Σχεδόν καθημερινά οι κοινωνικές υπηρεσίες της Αυστραλο-Ελληνικής Κοινωνικής Πρόνοιας έρχονται αντιμέτωπες με το πρόβλημα της σωστής επικοινωνίας στα ηλικιωμένα άτομα.
Η διαστρέβλωση των γεγονότων, η προσωρινή απώλεια μνήμης (Α! το ξέχασα…), η σύγχυση των καταστάσεων, η κατανόηση και η εξιστόρηση των θεμάτων αποκτούν μοναδικές δυσκολίες και πολλά προβλήματα συχνά μεγάλης σημασίας. Η άνοια και τα παραλειπόμενα της είναι ένα από τα κύρια προβλήματα της τρίτης ηλικίας, αλλά επίσης η αφασία, η δυσαρθρία, προβλήματα στη φωνή, ακουστικά προβλήματα κι άλλα είναι συνήθη και δυσκολεύουν την ομαλότητα της επικοινωνίας. Φυσικά το προσωπικό μας είναι άρτια εκπαιδευμένο και με πολύχρονη εμπειρία στο χειρισμό αυτών των προβλημάτων, αλλά καλό είναι να γνωρίζουμε περισσότερα για το καθένα ξεχωριστά.
Η Αφασία αποτελεί ένα πολύπλοκο πρόβλημα το οποίο μπορεί να καταλήξει σε μια μειωμένη ικανότητα κατανόησης του τι λένε οι άλλοι, σε διάφορους βαθμούς ή μειωμένη ικανότητα του να εκφραστεί κάποιος ή να γίνει κατανοητός και συνήθως είναι επακόλουθο ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Κάποιοι μπορεί να μην έχουν καθόλου ομιλία, ενώ κάποια άλλα άτομα μπορεί να παρουσιάζουν ελαφριάς μορφής δυσκολίες στο να θυμούνται ονόματα ή απλές λέξεις. Άλλοι πάλι δυσκολεύονται να τοποθετούν τις λέξεις στην κατάλληλη σειρά μέσα στην πρόταση. Η ικανότητα κατανόησης προφορικών οδηγιών, ανάγνωσης, γραφής καθώς και χρήσης αριθμών μπορεί επίσης να έχει διαταραχθεί.
Η δυσαρθρία εμφανίζεται όταν υπάρχει απώλεια του κανονικού ελέγχου μηχανισμού της ομιλίας, και μπορεί να εμφανιστεί όταν κάποιος υποφέρει από πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας, προμηκική παράλυση, μετά από εγκεφαλικά επεισόδια ή ατυχήματα, συνήθως σε άτομα άνω των 65 ετών. Η ομιλία μπορεί να παράγεται με σύντμηση συλλαβών ή να είναι δύσκολη η κατανόησή της, εξαιτίας έλλειψης της ικανότητας παραγωγής φθόγγων. Επίσης, μπορεί να υπάρχει διαταραχή του τακτικού ελέγχου της αναπνοής και του συντονισμού των κινήσεων των χειλιών της γλώσσας, της υπερώας και του λάρυγγα. Οι ικανότητες επικοινωνίας τους μπορούν συχνά να βελτιωθούν με κατάλληλη θεραπεία.
Τα προβλήματα φωνής, συνήθως δημιουργούνται λόγω της λαρυγγοτομίας, δηλαδή της χειρουργικής αφαίρεσης του λάρυγγα εξ αιτίας καρκίνου. Αυτά τα άτομα μπορούν συνήθως να μάθουν να μιλούν πάλι με οισοφάγειο ομιλία ή χρησιμοποιώντας κάποια ηλεκτρονική συσκευή, ή με ένα χειρουργικό εμφύτευμα προσθετικής φωνής και συνήθως βρίσκουν θεραπεία.
Άλλα προβλήματα επικοινωνίας δημιουργούν οι ασθένειες του εγκεφάλου οι οποίες καταλήγουν σε προοδευτική απώλεια των νοητικών ικανοτήτων, δηλαδή στην απώλεια της μνήμης, του προσανατολισμού στο χρόνο και το χώρο, την αποδιοργάνωση της σκέψης και επιφέρουν την απομόνωση από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον.
Τα ακουστικά προβλήματα παρατηρούνται λόγω ηλικίας και η πάθηση ονομάζεται ‘πρεσβυακουσία’. Πολλοί που αντιμετωπίζουν πρόβλημα, το περιγράφουν σαν να μπορούν να ακούσουν, αλλά δεν καταλαβαίνουν τι τους λένε! Αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε απόσυρση από κάθε τύπου κοινωνικής δραστηριότητας. Η οικογένεια ή οι φίλοι μπορεί να μπερδεύουν τη διαταραχή αυτή με το ‘να ξεχνάει κανείς εύκολα’ ή τη ‘γεροντική άνοια’. Τα ακουστικά βαρηκοΐας συχνά βελτιώνουν την επικοινωνία ηλικιωμένων ατόμων με ακουστική απώλεια.
Οι διαταραχές επικοινωνίας είναι σοβαρά προβλήματα για τα ηλικιωμένα άτομα, αφού το ανθρώπινο σύστημα επικοινωνίας, το οποίο αφορά την ομιλία, την ακοή και την κατανόηση της ομιλίας των άλλων, την ανάγνωση και τη γραφή, είναι ένα μοναδικό χαρακτηριστικό μας και παίζει ζωτικό ρόλο σε όλες τις πλευρές της καθημερινής ζωής – στις δουλειές μας, τις οικογένειές μας, και στη δημιουργία. Όταν αυτές οι διαδικασίες επηρεάζονται από διαταραχές λόγου, ομιλίας ή ακοή, οι επιδράσεις είναι πολύ σοβαρές και παρατηρούνται συχνότερα στους ενήλικες προχωρημένης ηλικίας, θεωρώντας τους εαυτούς τους ότι βρίσκονται σε μειονεκτική θέση.
Γνωρίζοντας, ότι ο μέσος όρος ηλικίας αυξάνει όλο και περισσότερο, υπάρχουν όλο και πιο πολλοί ηλικιωμένοι με προβλήματα επικοινωνίας, που έχουν ανάγκη από την απόλυτη κατανόηση της οικογένειάς τους και από θεραπείες με ειδικούς πάνω στις διαταραχές επικοινωνίας, που τους παρουσιάζονται και μπορεί να προκληθούν από ακουστική βλάβη, εγκεφαλικό επεισόδιο, καρκίνο ή άλλες ασθένειες του λάρυγγα, πάρκινσον ή άλλες νευρολογικές διαταραχές. Οι διαταραχές επικοινωνίας ποικίλουν και εμπεριέχουν δυσκολία στην ομιλία και στην κατανόηση των λεκτικών μηνυμάτων. Οι δε επιπτώσεις τους μπορεί να προκαλέσουν απογοήτευση και σύγχυση, ή και να οδηγήσουν σε κοινωνική απόσυρση ή απομόνωση.
Βοήθεια σε άτομα με διαταραχές επικοινωνίας της παροικίας μας μπορούμε να προσφέρουμε με παραπεμπτικά για τις κατάλληλες υπηρεσίες μέσα από τον Οργανισμό μας, γι’ αυτό μη διστάζετε ν’ απευθυνθείτε στα γραφεία μας – τηλ. 9388 9998.
Ο παθολόγος Λόγου και Ομιλίας είναι ειδικευμένος στο να αξιολογεί και να θεραπεύει τις διαταραχές λόγου και ομιλίας, ενώ ο Ωτορινολαρυγγολόγος αναγνωρίζει και αξιολογεί την ακουστική βλάβη, αποφασίζοντας την ανάγκη για ακουστική εκπαίδευση και οργανώνοντας προγράμματα που βοηθούν τα άτομα να χρησιμοποιούν την ακοή τους, αποφασίζει δε εάν τα ακουστικά βαρηκοΐας θα είναι χρήσιμα, επιλέγοντας την κατάλληλη ακουστική συσκευή. Οι υπηρεσίες για τις διαταραχές λόγου, ομιλίας και ακοής παρέχονται σε: Νοσοκομεία, Κέντρα αποκατάστασης, Ιδιωτικά ιατρεία/γραφεία, Κέντρα υγείας, Κολλέγια, Πανεπιστήμια και Δημόσιες υπηρεσίες.
