Σε συμφωνία μη δεσμευτικού χαρακτήρα κατέληξαν οι ηγέτες των χωρών που συμμετείχαν στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης για το Κλίμα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα χαρακτήρισε τη συμφωνία σημαντικό βήμα, αλλά όχι αρκετό για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία όλες οι μεγάλες οικονομίες συμφώνησαν να αναλάβουν δράση κατά της κλιματικής αλλαγής.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις του αυστραλού πρωθυπουργού Κέβιν Ραντ. Ο κ. Ραντ μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας αρκέστηκε στο να δηλώσει ότι ο καταληκτικός γύρος των συνομιλιών ήταν ιδιαίτερα σκληρός και περίπου εφτά φορές κινδύνευσε να καταρρεύσει. Ο κ. Ραντ δήλωσε ότι η συμφωνία επετεύχθη με πάρα πολλές δυσκολίες αλλά εκτίμησε ότι αποτελεί μία πολύ καλή αρχή.
Στο κείμενο δεν υπάρχουν συγκεκριμένα ποσοστά για τη μείωση των εκπομπών αερίου, ωστόσο, όλες οι χώρες δεσμεύονται να τα παρουσιάσουν μέχρι την 1η Φεβρουαρίου 2010.
Επίσης δεν γίνεται αναφορά στην «επαλήθευση» των εκπομπών, κυρίως λόγω των αντιρρήσεων της Κίνας.
Σε κάθε περίπτωση το θέμα της διαφάνειας υπάρχει συμφωνία για ένα «διεθνές σύστημα ανάλυσης», το οποίο δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί.
Για να κλείσει οριστικά η Σύνοδος η συμφωνία πρέπει να εγκριθεί και από την Ολομέλεια, όπου ήδη 5 από τις 193 χώρες προβάλλουν αντιρρήσεις: πρόκειται για την Κούβα, τη Βενεζουέλα, την Βολιβία, το Σουδάν και τη Νικαράγουα.
Τα σημεία-«κλειδιά» της συμφωνίας:
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
«Βαθιές περικοπές στις παγκόσμιες εκπομπές απαιτούνται με προοπτική να μειωθούν οι παγκόσμιες εκπομπές, ώστε να κρατηθεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2C».
ΝΟΜΙΚΑ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ
Μία πρόταση που επισυνάπτεται καλεί για μία νομικά δεσμευτική συνθήκη έως τα τέλη του επόμενου έτους.
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΩΝ ΧΩΡΩΝ
Το κείμενο αναφέρει: «Οι ανεπτυγμένες χώρες θα παράσχουν επαρκείς, προβλέψιμους και σταθερούς οικονομικούς πόρους και τεχνολογία, προκειμένου να υποστηρίξουν την εφαρμογή προσαρμοσμένης δράσης στις αναπτυσσόμενες χώρες».
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται σε μικρά νησιωτικά κράτη και χώρες της Αφρικής.
«Οι ανεπτυγμένες χώρες θέτουν έναν στόχο κινητοποίησης τα 100 δισ. δολάρια το χρόνο έως το 2020 προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες των αναπτυσσομένων χωρών. Τα κεφάλαια θα προέλθουν από ένα εύρος πηγών, ιδιωτικών και δημόσιων, διμερών και πολυμερών».
Σε παράρτημα αναφέρονται οι βραχυπρόθεσμες οικονομικές δεσμεύσεις από ανεπτυγμένες χώρες για την περίοδο 2010-2012:
Από την ΕΕ 10,6 δισ. δολάρια, την Ιαπωνία 11 δισ. δολάρια, τις ΗΠΑ 3,6 δισ. δολάρια.
ΜΕΙΩΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ
Οι λεπτομέρειες για τα σχέδια μετριασμού των ρύπων περιλαμβάνονται σε δύο ξεχωριστά παραρτήματα, ένα για τους στόχους των ανεπτυγμένων χωρών και ένα για τις εθελοντικές δεσμεύσεις των μεγαλύτερων αναπτυσσόμενων χωρών.
Αυτές δεν είναι δεσμευτικές και περιγράφουν την υπάρχουσα κατάσταση όσον αφορά τις δεσμεύσεις – κυμαινόμενες από τις «υπό σκέψη» για τις ΗΠΑ έως τις «εγκριθείσες με νομοθεσία» για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ
Ένα από τα σημεία αδιεξόδου, κυρίως επειδή η Κίνα αρνήθηκε να αποδεχθεί διεθνείς ελέγχους, αφορά στην παρακολούθηση των δεσμεύσεων των αναπτυσσομένων χωρών.
Στο κείμενο αναφέρεται ότι οι αναδυόμενες οικονομίες θα πρέπει να αναφέρουν τα αποτελέσματα στα Ηνωμένα Έθνη κάθε δύο χρόνια, με μερικούς διεθνείς ελέγχους ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες της Δύσης για διαφάνεια, αλλά και να διασφαλισθεί ότι η εθνική κυριαρχία θα τύχει σεβασμού.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΑΣΩΝ
Η συμφωνία αναγνωρίζει τη σημασία της μείωσης εκπομπών από την αποψίλωση και την υποβάθμιση δασών και την ανάγκη να ενταθεί η απομάκρυνση αερίων του θερμοκηπίου από τα δάση.
Υπάρχει συμφωνία για κίνητρα, ώστε να χρηματοδοτηθούν δράσεις από τον ανεπτυγμένο κόσμο.
Τέλος, οι αγορές άνθρακα αναφέρονται, αλλά όχι λεπτομερειακά.
ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΩΝ
Την άποψη ότι η Συμφωνία της Κοπεγχάγης ήταν η καλύτερη δυνατή με δεδομένο το χάσμα των απόψεων, ιδιαίτερα από τις ανεπτυγμένες χώρες, αλλά και την Κίνα εξέφρασαν οι ηγέτες του ανεπτυγμένου κόσμου.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα χαρακτήρισε τη συμφωνία «σημαντική και χωρίς προηγούμενο», αλλά έσπευσε να υπογραμμίσει ότι η πρόοδος που σημειώθηκε ήταν ανεπαρκής. Ακόμα παρατήρησε ότι μία νομικά δεσμευτική συμφωνία θα απαιτήσει χρόνο.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί δήλωσε ότι η Συμφωνία δεν είναι «τέλεια», αλλά «είναι η καλύτερη δυνατή».
«Με τον Μανουέλ Μπαρόζο, την Ανγκελα Μέρκελ, τον Γκόρντον Μπράουν και τον Μπαράκ Ομπάμα επιλέξαμε να εγκρίνουμε αυτή τη συμφωνία, η οποία είναι το αποτέλεσμα μίας διαπραγμάτευσης εξαιρετικά δύσκολης γιατί δεσμεύει ολόκληρο τον πλανήτη» δήλωσε.
Η καγκελάριος της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ ξεκαθάρισε ότι η Ευρώπη θα εμμείνει στο σχέδιο να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 20% έως το 2020, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, έως ότου συμφωνηθεί μία νομικά δεσμευτική συνθήκη.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν δήλωσε πως «έχουμε κάνει μια αρχή» για το κλίμα και πως επιθυμεί να υπάρξει γρήγορα συνέχεια για να μετατραπεί σε ένα νομικά δεσμευτικό κείμενο.
Ο επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας της Κίνας, Ξίε Ζένχουα, τόνισε ότι η Σύνοδος είχε θετικό αποτέλεσμα και πως όλοι θα πρέπει να είναι ικανοποιημένοι.
«Έπειτα από διαπραγματεύσεις και οι δύο πλευρές κατάφεραν να διατηρήσουν το τελικό τους κριτήριο, για τους Κινέζους αυτό ήταν η κυριαρχία μας και το εθνικό μας συμφέρον» εξήγησε.
Σε άλλο μήκος κύματος ο προεδρεύων της G77 (αναπτυσσόμενες χώρες): «Η συμφωνία είναι η χειρότερη στην ιστορία» τόνισε ο Σουδανός Λουμούμπα Στανισλάς Ντία-Πινγκ.
Ο εκπρόσωπος της Βραζιλίας Σέρζιο Σέρρα δήλωσε απογοητευμένος: «Δεν θα είναι αποτυχία η Σύνοδος αν συμφωνήσουμε να ξανασυναντηθούμε και να μιλήσουμε για τα ζητήματα που εκκρεμούν. Έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας.»
Σε ακόμα υψηλότερους τόνους η εκπρόσωπος της Βενεζουέλας: «Αναρωτιέμαι αν ενώπιον του ΓΓ του ΟΗΕ θα εγκρίνουμε αυτό το πραξικόπημα ενάντια στη δικαιοδοσία των Ηνωμένων Εθνών».
Ο εκπρόσωπος του Τουβαλού, νησιωτικής χώρας του Ειρηνικού, η οποία κινδυνεύει με «εξαφάνιση» από την άνοδο της στάθμης του νερού, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Είναι σαν να δεχθήκαμε τα 30 αργύρια για να προδώσουμε το λαό μας και το μέλλον μας».
Επρόσωπος της Οργάνωσης «Φίλοι της Γης» δήλωσε: «Η Κοπεγχάγη υπήρξε μια αξιοθρήνητη αποτυχία. Δεν αποδόθηκε Δικαιοσύνης. Με τη μη ανάληψη δράσης, οι πλούσιες χώρες καταδίκασαν εκατομμύρια ανθρώπους στην πείνα, τη δυστυχία και το θάνατο, αφού επιταχύνονται οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Την ευθύνη φέρουν αποκλειστικά οι ανεπτυγμένες χώρες.»
Εκπρόσωπος της Greenpeace Βρετανίας χαρακτήρισε την Κοπεγχάγη «τόπο εγκλήματος με τους ενόχους να το σκάνε στο αεροδρόμιο»: ελάχιστοι πολιτικοί άνδρες σε αυτό τον πλανήτη μπορούν τελικά να δουν πέρα από το στενό προσωπικό τους συμφέρον, πόσο μάλλον να ενδιαφερθούν για τα εκατομμύρια ανθρώπων που απειλούνται από την κλιματική αλλαγή.»
