Τα Δωδεκάνησα ύστερα από 63 χρόνια ελευθερίας, γιορτάζουν ξανά την 7η Μαρτίου με λαμπρότητα και χαρά, τη θριαμβευτική ιστορική τους επιστροφή στη αγκαλιά της μητέρας πατρίδας. Μέσα στο αδούλωτο φώς της ελευθερίας γιορτάζουν τα νησιά μας το θαύμα της Ανάστασης που σηματοδοτεί της φυλής μας την αθανασία.
Κανένας εχθρός που πέρασε από τα Δωδεκάνησα δεν στάθηκε ικανός να κλονίσει το φρόνημά μας. Η λαχτάρα της λευτεριάς παρέστεκε πάντα ο αιώνιος αγώνας και πόθος μας. Τα Ελληνικά ιδανικά, η Ελληνική γλώσσα και Ορθοδοξία είχαν ριζώσει βαθιά μέσα στη καρδιά και τη ψυχή μας, γι’ αυτό αντέξαμε και μείναμε αγνοί στις παραδόσεις μας και στα υψηλά ιδανικά της φυλής μας. Περάσαμε 650 χρόνια δουλείας, 650 χρόνια αντοχής και καρτερίας και με την πίστη στην ελευθερία και ενσωμάτωσή μας με τη μητέρα Ελλάδα. Πάντα αντλούσαμε από παππού προς παππού, από πατέρα προς πατέρα, από γενιά σε γενιά, τα προγονικά μας προτερήματα, τη σοφία, την αρετή και το φιλότιμο και την περηφάνια της φυλής μας.

Γι’ αυτό και μόλις υψώθηκε η γαλανόλευκη στις πόλεις και στα χωριά, μόλις το σκίρτημα και το παραλήρημα στους κυματισμούς της έπαιρνε σάρκα και οστά, τρέξαν στα μνήματα οι ζωντανοί να αναγγείλουν την απίστευτη χαρά τους στους νεκρούς. «Σηκωθείτε, Ήλθε η ελευθεριά επιτέλους ελευθερωθήκαμε», τους φώναζαν.
Αλύγιστο, περήφανο γένος οι Δωδεκανήσιοι από τα αρχαία χρόνια. Πάντα παρόντες, από τότε που οι μύθοι για τους Θεούς και ήρωες συναντούν την ιστορία της μεγάλης πατρίδας, πάντα μέσα στους πρώτους των πρώτων στα Γράμματα, τις Τέχνες  και τον αθλητισμό. Ό ίδιος ο Όμηρος, που εμείς θεωρούμε ότι κατάγεται από τα νησιά μας, υποβάλλει τα σέβη του στη ναυτική μας δύναμη, στα πλοία των Ροδίων, στη Λίνδο, την Νίσυρο, την Κάσο, την Κάλυμνο κ.λπ. Η φήμη και το γόητρο των Ολυμπιονικών μας είναι αξιοθαύμαστη. Μοναδική η Ρόδος. κατέχει τα πρωτεία στη Αρχαία Ολυμπία σε βαθμό επιβλητικό και ανυπέρβλητο.

Διδάξαμε πρώτοι την ανθρωπότητα το «παν μέτρον άριστον» με τον Κλεόβουλο τον Λίνδιο, ένα, από τους επτά Σοφούς του τότε κόσμου. Λαμπρυνόμαστε με ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, τον Κολοσσό της Ρόδου, που φιλοτέχνησε ο Χάρης ο Λίνδιος. Η Δωρική εξάπολη αποτέλεσαι πρότυπο οργανωμένης ένωσης κρατών. Ιδρύσαμε αποικίες στην Σικελία και Νότια Ιταλία που διατρανώνουν το κλέος μας μέχρι σήμερα. Θεσπίσαμε και αναπτύξαμε στους Ελληνιστικούς Χρόνους, πρώτοι το Ναυτικό Δίκαιο που ακόμη εξακολουθεί να ρυθμίζει την παγκόσμια ναυσιπλοΐα. Ο Κικέρων, ο Πομπήιος, ο Καίσαρας και άλλοι Ρωμαίοι αριστοκράτες, έγιναν μαθητές μας στις σχολές Φιλοσοφίας και της Ρητορικής που λάμπρυνε ο ρήτορας Αισχίνης. Καταγοητευμένοι με την ελληνική γλώσσα και τα κλασσικά Γράμματα, μετέφεραν στη Δύση το δικό μας πνεύμα και πολιτισμό. Στο Ασκληπιείο της Κω λάμπει αιώνια η ιατρική τέχνη και η επιστήμη του Ιπποκράτη και δίνουν ακόμη τον όρκο τους σε όλη τη Γή οι σύγχρονοι Ασκληπιάδες στις υψηλές ιδέες του ανθρωπισμού, της ιατρικής τέχνης και της επιστήμης που δίδαξε. Γίναμε αληθινός προμαχώνας των Χριστιανών Ιπποτών στα χρόνια που ακολούθησαν την άλωση της Πόλης. Στην Πάτμο είδε ο ευαγγελιστής Ιωάννης την Αποκάλυψή του. Από το άγιο αυτό νησί και ιδιαίτερη πατρίδα του, ο φιλικός Ξάνθος συντονίζει αποφασιστικά την δράση της Φιλικής Εταιρείας για τον μεγάλο ξεσηκωμό του έθνους. Το ολοκαύτωμα της μαρτυρικής Κάσου, μαζί με τη θυσία των Ψαρών, συγκλονίζει τους επαναστατημένους Έλληνες. Στους νεώτερους χρόνους, ο Αλέξανδρος Διάκος από τη μικρή Χάλκη πέφτει πρώτος απ’ όλους, στον εληνοϊταλικό πόλεμο του ‘40, και ο συμπατριώτης του ταγματάρχης, Διογένης Φανουράκης, την 1η Νοεμβρίου 1944 πέφτει ηρωικά πολεμώντας τους Γερμανούς στο μικρό νησί του Χάλκη, δοξάζοντας και οι δύο την πατρίδα και τη Δωδεκάνησο.

Από την αρχαιότητα μέχρι τις 7 Μαρτίου 1948 πέρασαν πολλοί κατακτητές από τα νησιά μας. Οι κοσμογονικές αλλαγές που ακολούθησαν, δεν μπόρεσαν να μας εξαφανίσουν πνευματικά, δεν μπόρεσαν να μας αφελληνίσουν. Οι Ιταλοί από το 1912 μέχρι το 1943 περισσότερο από κάθε άλλο κατακτητή πολέμησαν με λύσσα την Ελληνικότητά μας και έκαναν το πάν για να μας αφελληνίσουν. Όταν τον Μάϊο του 1912 οι Ιταλοί, για να εξαναγκάσουν την Τουρκία να συνθηκολογήσει στον πόλεμο της Τριπολίτιδος, κατελάμβαναν τα Δωδεκάνησα, οι νησιώτες πίστευαν ότι θα τελείωναν τα βάσανά τους. Πίστευαν ότι η ιταλική κατοχή θα ήταν προσωρινή και θα αποτελούσε τη γέφυρα που θα τούς περνούσε από την τουρκική δουλεία στη ένωση με την Ελλάδα. Αυτό, άλλωστε, είχε δηλώσει και ο Ιταλός στρατηγός Αμέλιο, ο δήθεν ελευθερωτής. «Ως στρατηγός και χριστιανός,  σάς δίνω το λόγο της τιμής μου ότι η ιταλική κατοχή στην Δωδεκάνησο είναι προσωρινή και πολύ γρήγορα θα αποδοθείτε στην Ελλάδα». Η Ιταλία έμεινε στα Δωδεκάνησα πάνω από 30 χρόνια, αθετώντας συστηματικά κάθε αίσθημα τιμής και, το κυριότερο, την υπογραφή της που είχε βάλει σε επίσημες διεθνές συμφωνίες.

Από τα πρώτα χρόνια που ήρθαν στα νησιά μας, οι Ιταλοί σε ένα και μόνο σκοπό απέβλεπαν και το επεδίωξαν συστηματικά, με καταχθόνια προσπάθεια και με τη βία: πώς να κατορθώσουν να εξιταλίσουν τον ελληνικό πληθυσμό της Δωδεκανήσου. Στην αρχή, προσπάθησαν με το καλό να παρασύρουν την νέα γενεά, τα Ελληνόπουλα, στα ιταλικά τους σχολεία, και η φοίτηση ήταν προαιρετική. Αργότερα, η ιταλική προπαγάνδα εντάθηκε και ιδρύθηκαν πολλά ιταλικά σχολεία σε όλα τα νησιά. Ο πληθυσμός αντέδρασε όσο μπορούσε στη τυραννία και παρ’ όλες τις δυσκολίες παρέμεινε ελληνικός. Λίγο πριν το 1934, οι Ιταλοί έπαυσαν δια νόμου όλους τους Έλληνες δασκάλους και τους υποχρέωσαν να μετεκπαιδευτούν στην ιταλική γλώσσα. Οι δάσκαλοι που δεν ηθέλησαν να υπακούσουν στον κατακτητή φυλακίστηκαν, ενώ άλλοι διώχτηκαν από τα νησιά μας. Ένα χρόνο αργότερα (1935) καταργείται η ελληνική γλώσσα στα Δωδεκάνησα και καθιερώνεται η ιταλική. Τα ελληνικά σχολεία που συντηρούνταν με τρομερές δυσχέρειες από τις κοινότητες κλείστηκαν και οι δάσκαλοι φυλακίστηκαν. Η ελληνική ψυχή όμως δεν μολύνθηκε. Ο παππούς, η μάνα, η γιαγιά, οι παπάδες και μερικοί δάσκαλοι την κράτησαν αλύγιστη. Τη νύχτα στο σπίτι, την ημέρα στο χωράφι, την Κυριακή στην εκκλησία κρυφά μάθαιναν τα Ελληνόπουλα τη γλώσσα τους.

Με την ίδια επιμονή, αλλά με μέσα λιγότερο «χτυπητά», προσπάθησαν οι κατακτητές να μειώσουν το κύρος της ορθοδοξίας. Όλα αυτά τα χρόνια, με διώξεις, φυλακίσεις και απελάσεις, προσπάθησε η προπαγάνδα της Ρώμης να συντρίψει την Εκκλησία μας. Η ορθοδοξία όμως δεν έπεσε. Με σιδερένια θέληση, οι γέροι παπάδες χτυπούσαν σθεναρά και σταθερά την καμπάνα της Εκκλησίας της Δωδεκανήσου.

Λίγο αν οι παππούδες μας χαμογελούσαν στον Ιταλό κατακτητή θα απολάμβαναν τα αγαθά μιας ιδεώδους διοίκησης. Τούς αρνήθηκαν όμως το χαμόγελο. Η αλήθεια είναι ότι οι Ιταλοί έκαναν αξιοθαύμαστα έργα σε όλα τα νησιά μας. Έκαναν την Ρόδο παράδεισο του Αιγαίου. Για όλα αυτά τα αξιοθέατα που τα βλέπουν οι εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο και τρίβουν τα μάτια τους από θαυμασμό, οι Δωδεκανήσιοι αδιαφόρησαν, διότι τίποτα άλλο δεν ήθελαν παρά την ενσωμάτωσή τους με την Ελλάδα.. Και αν στις 7 Μαρτίου  1948 ήλθε και τυπικά η στιγμή της ενσωμάτωσής μας με την πατρίδα, ημέρα που μας βρήκε Έλληνες ορθόδοξους χριστιανούς, θα πρέπει να σταθούμε με σεβασμό και ευγνωμοσύνη μπροστά στους προγόνους μας τους λιγοστούς δασκάλους και τους πιστούς παπάδες που, όπως πάντα, κράτησαν ακοίμητη την υπέροχη φλόγα του ελληνισμού, οδήγησαν και παρέδωσαν τα νησιά μας στη μητέρα τους καθαρά και αμόλυντα από την δοκιμασία αιώνων σκλαβιάς.

«Ύμνος στα Δωδεκάνησα
Πόθοι παλιοί κι αξέχαστοι μπορείτε, να φτερουγίσετε με κάθε σας χαρά,
τη Ρόδο στολισμένη να τη δείτε και δάφνινο στεφάνι να φορά.
Σαν δώδεκα κορίτσια ορφανεμένα, που βρίσκουν κάποια μέρα τη στοργή,
κοπέλες που χαθήκανε στα ξένα και γύρισαν στη γνώριμη τη γη.
Τα δώδεκα νησιά ξαναγυρίζουν και πάλι στην ολόγλυκειά τους Μάνα,
τα μάτια από συγκίνηση δακρύζουν κι ακούγεται γλυκόλαλη καμπάνα.
Χαρά στον ουρανό γελάει η πλάση, η φύση ανοιξιάτικα ας ντυθεί
η ελπίδα με χαρά ας χαμογελάσει, κι ο πόνος ο παλιός ας βουβαθεί.
Οι μέρες που ανατέλλουν μας χαρίζουν, το δώρο που ένας κόσμος περιμένει,
τα δώδεκα νησιά ξαναγυρίζουν, και πάλι σε μια Μάνα πικραμένη.
Με φώς καινούργιο ο ήλιος να φωτίσει, τη νέα Ελληνική του φορεσιά,
φυσήξτε αύρες για να κυματίσει, μια γαλανόλευκη στα δώδεκα νησιά».