H αύξηση των αφίξεων αιτούντων άσυλο δια θαλάσσης στην Αυστραλία δεν οφείλεται στην αυστραλιανή μεταναστευτική πολιτική, αλλά αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου φαινομένου αύξησης του αριθμού των προσφύγων παγκοσμίως, υποστηρίζει σε άρθρο του ο υπουργός Μετανάστευσης και Ιθαγένειας της Αυστραλίας κ. Κρις Έβανς.
Στο άρθρο του, ο κ. Έβανς υποστηρίζει ότι «η αύξηση ή μείωση των αιτούντων άσυλο συνδέεται με τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις», και τονίζει ότι «πολύ μεγαλύτερος αριθμός αιτούντων άσυλο κατευθύνεται προς την Ευρώπη από ό,τι προς την Αυστραλία».
Υπερασπίζεται δε τη μεταναστευτική πολιτική της σημερινής αυστραλιανής κυβέρνησης, καταδικάζει την πολιτική της πρώην κυβέρνησης Χάουαρντ και τάσσεται υπέρ της ανθρωπιστικής αντιμετώπισης των αιτούντων άσυλο.
Σύμφωνα με την ετήσια Έκθεση «Παγκόσμιες Τάσεις» της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η οποία είδε το φως της δημοσιότητας τον περασμένο μήνα, 42 εκ. άτομα εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους παγκοσμίως λόγω ανασφάλειας, διώξεων και συγκρούσεων.
Η κατάσταση, ιδίως στο Αφγανιστάν και τη Σρι Λάνκα, έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στην αναζήτηση ασύλου. Το 2008 σημειώθηκε 85% αύξηση των αιτούντων άσυλο από το Αφγανιστάν και ενδεικτικά φέτος πάνω από 14.000 Αφγανοί έχουν αναζητήσει άσυλο στη Δυτική Ευρώπη, ενώ στην Αυστραλία έχουν φτάσει δια θαλάσσης 752.
Αναλόγως, από τη Σρι Λάνκα εγκαταστάθηκαν στην Αυστραλία φέτος περίπου 700 αιτούντες άσυλο, ενώ πάνω από 4.000 κατευθύνθηκαν προς την Ευρώπη. Το φαινόμενο της άφιξης αιτούντων άσυλο δια θαλάσσης παρατηρείται στην Αυστραλία εδώ και 33 χρόνια και ο αριθμός των αιτούντων άσυλο αυξομειώνεται ανάλογα με τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις. Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα των αιτούντων άσυλο αναζητούν καταφύγιο στη Δυτική Ευρώπη. Ενδεικτικά, σημειώνεται ότι πέρυσι έφτασαν δια θαλάσσης στην Ισπανία 13.000 αιτούντες άσυλο, στην Ιταλία 36.000, στη Μάλτα 2.700, και στην Ελλάδα 15.000.
Για την αντιμετώπιση της λαθραίας μεταφοράς ανθρώπων η αυστραλιανή κυβέρνηση διαθέτει 654 εκ. δολάρια για την ενίσχυση των αυστραλιανών συνόρων και έχει εντείνει τη συνεργασία της με την Ινδονησία και άλλες γειτονικές χώρες. Παράλληλα, έχει διατηρήσει τις πολιτικές υποχρεωτικής κράτησης της προηγούμενης κυβέρνησης και εξετάζει τις περιπτώσεις των αιτούντων άσυλο που φτάνουν δια θαλάσσης στο Νησί των Χριστουγέννων. Όπως επισημαίνεται, «για την κυβέρνηση αποτελεί προτεραιότητα η σύλληψη και δίωξη των λαθρεμπόρων καθώς και η αποτροπή των ανθρώπων από ένα επικίνδυνο ταξίδι. Αλλά, από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση δεν τιμωρεί τους ανθρώπους που αναζητούν προστασία και έχει καταργήσει κάποιες επονείδιστες πολιτικές της προηγούμενης κυβέρνησης Χάουαρντ».
Καταλήγοντας, ο κ. Έβανς αναφέρει ότι «η ανθρωπιστική αντιμετώπιση των αιτούντων άσυλο είναι ηθικά σωστή και σύμφωνη με τις υποχρεώσεις της χώρας που απορρέουν από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες» και τονίζει ότι «ένα πιο ανθρωπιστικό σύστημα κράτησης των αιτούντων άσυλο και εξέτασης των αιτήσεών τους δεν υπονομεύει την προστασία των συνόρων ούτε ενθαρρύνει τους λαθρέμπορους ανθρώπων».
Στο μεταξύ, στην κορυφή της επικαιρότητας παραμένει το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης στην Αυστραλία, μετά από δηλώσεις του βουλευτή της Αντιπολίτευσης, Γουίλσον Τάκι, περί «πιθανών τρομοκρατών μεταξύ των μεταναστών που προτίθενται να προβούν σε αίτηση ασύλου». Η δήλωση, που αναζωπύρωσε την αντιπαράθεση Κυβέρνησης και Αντιπολίτευσης (η κυβέρνηση κατηγορείται για αλλαγή του νόμου περί μετανάστευσης γνωστού με την ονομασία «Λύση του Ειρηνικού» (Pacific Solution), αλλαγή η οποία, κατά την Αντιπολίτευση, διευκολύνει την αθρόα προσέλευση λαθρομεταναστών) και έφερε στην επιφάνεια διαφωνίες στο εσωτερικό του κόμματος των Εργατικών, θεωρήθηκε ξενοφοβική από τον πρωθυπουργό, Κέβιν Ραντ, ο οποίος προέτρεψε τον αρχηγό της Αντιπολίτευσης να μην στηρίξει τον Τάκι, στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση.
Σύμφωνα δε με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο διακανονισμός μεταξύ της αυστραλιανής και ινδονησιακής κυβέρνησης για χορήγηση προσωρινής βίζας παραμονής σε 78 μετανάστες από τη Σρι-Λάνκα, κόστισε στην Αυστραλία περί τα $50 εκ.
Αξιωματούχοι των μεταναστευτικών αρχών της Ινδονησίας αποκάλυψαν στην εφ. ότι «η αυστραλιανή κυβέρνηση έχει ήδη δαπανήσει $12 εκ. για την ανέγερση κέντρων κράτησης στην Ινδονησία και $7,9 εκ. για παροχή βοήθειας στην διαχείριση ελέγχου των συνόρων και την υλοποίηση αντίστοιχων εκπαιδευτικών προγραμμάτων». Έγινε επιπλέον γνωστό στη Γερουσία ότι αξιωματούχοι του αυστραλιανού ΥΠΕΞ συνεργάζονται, μέσω της Πρεσβείας της χώρας στη Τζακάρτα, με τους Ινδονήσιους για τον εντοπισμό και τη διάλυση των οργανώσεων λαθρεμπόρων ανθρώπων.
Παράλληλα, οι αυστραλιανές αρχές εντόπισαν νέο πλοιάριο με 32 κατοίκους Σρι –Λάνκα οι οποίοι οδηγήθηκαν στο «Νησί των Χριστουγέννων» (όπου προσάγονται οι αιτούντες άσυλο), όπου πλέον οι δυνατότητες φιλοξενίας είναι οριακές. Μάλιστα το πλοιάριο είναι ένα εκ των δέκα που είχε παραχωρηθεί από ανθρωπιστικές οργανώσεις της Καθολικής Εκκλησίας σε Ταμίλ, ως βοήθεια κατά το τσουνάμι του 2004, στο οποίο ενδεχόμενα έγιναν τροποποιήσεις ώστε να πραγματοποιήσει το μακρινό ταξίδι έως την Αυστραλία.