαιοπραγίας έχει αυξηθεί από 16% σε 20%.
Το ίδιο χρονικό διάστημα, οι συλλήψεις γυναικών για απάτες και κλοπές μειώθηκαν από 47% σε 35%.
Ο πιο συνήθης χώρος που κινούνται οι βίαιες έφηβες, φαίνεται να είναι αυτό το ίδιο το σπίτι τους.
Στατιστικά στοιχεία της αστυνομίας δείχνουν ότι οι επιθέσεις έφηβων κοριτσιών κατά των γονέων τους αυξήθηκαν κατά 30% από το 2003 μέχρι το 2007, ενώ οι επιθέσεις εφήβων αγοριών, στον ίδιο χώρο, σημείωσαν αύξηση 19%.
Δεν περιορίζεται, όμως, η βία των κοριτσιών μόνο μέσα στο σπίτι – που, όπως θα δούμε σε λίγο, τις περισσότερες φορές αποσιωπείται από τα θύματα – αλλά επεκτείνεται στις αυλές των σχολείων, στο δρόμο, σε χώρους διασκέδασης.
Ενώ πριν οι έφηβες περιορίζονταν σε λεκτικές επιθέσεις, μέσα και έξω από το σπίτι τους, σήμερα κάνουν επίδειξη και της μυϊκής τους δύναμης.
Και ας μη σκεφτεί κανείς ότι έφηβες ή νέες γυναίκες που επιδεικνύουν αυτή τη συμπεριφορά, είναι πάντα από διαλυμένες οικογένειες, από κατώτερα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα ή έχουν πέσει οι ίδιες θύματα ψυχολογικής ή σωματικής βίας.
Ο ψυχολόγος Eddie Gallager, που ειδικεύεται στην οικογενειακή βία, θα πει ότι δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο να δει κανείς κορίτσια καλομαθημένα, από πλούσια σπίτια – μικρές πριγκίπισσες – να βιαιοπραγούν κατά των γονέων τους.
«Είναι θέμα επίδειξης δύναμης. Ανάγκης να δείξουν ότι δεν «υστερούν» σε τίποτε από τα αγόρια». Σε έρευνα που διενήργησε ο ίδιος σε 260 οικογένειες που αντιμετώπιζαν αυτό το πρόβλημα, εξακρίβωσε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, τα θύματα βίας είναι οι μητέρες.
Θα τονίσει, εντούτοις, ότι «δεν ευσταθεί το ότι οι γυναίκες είναι το ίδιο βίαιες με τους άντρες», εκτιμά δε, ότι «οι γυναίκες διατρέχουν, το λιγότερο 10 φορές περισσότερο κίνδυνο, να πέσουν θύματα βίας».
ΠΟΙΟΣ ΚΑΝΕΙ ΚΟΥΜΑΝΤΟ
Ο συμπάροικος Φώτης Αποστολόπουλος, κοινωνικός λειτουργός της υπηρεσίας Inner South Community Service, θα πει ότι το πρόβλημα της οικογενειακής βίας με δράστες τα παιδιά εφηβικής ηλικίας, «υπήρχε, σ’ ένα βαθμό, πάντοτε, αλλά κρυβόταν, όπως και σήμερα άλλωστε, μέσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού, ιδιαίτερα από τους μετανάστες. Ο Έλληνας γονιός, σε πολύ ακραίες καταστάσεις, θα βγει έξω από το σπίτι του να μιλήσει για το πρόβλημα και πολύ λιγότερο να ζητήσει βοήθεια. Συνήθως, υπομένει την κατάσταση αγόγγυστα και στην καλύτερη περίπτωση πηγαίνει να δει γιατρό ‘για να κάνει το παιδί του καλά’. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι τόσο απλά. Αυτές οι καταστάσεις έχουν βαθιές ρίζες και όσο κι αν ακούγεται παράξενο, συχνά τις προκαλούν οι ίδιοι οι γονείς με το φέρσιμό τους. Με τις υποχωρήσεις που κάνουν στις απαιτήσεις των παιδιών τους, από πολύ νωρίς, με την έλλειψη αυστηρότητας και επιβολής πειθαρχίας. Το παιδί πρέπει να γνωρίζει, όσο πιο νωρίς γίνεται, ποιος κάνει κουμάντο μέσα στο σπίτι».
Μιλώντας για «κουμάντο», ερχόμαστε στο πρόγραμμα που προσφέρει η υπηρεσία όπου εργάζεται ο Φώτης Αποστολόπουλος και φέρει τον τίτλο «Who is the boss».
– Τι προσφέρει αυτό το πρόγραμμα και σε ποιους απευθύνεται;
«Το πρόγραμμα είναι διάρκειας 8 εβδομάδων και προσφέρεται στους γονείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα βίας από τα παιδιά τους. Σκοπός του προγράμματος αυτού είναι να γίνει, αν θέλετε, ένας επαναπροσδιορισμός των ρόλων, με στόχο την επανασύνδεση των μελών της οικογένειας».
ΞΥΛΟ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΕΣ
«Να καταλάβουν τα παιδιά ότι υπάρχουν όρια τα οποία δεν πρέπει να υπερβούν. Το να δίνει ο γονιός συνέχεια, άνευ όρων, σίγουρα δεν κάνει καλό στο παιδί. Ο Έλληνας, συγκεκριμένα, είναι διατεθειμένος να κόψει και αυτό το χέρι του για τα παιδιά του. Αυτό που λέμε είναι ότι, για δικό τους καλό, θα πρέπει να είναι αυστηρός. Να βάζει όρια και να μην μετακινείται από αυτά. Πολλοί γονείς υποχωρούν γιατί δέχονται απειλές, γιατί, να το πούμε κι αυτό, πέφτουν θύματα σωματικής βίας από τα ίδια τα παιδιά τους. Άλλα πάλι απειλούν ότι θα κάνουν κακό στον εαυτό τους. Το θέμα είναι πολύπλοκο, δεν λύνεται από τη μια μέρα στην άλλη».
Ο ίδιος θα πει ότι από έρευνα που έγινε και δημοσιοποιήθηκε πριν ένα χρόνο, ήλθε στην επιφάνεια ότι αν και τα αγόρια υπερτερούν, στην κακοποίηση των γονιών εμπλέκονται και κορίτσια.
«Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα. Το σκηνικό έχει αλλάξει και ενώ πριν, από την πλευρά των κοριτσιών ήταν οι φωνές και η υβριστική γλώσσα προς τους γονείς, τώρα αποκαλύπτεται ότι χειροδικούν επιπλέον. Ο δικός μας ρόλος, μέσα από τα διάφορα προγράμματα, είναι να βοηθήσουμε τους γονείς να καταλάβουν πώς αισθάνονται τα παιδιά τους, γιατί φέρονται έτσι όπως φέρονται και τι μπορούν να κάνουν οι ίδιοι για να ανατρέψουν μια άσχημη κατάσταση που, αναμφίβολα, έχει δυσάρεστες συνέπειες και στην ψυχική τους υγεία».
ΟΧΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΛΙ
Ο ίδιος θα πει ότι σε καμμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί: «Σε τελευταία ανάλυση, δε βοηθά κανέναν. Ούτε το θύμα αλλά ούτε και τον δράστη να έλθει σ’ επαφή με την πραγματικότητα. Να αντιληφτεί τι κάνει, να μπει μπροστά του η απαγορευτική ταμπέλα που να λέει ‘Στοπ, μέχρι δω και όχι παρέκει’. Υπάρχουν περιπτώσεις που η αδυναμία των γονιών να πούνε ‘όχι’ στις απαιτήσεις των παιδιών τους και όταν ακόμη είναι ‘φως φανάρι’ ότι είναι παράλογες και δεν γίνεται να τις ικανοποιήσουν, εξωθεί τα πράγματα στα άκρα. Πιστεύω ότι η δημοσιοποίηση αυτού του προβλήματος βοηθά. Νοιώθουν οι άνθρωποι ότι δεν είναι μόνοι αφενός και αφετέρου ότι υπάρχει πάντα τρόπος για να ανατραπεί μια δυσάρεστη κατάσταση. Πρέπει όμως να βγει έξω στο φως, όσο δύσκολο κι αν φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, αυτό».
Ο Φώτης Αποστολόπουλος θα πει ότι, εκτός από τους Έλληνες που έχουν την τάση να μη μιλούν γι’ αυτού του είδους τα προβλήματα, είναι και οι Ιταλοί και οι Κινέζοι που πιστεύουν… τα εν οίκω μη εν δήμω. Ο αριθμός τηλεφώνου του Φώτη Αποστολόπουλου είναι 9534 0981.