Πριν από χρόνια, ο ηγέτης της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι, ήταν για κάποιους ο «σύντροφος Μουαμάρ» που ύψωνε το ανάστημά του στους ισχυρούς της Γης και επιχειρούσε να εφαρμόσει στην πατρίδα του μια δική του εκδοχή «ισλαμοσοσιαλισμού». Για άλλους, ήταν το «τρελό σκυλί της Μέσης Ανατολής» (έτσι τον είχε χαρακτηρίσει ο Ρόναλντ Ρέιγκαν), ο άνθρωπος που χρηματοδοτούσε, εκπαίδευε κι έδινε γραμμή στους απανταχού αιμοβόρους τρομοκράτες.
Σήμερα, ακριβώς 40 χρόνια μετά το πραξικόπημα που τον έφερε στην εξουσία, ο συνταγματάρχης Καντάφι δεν είναι τίποτα από αυτά. Ίσως, απλώς, μια καρικατούρα του παλιού «επαναστατικού» του εαυτού, που, με τα χαρακτηριστικά του αλλοιωμένα από τα μπότοξ, προσφέρει τη χώρα του για μπίζνες. Το αντάλλαγμα που ζητά είναι να μη διαταράξει τίποτα τον απόλυτο έλεγχο που ασκεί στη Λιβύη και τον οποίο προτίθεται να παραδώσει στους γιους του.
Δύο γεγονότα σημαδεύουν την επέτειο του Καντάφι και ξεσηκώνουν θύελλα αντιδράσεων: Το ένα είναι η πρόσφατη απελευθέρωση «για ανθρωπιστικούς λόγους» και εν συνεχεία ηρωική υποδοχή του Αμπντελμπασέτ αλ Μεγκραχί, του μοναδικού ανθρώπου που καταδικάστηκε για τη βομβιστική επίθεση στο τζάμπο της Παναμέρικαν το 1988 που στοίχισε τη ζωή σε 271 ανθρώπους.
Το άλλο, είναι η επικείμενη – και πρώτη – επίσκεψή του στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο, όπου θα λάβει μέρος στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Και στο Νιου Τζέρσι θα στηθεί μέσα σε λίγες ημέρες η περίφημη σκηνή του Λίβυου ηγέτη.
Ο Καντάφι σκοπεύει να στήσει την πολυτελή σκηνή του, την οποία δεν αποχωρίζεται ποτέ όταν ταξιδεύει στο εξωτερικό, στον περίβολο της πρεσβείας της Λιβύης σε προάστιο του Νιου Τζέρσι. Αυτή η προοπτική, όπως αμέσως πριν η απελευθέρωση του βομβιστή, έχει εξοργίσει τους συγγενείς των θυμάτων της μοιραίας πτήσης (και όχι μόνο αυτούς), με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να υπόσχεται ότι επεξεργάζεται την κατάλληλη φόρμουλα για τη «διακριτική» στέγαση του Λίβυου ηγέτη στην αμερικανική μεγαλούπολη.
Πίσω και από αυτές εξελίξεις υπάρχει άρωμα πετρελαίου. Η Λιβύη διαθέτει τα μεγαλύτερα -και σχεδόν ανεκμετάλλευτα- κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στην αφρικανική ήπειρο. Αυτό οδήγησε την κυβέρνηση Μπους να άρει από τη Λιβύη το χαρακτηρισμό του «κράτους-παρία». Αυτό οδήγησε πέρυσι και την Κοντολίζα Ράις στην έρημο της Λιβύης και πριν από λίγους μήνες τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Οι μπίζνες Τρίπολης-Λονδίνου ήταν η αιτία της «ανθρωπιστικής» απελευθέρωσης του ετοιμοθάνατου βομβιστή, όσο και αν ο Καντάφι και ο Γκόρντον Μπράουν επίσημα αρνούνται ότι προηγήθηκε «ανταλλαγή».
Δικαίως οι «Times» του Λονδίνου σχολίαζαν σε πρόσφατο άρθρο τους ότι «τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι τα πραγματικά όπλα του Καντάφι». Αυτά και η αδιαμφισβήτητη ικανότητά του να επιπλέει, θα προσθέταμε. Όταν, μετά την 11η Σεπτεμβρίου και ειδικότερα μετά την εισβολή στο Ιράκ, φοβήθηκε μήπως καταλήξει σαν τον Σαντάμ Χουσεΐν, αποκήρυξε την τρομοκρατία, ανέλαβε την ευθύνη για το Λόκερμπι, έδωσε αποζημιώσεις στα θύματα μαζί με έναν βολικό ένοχο και άνοιξε το δρόμο για την έξοδό του από την απομόνωση.
Κανείς δεν είχε λόγο να ζητά την «παραδειγματική τιμωρία» του Καντάφι, ούτε τον «εκδημοκρατισμό» της Λιβύης. Όλοι ήθελαν πετρέλαιο. Και ο Καντάφι το διαθέτει εν αφθονία…
