Ο Αυστραλός σύμβουλος που διόρισε ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, στην Επιτροπή για τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας της κυβέρνησης, δηλώνει την έκπληξή του για το ότι δεν υπάρχει ξεχωριστό τμήμα του πρωθυπουργού ως μέρος της εκτελεστικής εξουσίας (Prime Minister’s Department), ενώ δηλώνει ρητά πως σε ό,τι αφορά την λειτουργία της κυβέρνησης και του δημοσίου τομέα «θα πρέπει να δοθεί μία ελληνική λύση σε ένα ελληνικό πρόβλημα».
Να σημειωθεί ότι η ελληνική κυβέρνηση ανέθεσε σε πέντε εμπειρογνώμονες από το εξωτερικό να επεξεργαστούν προτάσεις και εισηγήσεις για το ευρύτερο κυβερνητικό πλαίσιο.
Οι προτάσεις τους, μεταξύ άλλων, θα αφορούν: Τη δομική αναμόρφωση των υπηρεσιών του Γραφείου του Πρωθυπουργού και της κυβέρνησης, την κατάρτιση κώδικα δεοντολογίας υπουργικού συμβουλίου και την αλλαγή κανονισμού του υπουργικού συμβουλίου.
Όπως έγραψε και ο «Νέος Κόσμος» της Δευτέρας, ένας από τους πέντε εμπειρογνώμονες είναι ο κ. Roger Wilkins, γενικός γραμματέας της Γενικής Εισαγγελίας της κυβέρνησης της Αυστραλίας, και ειδικός σύμβουλος του Αυστραλού πρωθυπουργού, Kevin Rudd.
Ο κ. Γουΐλκινς παραχώρησε συνέντευξη στο Ελληνικό Πρόγραμμα της Ραδιοφωνίας SBS, όπου απαντώντας στο ερώτημα για το πώς διορίστηκε σύμβουλος στην ελληνική κυβέρνηση, είπε:
«Ο διορισμός μου, προέκυψε από συνομιλία που είχαν οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, κ.κ. Ραντ και Παπανδρέου, όταν ο πρώτος τηλεφώνησε στον δεύτερο για να τον συγχαρεί για την εκλογική του νίκη, τον προηγούμενο Οκτώβριο. Ένα από τα θέματα που συζήτησαν, ήταν η λειτουργία του δημοσίου τομέα. Κατόπιν τούτου, ο κ. Ραντ μου ζήτησε να πάω στην Ελλάδα και να δώσω περισσότερες εξηγήσεις για το σύστημα λήψης αποφάσεων στην Αυστραλία, σε πολιτειακό και ομοσπονδιακό επίπεδο».
– Εσείς πώς αντιδράσατε όταν σας ζητήθηκε να αναλάβετε αυτόν τον ρόλο;
«Πρώτα απ’ όλα, νοιώθω τιμή που με κάλεσε η ελληνική κυβέρνηση, αλλά και ικανοποίηση που με πρότεινε η αυστραλιανή. Παίρνω τον ρόλο μου πολύ σοβαρά και ξέρω ότι η ευθύνη είναι μεγάλη. Θέλω, πάντως, να ξεκαθαρίσω ότι το μόνο που μπορεί να κάνει κάποιος από την Αυστραλία είναι να εξηγήσει πως λειτουργεί το σύστημα της χώρας. Θα είναι ανόητο να προσπαθήσει κάποιος να επιβάλλει το σύστημα των κυβερνητικών αποφάσεων μιας χώρας, σε μία άλλη χώρα. Στην Ελλάδα, πρέπει να υπάρξει μία ελληνική λύση σε ένα Ελληνικό πρόβλημα».
– Έως σήμερα έχετε πάει στην Ελλάδα;
«Ναι, έχω πάει δύο φορές. Την πρώτη λίγο μετά τις εκλογές, για μία κατ’ αρχήν συζήτηση. Την δεύτερη, στα τέλη Ιανουαρίου, όπου είχα την ευκαιρία να μιλήσω διεξοδικά με Έλληνες αξιωματούχους και ειδικά τους ανθρώπους που στελεχώνουν το Γραφείο του πρωθυπουργού».
– Από δω και στο εξής θα συμβουλεύετε εξ αποστάσεως ή θα πάτε ξανά στην Ελλάδα;
«Θα προσπαθήσω όσο μπορώ από εδώ να υποβάλλω τις προτάσεις και εισηγήσεις μου και να έχω τακτική επικοινωνία με τους υπεύθυνους στο πρωθυπουργικό Γραφείο. Όπως αντιλαμβάνεσθε, έχω πολλά καθήκοντα και εδώ στην Αυστραλία, που δεν μου επιτρέπουν να απουσιάζω για μεγάλα διαστήματα. Εάν, όμως, απαιτηθεί, βεβαίως και θα ξαναπάω στην Ελλάδα».
– Ο διορισμός σας έχει χρονικό περιορισμό;
«Όχι. Νομίζω ότι οι στόχοι της ελληνικής κυβέρνησης είναι μακροπρόθεσμοι. Υπάρχουν πολλές αποφάσεις που θα χρειασθεί να ληφθούν και, άρα, εκτιμώ ότι η Επιτροπή των εμπειρογνωμόνων θα εργασθεί σε βάθος χρόνου».
– Τι σας είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός στις συνομιλίες που είχατε;
«Ο κ. Παπανδρέου επεσήμανε ότι μερικά από τα θέματα του ελληνικού δημόσιου τομέα χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Έδωσε έμφαση στην ανάγκη μεγαλύτερης διαφάνειας και αξιοπιστίας στο σύστημα λήψης αποφάσεων. Μου είπε ότι θέλει καινοτομίες και νέες ιδέες από τους ανθρώπους που εργάζονται γύρω του. Επίσης, μου ανέφερε ότι θέλει να υπάρξει αποδοτικότητα στην όλη λειτουργία του υπουργικού συμβουλίου.
– Από τις δύο επισκέψεις στην Αθήνα ποιες είναι οι πρώτες σας εντυπώσεις από τον τρόπο διακυβέρνησης στην Ελλάδα;
«Μία βασική παρατήρηση που έχω να κάνω στο ελληνικό σύστημα διακυβέρνησης, είναι ότι ο πρωθυπουργός της χώρας, δεν έχει δικό του Τμήμα, καθαρά Πρωθυπουργικό (Prime Minister’s Department), σε αντίθεση με την Αυστραλία ή το Ηνωμένο βασίλειο και άλλες χώρες με το κοινοβουλευτικό σύστημα Westminster. Υπάρχουν θέματα με την λειτουργία του υπουργικού συμβουλίου (Cabinet) και στο πώς ακριβώς λαμβάνονται οι αποφάσεις σ’ αυτό. Επίσης, είναι ο ρόλος του γενικού Ελεγκτή του Κράτους (Auditor General). Στην Ελλάδα, ή άσκηση των καθηκόντων του ταιριάζει πιο πολύ στο γαλλικό σύστημα. Στην Αυστραλία, ο Γενικός Ελεγκτής εξετάζει περισσότερο την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των κρατικών Υπηρεσιών και Υπουργείων.
– Θα παράσχετε συμβουλές για τη λειτουργία του υπουργικού συμβουλίου στα πρότυπα του κοινοβουλευτικού συστήματος Westminster;
«Αυτό που θα εισηγηθώ, δεν είναι τόσο το σύστημα Westminster αυτό καθαυτό, όσο πτυχές του αυτού του συστήματος, αλλά και πτυχές άλλων συστημάτων, όπως του αμερικανικού, ορισμένες παράμετροι του οποίου θα μπορούσαν ίσως να βρουν εφαρμογή και στην Ελλάδα.
– Έχετε μεγάλη θητεία σε πολιτειακό επίπεδο. Για 14 χρόνια διατελέσατε γενικός διευθυντής του υπουργικού συμβουλίου Ν.Ν.Ουαλίας. Πιστεύετε ότι αυτή η εμπειρία σας αυτή έπαιξε ρόλο στον ελληνικό διορισμό σας;
«Σαφέστατα ναι. Η κυβέρνηση στην Ελλάδα, στην λειτουργία της έχει πολλά κοινά σημεία με μία πολιτειακή κυβέρνηση της Αυστραλίας, και αυτή η εμπειρία θα τεθεί υπόψη της Αθήνας για να την εξετάσει. Η Ελλάδα είναι κράτος με μία και μόνη κυβέρνηση (Unitary State), που διαθέτει όλες τις εξουσίες της χώρας. Εν αντιθέσει με το κράτος που έχει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση (Federal State), η οποία εκ του συντάγματος παραχωρεί εξουσίες στις πολιτειακές κυβερνήσεις. Εγώ έχω θητεύσει και στα δύο συστήματα στην Αυστραλία, τα γνωρίζω καλά, και σίγουρα οι γνώσεις μου αυτές συνεκτιμήθηκαν, όταν μου ζητήθηκε να αναλάβω καθήκοντα συμβούλου για την ελληνική κυβέρνηση.
Ο κ. Γουίλκινς έχει πλούσιο βιογραφικό με πολυετή θητεία σε δημόσιες θέσεις, ενώ έχει τιμηθεί για την προσφορά του, με το μετάλλιο του αξιωματικού του Τάγματος της Αυστραλίας, ΑΜ.
Μεταξύ άλλων, από το 1992 μέχρι και το 2006 ήταν ο γενικός διευθυντής του υπουργικού συμβουλίου Ν.Ν.Ουαλίας.
Υπηρέτησε δηλαδή, υπό τους πολιτειακούς πρωθυπουργούς (premiers) Νικ Γκρέινερ, Τζων Φάιη, Μπομπ Καρ και Μόρις Γιέμμα. Πολιτειακοί πρωθυπουργοί δηλαδή και από τις δύο μεγάλες παρατάξεις, Εργατικούς και Συντηρητικούς.
Στην διάρκεια της υπηρεσίας του αυτής, διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο σε μια σειρά μεταρρυθμίσεων, τόσο στην δημόσια διοίκηση και νομοθεσία, όσο και στον οικονομικό τομέα.
* Ο Θέμης Καλλός είναι δημοσιογράφος του Ελληνικού Προγράμματος της Ραδιοφωνίας SBS.