Συντηρητικοί υπολογισμοί, ανεβάζουν σήμερα τους ελληνικής καταγωγής κατοίκους της υφηλίου σε περίπου 4-5 εκατομμύρια άτομα, διασπαρμένα σε περισσότερες από 140 χώρες του κόσμου.

Μεγάλες εστίες του ομογενειακού ελληνισμού υπάρχουν στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, στον Καναδά, στη Γερμανία, στην τέως ΕΣΣΔ και αλλού.
Χαρακτηριστικότερα γνωρίσματα των αποδήμων και των ομογενών μας σήμερα, είναι η πολυμορφία τους, (γλώσσα, πολιτισμός, γεωγραφική κατανομή, ανάγκες και δυνατότητες), το γεγονός ότι σχεδόν όλοι/ες είναι μόνιμοι κάτοικοι και ενεργοί ή μη πολίτες άλλων χωρών και κοινωνιών, οι διαπολιτισμικές τους ταυτότητες και τα διαπολιτισμικά/διεθνικά τους συμφέροντα, καθώς και η «χαλαρή», συναισθηματική και δευτερεύουσα για τους/τις περισσότερους/ες σχέση τους με την Ελλάδα και την ελληνική τους ταυτότητα.

Τα παραπάνω αυτονόητα, δεν αναγνωρίζονται επαρκώς και εμπράκτως, από τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, από άλλες «πολιτικές» συλλογικότητες, αλλά και από την ελληνική πολιτεία.

Ο εθνοκεντρισμός, ο ελλαδοκεντρισμός στην περίπτωσή μας, που διακρίνει συνήθως την συμπεριφορά και την πρακτική μας, περιορίζει την άσκηση πολιτικής για την ομογένεια σε σημαντικές αλλά «ελλαδοκεντρικές» πρωτοβουλίες. Πρωτοβουλίες που προτάσσουν την «ελληνικότητα» ως συνεκτικό ιστό, για θέματα παιδείας, πολιτισμού και εμπορικών σχέσεων, βάζοντας στο κέντρο της θεώρησης την Ελλάδα και στην περιφέρεια την ομογένεια…
Για παράδειγμα, από τη μεριά της πολιτείας, η πολιτισμική, η εθνική/εθνοτική ταυτότητα, προτάσσεται σε προγράμματα εκπαιδευτικής φιλοξενίας παιδιών ομογενών στην Ελλάδα, στην αποστολή Ελλήνων εκπαιδευτικών στο εξωτερικό, στη συνταγματική κατοχύρωση του συμβουλευτικού προς την ελληνική πολιτεία «συμβουλίου απόδημου ελληνισμού» (ΣΑΕ), στην υποστήριξη ομογενειακών οργανώσεων (πρώτης κυρίως γενιάς), στην υποστήριξη πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Πρώτη «δειλή» απόπειρα για μια πιο πολιτική και πιο «χαλαρή» ταυτόχρονα διασύνδεση με την ομογένεια, ενταγμένη και πάλι σε μια εθνοκεντρική θεώρηση (υποστήριξη εθνικών θεμάτων), είναι η ΠΑΔΕΕ, η «παγκόσμια διακοινοβουλευτική ένωση του ελληνισμού», όπου συμμετέχουν οι ελληνικής καταγωγής βουλευτές του κόσμου.

Από την πλευρά των ελληνικών κομμάτων τώρα, η σχέση με τους απόδημους και τους ομογενείς, περιορίζεται σε «συμβολικές» ποσοστώσεις συμμετοχής τους σε διάφορα κεντρικά όργανα ή σε ψηφοδέλτια, (σχεδόν αποκλειστικά απόδημους πρώτης γενιάς), στη διατήρηση «τοπικών οργανώσεων» σε μεγάλα ομογενειακά κέντρα του εξωτερικού, που κινητοποιούνται την περίοδο των ελληνικών εκλογών, ή στην πρόσφατη συζήτηση στη βουλή, για τις προϋποθέσεις χορήγησης του δικαιώματος της ψήφου στους απόδημους/ομογενείς.

Και όμως… Με βάση την κοινή καταγωγή, μπορούμε να διευρύνουμε και με πιο πολιτικούς όρους τις σχέσεις, όχι μόνο των ελληνικών κομμάτων, αλλά και των ενεργών Ελλήνων/Ελληνίδων, με την αποδημία/ομογένεια. Σε έναν κόσμο ανοιχτών συνόρων, πολλών ταυτοτήτων και «ετερόκλητων» συμφερόντων-προτεραιοτήτων, μια πολιτική-ιδεολογική διασύνδεση του οικουμενικού ελληνισμού, μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για όλους/ες…
Οι παγκόσμιες σχέσεις, πέρα από το έθνος, τον πολιτισμό ή το εμπόριο, προτάσσουν διαχρονικά και τις πολιτικές-ιδεολογικές ταυτότητες και συμμαχίες των ανθρώπων…

Υπάρχουν σήμερα πολλοί απόδημοι και ελληνικής καταγωγής κάτοικοι της υφηλίου, με διαφορετικές ιδεολογικές ταυτότητες, που δε συμμετέχουν σε ομογενειακά δρώμενα, πάνω στα οποία είναι δομημένη η σχέση Ελλάδας-ομογενών, ενώ συμμετέχουν ατομικά ή συλλογικά, σχεδόν σε όλες τις εκφάνσεις της πολιτικής, της κοινωνικής και άλλης ζωής των νέων τους πατρίδων.

Αρκετά από αυτά τα άτομα, ενδιαφέρονται ή θα μπορούσαν να ενδιαφερθούν, για να διαβούν γέφυρες ιδεολογικής-πολιτικής συνεργασίας, με τον πολιτικό κόσμο και την πολιτική ζωή της χώρας καταγωγής τους, δηλαδή την Ελλάδα. Αυτά τα άτομα, «χρησιμοποιώντας» την ελληνική τους καταγωγή, θα μπορούσαν να έχουν ρόλο και λόγο στη δημιουργία προνομιακών και ανθεκτικών σχέσεων ανάμεσα στον οικουμενικό ελληνισμό. Σχέσεων που αρχίζουν από την κοινή καταγωγή, χωρίς όμως να περιορίζονται και να στοχεύουν αποκλειστικά σε αυτήν….

Στις δεξαμενές σκέψης, στις πολιτικές και κινηματικές νεολαίες, στα μέλη και στα όργανα, στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο, διάφορων πολιτικών κομμάτων και πολιτικών συλλογικοτήτων του εξωτερικού, δεξιάς, κεντρώας ή αριστερής «απόκλισης», δραστηριοποιούνται σήμερα αρκετά άτομα ελληνικής καταγωγής…
Αυτά τα ελληνικής καταγωγής άτομα, μέσω υπερεθνικών κομματικών σχημάτων, όπου συμμετέχουν για παράδειγμα και ελληνικά πολιτικά κόμματα, ενδεικτικά αναφέρω το «ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα», τους «πράσινους» ή το «κόμμα της ευρωπαϊκής αριστεράς», ή μέσω κινημάτων πολιτών, ή άλλων διεθνών οργανώσεων, δίνουν τη δυνατότητα να οργανωθούν καλύτερα και σε άλλες βάσεις, με αφετηρία μια πολιτική-ιδεολογική σχέση, «οι δεσμοί» ανάμεσα στις νέες πατρίδες της ομογένειας και στην Ελλάδα.

Πώς θα μπορούσε να οργανωθεί καλύτερα μια πολιτική σχέση, ανάμεσα σε κόμματα, συνδικάτα, κινήματα κ.ά., με την αποδημία/ομογένεια;
Ενδεικτικά αναφέρω τα παρακάτω:
1ον, προτάσσοντας ως στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή στα ελληνικά πολιτικά κόμματα, στα συνδικάτα, στις διάφορες κινήσεις πολιτών κ.λπ., όλων των αποδήμων και ομογενών που δραστηριοποιούνται σε αδελφά κόμματα-οργανώσεις του εξωτερικού και ασπάζονται τις ίδιες καθολικές αρχές και αξίες.
2ον, αναγνωρίζοντας στον καθένα και στην καθεμιά, δικαιώματα συμμετοχής στα ελληνικά δρώμενα, στο βαθμό που μπορούν ή επιθυμούν. Αναγνωρίζοντας για παράδειγμα την ιδιότητα του «φίλου», σε όλους τους απόδημους και ομογενείς που είναι μέλη αδελφών κομμάτων-οργανώσεων του εξωτερικού.
3ον, θεσμοθετώντας πολιτικές ποσόστωσης για τους απόδημους και τους ομογενείς όχι μόνο σε όλα τα όργανα παραγωγής πολιτικής και εκπροσώπησης των ελληνικών κομμάτων-πολιτικών οντοτήτων, αλλά και στην επαγγελματική τους στελέχωση.
4ον, διευρύνοντας, αναπροσαρμόζοντας, καθώς επίσης και εισάγοντας όπου δεν υπάρχει, την (πολιτική) διάσταση της αποδημίας και της ομογένειας, σε όλες τις επιμέρους τοποθετήσεις των ελληνικών κομμάτων-οργανώσεων-πρωτοβουλιών για θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού, εργασιακών σχέσεων, ασφαλιστικού, κ.ά.
5ον, κάνοντας την ελληνική ομογένεια «υπόδειγμα» και μπροστάρη, σύμμαχο, συμμέτοχο και πρωταγωνιστή, στον αγώνα της χώρας μας για την ένταξη των νεο-μεταναστών, στον κοινωνικό, στον πολιτικό, στον πολιτισμικό, στον οικονομικό μας ιστό, με σεβασμό στη διαφορά.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά;

Γιατί, όπως γράφει και ο Μιχάλης Κατσαρός στο ποίημά του «Βησιγότθοι»: «Υπάρχουνε προϋποθέσεις/ για μια καινούργια άνοιξη»!