Φλάσμπακ: 300 χρόνια πίσω. Τότε που, ο Ναπολέοντας, έστελνε εκείνο το περίφημο μηνυματάκι στη Ζοζεφίνα του: «Μην πλυθείς. Σε τρεις μέρες θα είμαι κοντά σου». Πολλές οι εικασίες για τους λόγους που ο γάλλος στρατηγός έστελνε το, με πολλά υπονοούμενα, μηνυματάκι στην εκλεκτή της καρδιάς του. Ο πλέον επικρατέστερος και ο επιστημονικά αποδεδειγμένος λόγος σήμερα, είναι το γεγονός ότι το άρωμα της άπλυτης Ζοζεφίνας διέγειρε ερωτικά τον μέγα Ναπολέοντα. Η όσφρηση είναι μία από τις βασικές αισθήσεις που διεγείρει την σεξουαλική μας επιθυμία λένε οι επιστήμονες και ο Ναπολέοντας εφήρμοζε την πρακτική πιστά και… ερωτικά.
Επιστρέφουμε στον 21ο αιώνα. Σήμερα η μύτη σας δεν είναι ικανή να καθορίσει μόνο την ερωτική αλλά και την καταναλωτική συμπεριφορά σας. Πιστέψτε το, έτσι είναι.
Σας έτυχε ποτέ να περνάτε έξω από μία καφετέρια και καθώς το άρωμα του φρεσκοκομμένου καφέ εισβάλλει στα ρουθούνια σας, να σας γεννηθεί ξαφνικά η επιθυμία να πιείτε και εσείς ένα καφεδάκι; Αλήθεια που πάει η σκέψη σας όταν στον αέρα αιωρείται το άρωμα ενός φαγητού που μοιάζει με το άρωμα του ίδιου φαγητού που μαγείρευε η μανούλα σας; Το δικό μου μυαλό, αλλά και το δικό σας, είναι κατά 75% σίγουρο, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, ότι πάει ασυνείδητα πάντα, στα παιδικά μας χρόνια.
Και είναι μεγάλη η δύναμη της όσφρησης έστω και αν για πολλά χρόνια την υποτιμούσαμε. Όχι τώρα πια όμως. Ξέρετε ότι είμαστε ικανοί να θυμόμαστε το 65% των μυρωδιών ένα χρόνο μετά από την πρώτη φορά που τις μυρίσαμε; Παράλληλα, ξέρετε ότι ξεχνάμε τις μισές εικόνες που βλέπουμε μέσα σε τρεις μήνες;
Με άλλα λόγια η μύτη μας είναι όχι μόνο ένας κρυφός θησαυρός αλλά και ένα ιδιαίτερα διακριτικό «αφεντικό» που αποφασίζει χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε συνειδητά, την συμπεριφορά μας.
Αυτή την δύναμη της όσφρησης άρπαξαν τα «τσακάλια» του μάρκετινγκ και σήμερα κάνουν θαύματα και χρυσές δουλειές.
Ένα από τα «τσακάλια» και ο ομογενής Μιχάλης Φερμάνης, ο μόνος ομογενής που εργάζεται στον χώρο του “οσφρητικού μάρκετινγκ” στην Αυστραλία. Ο Μιχάλης είναι υπεύθυνος πωλήσεων της εταιρείας Brandaroma Αυστραλίας που έχει την έδρα της στη Μελβούρνη και δουλειά του είναι να πουλά αρωματικά συστήματα χώρου σε μεγάλες εταιρείες. Υπόθεση του Μιχάλη τα αρώματα που «αιωρούνται» σε ξενοδοχεία, καζίνο, πολλά κέντρα διασκέδασης στην Αυστραλία αλλά και στο αεροδρόμιο της Σιγκαπούρης. Δουλειά όχι τόσο απλή όσο ακούγεται…
Να σημειώσουμε ότι η Brandaroma βρίσκεται σε κάθε γωνιά του κόσμου και ξεκίνησε από την Αμερική πριν από περίπου 10 χρόνια. Στην Αυστραλία αυτός ο τρόπος μάρκετινγκ είναι σχετικά νέος αλλά κερδίζει κάθε μέρα όλο και περισσότερους πελάτες. Γιατί; Απλά γιατί δουλεύει…
ΑΡΩΜΑΤΑ ΠΟΥ… ΠΟΥΛΑΝΕ
Άλλο πράγμα να πουλάει κάποιος διαφήμιση και άλλο να πουλά αρώματα και να σου υπόσχεται ότι αυτά θα φέρουν περισσότερους πελάτες, λέω στον Μιχάλη που δεν καταλαβαίνει την απορία μου.
«Οι πελάτες μας ποικίλλουν όχι μόνο όσον αφορά στο είδος των επιχειρήσεων που έχουν, αλλά και στο μέγεθος των εταιρειών τους. Έχουν, όμως, όλοι ένα κοινό γνώρισμα. Ξέρουν την δύναμη αυτής της μορφής μάρκετινγκ που σημαίνει ότι δεν τους ψάχνουμε, αλλά μας ψάχνουν».
– Πώς αποφασίζεις ποιο άρωμα ταιριάζει σε κάθε επιχείρηση;
«Το πρώτο πράγμα που λαμβάνουμε υπόψη μας είναι η ηλικία των καταναλωτών. Μετά εξετάζουμε παράγοντες όπως η οικονομική τους κατάσταση, οπωσδήποτε το φύλο τους αλλά και η εθνικότητά τους. Άλλα αρώματα αρέσουν στους Ασιάτες και άλλα στους Ευρωπαίους για παράδειγμα. Τα αισθήματα ευημερίας και αρμονίας που γεννιούνται από τα αρώματα που συναντάμε σε ένα κατάστημα, σε έναν χώρο γενικότερα μας κάνουν να αντιδρούμε χωρίς να σκεφτόμαστε και επηρεάζουν σημαντικά τις επιλογές μας», λέει ο Μιχάλης.
– Δηλαδή αγοράζουμε εν γένει με τη μύτη μας;
«Οι βασικοί παράγοντες που σκέφτονται οι καταναλωτές για να εκτιμήσουν μια εμπορική εμπειρία είναι η μυρωδιά, η καθαριότητα, ο χώρος και η μουσική. Μια καλή εμπειρία σε αυτό το επίπεδο κάνει τη διαφορά. Ναι νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό ψωνίζουμε, καταναλώνουμε και με την μύτη μας».
Τρία ράφια με περισσότερα από 300 αρώματα «κάθονται» δίπλα στον Μιχάλη. Παίρνει ένα από αυτά και μου το προτείνει στα ρουθούνια…
«Λεβάντα» του λέω. «Ναι», μου απαντά…, «αλλά όχι μόνο». Το μυαλό μου τρέχει. Ασυνείδητα κυλούν οι σκέψεις, ενώ αναφωνώ Sofitel. Χαμογελά ο Μιχάλης και κουνά σύμφωνος το κεφάλι του. «Ήμουν στο Σίδνεϊ πριν από δύο εβδομάδες και μείναμε στο Sofitel. Έτσι μύριζε το ξενοδοχείο», του απαντώ, απορώντας με τον εαυτό μου, που σκέφτηκα κάτι τέτοιο από το πουθενά. Ο Μιχάλης με πληροφορεί ότι είναι άσχετο σε ποιο Sofitel βρισκόμουν την περασμένη εβδομάδα. Όλα μυρίζουν το ίδιο και αυτό θέλει και το Sofitel. Να θυμάται ο πελάτης το άρωμα και συνειρμικά την εμπειρία του σ’ αυτό, για να επιστρέψει και πάλι.
– Υπάρχουν αρώματα που μπορούν να ζημιώσουν μία επιχείρηση;
«Βεβαίως. Όταν το άρωμα δεν επιλεχθεί προσεκτικά δεν έχει σημασία πόσο ωραίο είναι μπορεί να μειώσει τις πωλήσεις. Έκαναν ένα πείραμα σε κατάστημα ρούχων στην Αμερική. Έβαλαν άρωμα βανίλιας στο τμήμα γυναικείων ρούχων του καταστήματος και ένα μείγμα μαροκινού τριαντάφυλλου στο τμήμα ανδρικών. Τα αποτελέσματα της έρευνας εκπληκτικά. Για το διάστημα που χρησιμοποιούσαν αυτά τα αρώματα, οι πωλήσεις και των δύο τμημάτων διπλασιάστηκαν. Όταν σταμάτησαν να τα χρησιμοποιούν, οι πωλήσεις επανήλθαν στα προηγούμενα επίπεδα. Μετά έκαναν ακριβώς το αντίστροφο, έβαλαν άρωμα βανίλιας στο τμήμα των ανδρικών ρούχων και αυτό του μαροκινού τριαντάφυλλου στο τμήμα γυναικείων ρούχων και οι πωλήσεις τους έπεσαν κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα. Καταλαβαίνεις ότι δεν δουλεύουν όλα τα αρώματα παντού».
Καθώς τα μάτια μου πέφτουν πάνω σε ένα από τα εκατοντάδες αρώματα δίπλα του, προσέχω ένα «παράξενο» όνομα πάνω στην ετικέτα ενός μπουκαλιού. «Άρωμα κόκκος καφέ». Δίπλα στο μπουκαλάκι αρώματος «καφέ» δύο άλλα αρώματα που φέρουν τα «τρελά» ονόματα… «Μπισκότο σοκολάτας» και… «παντεσπάνι».
– Υπάρχουν τέτοια αρώματα;
«Οπωσδήποτε. Σκέψου την ανάγκη που νοιώθεις να πιείς ένα καφέ όταν περνάς έξω από μία καφετέρια και μυρίζεις το άρωμα του καφέ. Τις περισσότερες φορές αυτό που μυρίζεις δεν είναι ο καφές που ψήνει το μαγαζί αλλά ένα ακόμα αρωματικό σύστημα της Brandaroma. Tο αποτέλεσμα είναι εκείνο που μετράει για τον ιδιοκτήτη. Εσύ θα μπεις μέσα να πάρεις το καφεδάκι σου».
ΣΕ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΣ ΕΥΓΗΡΙΑΣ
Η εφαρμογή των αρωματικών συστημάτων δεν στοχεύει μόνο στο να αυξήσει τις καταναλωτικές μας ανάγκες αλλά και στο να βελτιώσει την υγεία μας. Τραβηγμένο νομίζετε; «Όχι» σύμφωνα με τον Μιχάλη, που πάει την κουβέντα μας την Ιαπωνία.
«Στην Ιαπωνία που τα συγκριμένα συστήματα χρησιμοποιούνται ευρέως πολλά χρόνια τώρα, είναι εγκατεστημένα ακόμα και σε νοσοκομεία, γιατί ηρεμούν τους ασθενείς και βοηθούν στην ταχύτερη ανάρρωσή τους. Εδώ στην Αυστραλία οι χώροι που τα έχουν υιοθετήσει είναι κυρίως ξενοδοχεία, κέντρα διασκέδασης και μερικά καταστήματα ρούχων, αλλά πολύ σύντομα θα τα δούμε και σε νοσοκομεία και οίκους ευγηρίας. Ήδη δύο νοσοκομεία της Μελβούρνης ετοιμάζονται να εγκαταστήσουν παρόμοιο σύστημα», αναφέρει ο Μιχάλης.
Ο Μιχάλης πιστεύει ότι σε λίγα χρόνια η ζωή μας θα γίνει πολύ… «αρωματική». «Αυτή η τεχνική μάρκετινγκ είναι από τις πιο διακριτικές τεχνικές που υπάρχουν, αλλά από τις πιο δυναμικές και αποτελεσματικές γι’ αυτό η αγορά την αγκαλιάζει κάθε μέρα όλο και περισσότερο», μου λέει. Και ίσως να μην έχει άδικο.
Τα αρώματα είναι γενικώς μία μεγάλη παγκόσμια βιομηχανία. Έναν αιώνα πριν οι κάτοικοι των ΗΠΑ και της Ευρώπης ξόδευαν μόλις $3 δις για αρώματα, σήμερα αυτό το ποσό έχει δεκαπλασιαστεί. Αρώματα παντού λοιπόν γιατί είναι παντοδύναμα. Η μόνη άμυνα για όσους τελικά μπορούν να το καταφέρουν… η αυτοσυγκράτηση. Για τους υπόλοιπους αφήστε τη μύτη σας να συναντήσει το πορτοφόλι σας και… καλά ψώνια!