Ένας Έλληνας κρύβεται πίσω από το ψηλότερο κτίριο του κόσμου, που εγκαινιάστηκε πριν από μερικές ημέρες στο Ντουμπάι. Πρόκειται για τον Γιώργο Ευσταθίου, που δεν είχε απλώς έναν ρόλο στο τεράστιο αυτό project, αλλά ήταν ο άνθρωπος που ηγήθηκε μιας ομάδας πολυμήχανων αρχιτεκτόνων και μηχανικών. Το εμιράτο του Ντουμπάι μπορεί να περηφανεύεται πλέον ότι διαθέτει το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο. Μάλιστα κάποιοι το χαρακτηρίζουν επίτευγμα του σύγχρονου πολιτισμού. Ο κ. Ευσταθίου διαχειρίστηκε 3 δισ. δολάρια – τόσο λένε οι φήμες ότι κόστισε ο επιβλητικός πύργος. Το ύψος του αγγίζει τα 828 μέτρα και ονομάστηκε «Burj Khalifa». Ο Ελληνοαμερικανός αρχιτέκτονας μίλησε στο «thema people» για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κατά τη διάρκεια της κατασκευής του πύργου, την οικονομική κρίση, ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει ότι, αν και ομογενής τρίτης γενιάς, νιώθει πολύ υπερήφανος για την ελληνική του καταγωγή.

Γεννημένος στο Σικάγο από Έλληνες γονείς αυτό που θυμάται και αναπολεί από τα παιδικά του χρόνια είναι οι ελληνικές μυρωδιές.

«Ο παππούς μου και η γιαγιά μου κατάγονταν από ένα μικρό χωριό της Πελοποννήσου. Πριν από πάρα πολλά χρόνια αποφάσισαν να αφήσουν πίσω τους την Ελλάδα και να πάνε στην Αμερική με την προσδοκία για ένα καλύτερο μέλλον. Αυτό που θυμάμαι πολύ έντονα είναι ότι το σπίτι μας ήταν γεμάτο από ελληνικές μυρωδιές. Ετσι, κάθε φορά που επισκέπτομαι την Ελλάδα έχω την αίσθηση ότι γίνομαι πάλι παιδί». Παρόλο που ο ίδιος, λόγω δουλειάς, έχει επισκεφτεί πάρα πολλές χώρες, ο αγαπημένος του προορισμός είναι η Σαντορίνη. «Έχω επισκεφτεί και έχω δει πολλά όμορφα μέρη ανά την υφήλιο, σαν τη Οία της Σαντορίνης όμως δεν έχω βρει πουθενά στον κόσμο», λέει ο ίδιος. Το σχέδιο ήταν έμφυτο ταλέντο για τον κ. Ευσταθίου, μια και από πολύ μικρός είχε δείξει ότι είχε κλίση στη ζωγραφική. «Η ζωγραφική και κατ’ επέκταση το σχέδιο είναι κάτι που κληρονόμησα από τον πατέρα μου. Προέρχομαι από μια οικογένεια που έχει κλίση στη ζωγραφική, αλλά το να γίνω αρχιτέκτονας δεν το είχα σκεφτεί έως ότου ο θείος μου -ο οποίος είναι και εκείνος αρχιτέκτονας- μου είπε να σχεδιάσω ένα κτίριο. Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι αυτό είναι και το επάγγελμα που θέλω να ακολουθήσω», εξηγεί. Αφού αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις, ο κ. Ευσταθίου ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του σε μια μικρή επιχείρηση. Η καριέρα του όμως απογειώθηκε όταν άρχισε να εργάζεται στην εταιρεία SOM, στην οποία και βρίσκεται μέχρι σήμερα έχοντας συμπληρώσει 35 χρόνια.
Η συγκεκριμένη εταιρεία έχει κατασκευάσει πέντε από τα δέκα ψηλότερα κτίρια του κόσμου. Παρ’ ότι  το Ντουμπάι τους προηγούμενους μήνες βρέθηκε πραγματικά στο χείλος της καταστροφής -λόγω της οικονομικής κρίσης-, με πολλές επιχειρήσεις να βάζουν λουκέτο, η πώληση των καταστημάτων και των ξενοδοχείων που βρίσκονται μέσα στον «πύργο» φαίνεται ότι δεν έχει επηρεαστεί. «Το εσωτερικό του «Burj Khalifa», δηλαδή καταστήματα, ξενοδοχειακές μονάδες και σπίτια, πουλήθηκε σε ιδιώτες πριν από πέντε χρόνια κατά τη διάρκεια κατασκευής του πύργου». Ο ίδιος πάντως δεν αγόρασε διαμέρισμα, ίσως επειδή το προσωπικό του όνειρο είναι ένα λευκό σπίτι στην Οία, με θέα το απέραντο γαλάζιο.

«ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΗΤΑΝ Ο ΑΕΡΑΣ»

Ο σχεδιασμός του κτιρίου εγκαινιάζει πρωτοφανείς τεχνικές, αφού έπρεπε να «απαντηθούν» σύνθετες υλικοτεχνικές προκλήσεις όχι μόνο λόγω του ύψους του, αλλά και γιατί το Ντουμπάι είναι ευπαθές σε σφοδρούς ανέμους και κοντά σε ένα γεωλογικό ρήγμα. Μάλιστα, αρκετοί ήταν οι αρχιτέκτονες που κατά τον σχεδιασμό του είχαν εκφράσει την πεποίθηση ότι ένα τέτοιο κτίριο δεν μπορεί να ανεγερθεί σε ένα μέρος με ασταθές έδαφος. «Οι δυσκολίες που είχαμε να αντιμετωπίσουμε ήταν πραγματικά πολύ μεγαλύτερες από οποιοδήποτε άλλο κτίριο έχω αναλάβει. Η βαρύτητα, η σεισμικότητα της περιοχής, ο αέρας, η θερμοκρασία και η υγρασία ήταν παράγοντες που δυσκόλευαν το έργο μας.

Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει ένα κτίριο που βρίσκεται στα 828 μέτρα είναι ο αέρας», εξηγεί ο αρχιτέκτονας. Για τον λόγο αυτό το σχήμα του πύργου και το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένος είναι σχεδιασμένα κατά τέτοιον τρόπο ώστε να αμβλύνουν τις πιέσεις που δέχεται το κτίριο από τον αέρα. «Οι άνισες πιέσεις που ασκούνται στις πλευρές του κτιρίου κάνουν το κτίριο να ταλαντεύεται. Κάτι τέτοιο, όπως καταλαβαίνετε, θα έκανε τους επισκέπτες και τους κατοίκους του ουρανοξύστη να νιώθουν πολύ άβολα. Για τον λόγο αυτό προσπαθήσαμε να μειώσουμε τις ταλαντεύσεις, κάτι το οποίο για να επιτευχθεί χρειάστηκε πολλή μελέτη», λέει ο κ. Ευσταθίου. Ο σχεδιασμός είναι τόσο λεπτομερειακός ώστε οι υπεύθυνοι έχουν σκεφτεί και πώς θα πλένονται τα 25.000 παράθυρα του κτιρίου. «Το καθάρισμα του εξωτερικού του κτιρίου ήταν κάτι το οποίο μας απασχόλησε πάρα πολύ. Ο αέρας στο Ντουμπάι μεταφέρει αρκετές ποσότητες άμμου, οι οποίες λόγω και της υγρασίας κολλάνε στα παράθυρα των κτιρίων. Για τον λόγο αυτό κατασκευάσαμε έξω από τα περισσότερα ένα είδος πλατφόρμας, πάνω στην οποία τα συνεργεία καθαρισμού θα μπορούν να στέκονται για να καθαρίζουν», εξηγεί ο κ. Ευσταθίου.

ΤΟ ΨΗΛΟΤΕΡΟ ΚΤΙΡΙΟ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Πόσος χρόνος χρειάζεται για ν’ ανεβεί κάποιος στον 124ο όροφο ενός κτιρίου; Αν πρόκειται για το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο, το περίφημο Μπουρζ Χαλίφα (Πύργος Χαλίφα), τότε η διαδρομή διαρκεί μόλις ένα λεπτό. Εξήντα δευτερόλεπτα είναι αρκετά για να βρεθείς μια… ανάσα από τον ουρανό, να υψώσεις ψηλά το χέρι και να νομίζεις πως ακουμπάς το άπειρο.

Μόνο που, δυστυχώς, η αντίστροφη μέτρηση για την “εκτόξευση” στο παρατηρητήριο του ύψους 828 μέτρων κτιρίου, με τους περισσότερους από 160 ορόφους, μπορεί να εξελιχθεί σε “μικρή οδύσσεια”, αφού θα πρέπει να προσπελάσεις τις τεράστιες ουρές που σχηματίζονται μπροστά από τα ταμεία για να αποκτήσεις το “μαγικό” χαρτάκι. Αυτό, που σου δίνει τη δυνατότητα να ατενίσεις -αν όχι τον κόσμο ολόκληρο-τουλάχιστον το Ντουμπάι, από…  πολύ ψηλά και μέσα από υψηλής ευκρίνειας τηλεσκόπια να ανακαλύψεις γωνιές του εμιράτου που ούτε είχες φανταστεί, όταν περιδιάβαινες τους δρόμους και τις αγορές του.
Ο Μπουρζ Χαλίφα (Πύργος Χαλίφα) ή Μπουρζ Ντουμπάι – όπως έγινε γνωστός, προτού ο πρωθυπουργός και κυβερνήτης του Ντουμπάι, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ρασίν αλ Μακτούμ, αποφασίσει να τού δώσει το όνομα του προέδρου της ομοσπονδίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και κυβερνήτη του Αμπού Ντάμπι, σεΐχη Χαλίφα μπιν Ζάγεντ αλ Ναχιάν – αποτελεί, από τις 4 Ιανουαρίου, οπότε έγιναν τα λαμπρά εγκαίνια, το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο.

Γι’ αυτό το κτίριο, ντόπιοι και ξένοι τουρίστες από χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας, αλλά και από το γειτονικό Ομάν, περίμεναν υπομονετικά -όπως κι εμείς- μία και πλέον ώρα στην ουρά για ένα εισιτήριο των 100 ντίρχαμ (σ.σ.: νόμισμα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, 1 ευρώ=5,2 ντίρχαμ), που θα τούς έδινε την ικανοποίηση να πουν: “ναι, ανέβηκα κι εγώ στο ψηλότερο κτίριο στον κόσμο!”. Λίγοι ήταν οι τυχεροί και σαφώς … πλουσιότεροι, που καταβάλλοντας το αντίτιμο των 400 ντίρχαμ, είχαν άμεση πρόσβαση στον Πύργο.

Το “ραντεβού” μας με το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο, αφού πήραμε, μετά κόπων και βασάνων, τα εισιτήρια, ήταν για τη μιάμιση μετά το μεσημέρι. Στην είσοδο, μας υποδέχθηκε ένας κομψός κύριος και σε άπταιστα αγγλικά, μας οδήγησε προς έναν κυλιόμενο διάδρομο, στον τοίχο της δεξιάς πλευράς του οποίου περνούσαν μπροστά από τα μάτια μας εικόνες της καθημερινής ζωής στο Ντουμπάι, μέσα από μια καλαίσθητη παρουσίαση, “ντυμένη” με έξοχη υπόκρουση αραβικής μουσικής.
Λίγο πριν από τις κυλιόμενες σκάλες που οδηγούν προς το ασανσέρ, η χαμογελαστή, μαντηλοφορούσα κυρία μάς προέτρεψε να γνωρίσουμε καλύτερα τον Πύργο, δείχνοντάς μας, με το χέρι της, το οποίο στόλιζε ένα περίτεχνο τατουάζ χένας, ένα κείμενο στον τοίχο, με το οποίο μας… συστήνεται ο Πύργος: “Είμαι η δύναμη που ανασηκώνει την κεφαλή του κόσμου, περήφανα, προς τα επάνω, ξεπερνώντας όρια και προσδοκίες. Ανατέλλοντας με χάρη μέσα από την έρημο και τιμώντας την πόλη με μια νέα λάμψη, είμαι μία εξαιρετική συνένωση μηχανικής και τέχνης… είμαι η καρδιά της πόλης και των ανθρώπων της… περισσότερο από μια στιγμή στο χρόνο, καθορίζω τις στιγμές μελλοντικών γενεών”.

Δεξιά κι αριστερά, εργάτες καθάριζαν μετά μανίας κάθε γωνιά του πολυτελούς διαδρόμου, που οδηγεί στο διπλό ασανσέρ. Από εκεί, η διαδρομή προς τα ψηλά είναι … εύκολη υπόθεση, που μοιάζει μάλλον με απογείωση αεροπλάνου. Τα φώτα χαμηλώνουν, υπό τους ήχους ατμοσφαιρικής μουσικής και προτού προλάβεις καλά-καλά αισθανθείς τ’ αυτιά σου να βουλώνουν από την υψομετρική διαφορά, έχεις φτάσει στο παρατηρητήριο.
Βγαίνοντας προς το αίθριο, έχεις την αίσθηση πως βρίσκεσαι σε καράβι. Από τη μία οι άνεμοι, που “τρέχουν” με ταχύτητα έως και 198 χλμ./ώρα, από την άλλη το τεράστιο ύψος, σε κάνουν να αισθάνεσαι ότι… χάνεις τη γη κάτω από τα πόδια σου. Μια αίσθηση, όμως, που κρατά μόλις ένα λεπτό. Ατενίζοντας τον ορίζοντα, η θέα σε μαγνητίζει, απογειώνει τις αισθήσεις και σε κάνει να ξεχάσεις τυχόν υψοφοβικές σου τάσεις.
Οι εκατοντάδες ουρανοξύστες του Ντουμπάι, που μετέτρεψαν σε λίγα μόλις χρόνια το εμιράτο από μια περιοχή μέσα στην έρημο σε υπερσύγχρονο, οικιστικά, κέντρο του αραβικού- και όχι μόνο- κόσμου, μοιάζουν με κουκίδες. Μόνο μέσα από το τηλεσκόπιο καταλαβαίνεις το μέγεθός τους κι ενώ είσαι τόσο μακριά, απλώνεις ασυναίσθητα το χέρι στην οθόνη για να τους ακουμπήσεις!

Ολόκληρο το Ντουμπάι απλώνεται σαν “ταψί” στα πόδια σου. Από εκεί ψηλά έχεις την καλύτερη ίσως θέα τού “The World”, του πρώτου συμπλέγματος τεχνητών νησιών που έχει σχεδιαστεί στο σχήμα της υδρογείου και μπορείς να θαυμάσεις το μεγαλείο του “Palm Jumeirah”, του τεχνητού νησιού σε σχήμα φοίνικα (φανταστείτε έναν τεραστίων διαστάσεων φοίνικα, με γιγάντιο κορμό και δεκαεπτά κλαδιά, καταμεσής του Αραβικού Κόλπου!).

Τι κι αν το Ντουμπάι διήλθε οικονομική κρίση, που είναι ορατή ακόμη και το βράδυ, όταν κοιτάζοντας τους πελώριους ουρανοξύστες, βλέπεις πόσο σκοτεινοί και άδειοι είναι; Το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο, που σχεδιάστηκε από τον Βρετανό αρχιτέκτονα Άντριαν Σμιθ, είναι περίπου 300 μέτρα ψηλότερο από τον ουρανοξύστη “Taipei 101”, στεγάζει 1.000 κατοικίες, 160 πολυτελή δωμάτια ξενοδοχείου και 37 ορόφους όπου θα έχουν τα γραφεία τους διάφορες εταιρίες, κατάφερε να ανοίξει τις πύλες του, ακόμη και εν μέσω κρίσης…