Στις 26 Μαρτίου διοργανώνεται στη Βρισβάνη πολιτιστική εκδήλωση με θέμα: «Η ζωή και το έργο του Λάκωνα ποιητή της ελληνικής διασποράς Γιώργου Παπούλια». Για την εκδήλωση, αλλά και για τον Γιώργο Παπούλια, είχαμε την ακόλουθη συζήτηση με τον Δρα Γιάννη Βασιλακάκο, ο οποίος θα είναι ο κύριος ομιλητής.

Δρ. Βασιλακάκο, ποιος ακριβώς είναι ο Γιώργος Παπούλιας;
Ο Γιώργος Παπούλιας γεννήθηκε στα Βάτικα Λακωνίας το 1935 κι έζησε πολλά χρόνια στη Γερμανία ως εργατικός ακόλουθος. Στη Νυρεμβέργη ανέπτυξε αξιόλογη πολιτιστική δραστηριότητα και τιμήθηκε από την πόλη για την προσφορά του.

Αν κι έχει εκδώσει όλες τις ποιητικές συλλογές του στην Ελλάδα, είναι κατ’ εξοχήν ποιητής της διασποράς αφού, εκτός του ότι έζησε και δημιούργησε στη Γερμανία, ένα μεγάλο μέρος του ποιητικού του έργου είναι σταμπαρισμένο από τη «μεταναστευτική εμπειρία».

Έως τώρα έχει εκδώσει 9 ποιητικές συλλογές οι οποίες στεγάζονται στον συγκεντρωτικό τόμο «Η ομορφιά της γης αρχίζει από τη γυναίκα» που καλύπτει την περίοδο 1972-2005 και ο οποίος τόμος εκδόθηκε από τις εκδόσεις “Ιδιομορφή” στη Σπάρτη (2005).

Με ποια ακριβώς θέματα καταπιάνεται αυτός ο ποιητής της ελληνικής διασποράς;
Μολονότι ο καμβάς του ποιητή υφαίνεται από μια ευρεία γκάμα θεμάτων (βιωματικά, μυθολογικά, ιστορικά, φιλοσοφικά, θρησκευτικά, διαχρονικά, συγχρονικά), ως κύριους σπόνδυλους διάρθρωσης της ποιητικής αρχιτεκτονικής του ο ποιητής, εξ υπαρχής, επισημαίνει στο «ποιητικό» προλογικό του σημείωμα με τίτλο «Αναζητώντας τη λόχμη» (που αποτελεί και την κοσμοθεωρία της ποιητικής του), τη  «φαντασία, την ουτοπία και τον έρωτα», λέγοντας: «Στους στίχους προσκλητήριο σημαίνω και, σαν προσεχτικός μάστορας, την αγία τριαδικότητά τους – ΦΑΝΤΑΣΙΑ-ΟΥΤΟΠΙΑ-ΕΡΩΤΑΣ – αναστηλώνω, για να πάρω απ’ τη χυδαιότητα των καιρών την εκδίκησή μου». Εμείς, ραφιναρίζοντας τα παραπάνω, θα προσθέταμε: (α) τον διάχυτο ερωτισμό του ποιητή για τη φύση (την ελληνική και ιδιαίτερα του γενέθλιου τόπου του, με επίκεντρο τον ήλιο, το ελληνικό φως και τη θάλασσα), αλλά και τον άνθρωπο, με έμφαση στο ωραίο φύλο (ενδεικτικός άλλωστε είναι ο τίτλος του τόμου)· (β) τον άκρατο έρωτά του για την ποίηση (που κι αυτή συμβαίνει να είναι γένους… θηλυκού) ως μόνο σωτήριο αγχωλυτικό απ’ τα ανθρώπινα αδιέξοδα· (γ) τον προβληματισμό και τη θέση του για την «ανθρώπινη κατάσταση», κατά Σαρτρ και (δ) τη μεταναστευτική περιπέτεια («τα ξένα [τοπία] της γοτθικής ομίχλης, των άδειων ναών και των ξέφωτων του μαύρου δάσους»).

Εσείς, ως μελετητής του ποιητικού έργου του Γιώργου Παπούλια, ποιο νομίζετε ότι είναι το στίγμα της ποίησής του;
Εγώ, πρώτον, θα ξεχώριζα το ηθικό του ανάστημα, την ηθική του υπόσταση. Γιατί ο Παπούλιας μπορεί να μιλάει για τα απτά και τα γήινα (την ύλη), το βλέμμα του όμως είναι μόνιμα προσηλωμένο στα υψηλά, τα άυλα, τα ιδεώδη, τα αιώνια (το πνεύμα και την τέχνη): «Αναζητώντας τη λόχμη, φυγή κάνω προς τα μπροστά, στον Όλυμπο να περπατήσω, στις Μούσες τα χάλια μου να διηγηθώ (…)» λέει. Απ’ αυτή την άποψη θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως, παραδόξως, μεταφυσικός.
Δεύτερον, η παράλογη (;) εμμονή του ποιητή να πηγαίνει κόντρα στο ρεύμα των καιρών. Σε μια εξόχως αντιποιητική (αντιπνευματική) εποχή, όπου ο πραγματικός θεός που λατρεύεται είναι η «ύλη», ο ποιητής δεν μπορεί παρά να προειδοποιεί, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για το νέο Μεσαίωνα που διερχόμαστε: «Ιδού, με πυροβόλο νομισμάτων ο άγριος δυτικός υλισμός κατανικά το φιάσκο του αριστερού ουμανισμού και της νύχτας ο Μεσαίωνας αιώνιος και αειθαλής δηλώνει και πάλι “παρών”». Γι’ αυτό και το θεωρεί χρέος του να επιδοθεί στο δικό του ανορθόδοξο (;) «κήρυγμα».

Ποιο είναι το μήνυμα της ποίησης του συγκεκριμένου ποιητή;
Το σωτηριολογικό του μήνυμα προς μια ηθικά και πνευματικά παραπαίουσα ανθρωπότητα είναι ότι η επιστροφή στο «χαμένο παράδεισο» προϋποθέτει να ξαναβρούμε την παιδική αθωότητα του παρελθόντος. Κι αυτό είναι εφικτό μόνο μέσω της ποιητικής οδού προκειμένου να ανακτήσει ο πεπτωκός σημερινός άνθρωπος το «αρχαίον κάλλος» του. Γι’ αυτό κι ο ποιητής πορεύεται «εκεί όπου η Τέχνη δε μοιράζει Παραδείσους, περιγράφοντάς τους όμως, δείχνει καθαρά κατά πού πέφτει η Κόλαση».
Ο ποιητής δεν έχει αυταπάτες. Γνωρίζει καλύτερα απ’ τον καθένα ότι ίσως είναι «φωνή βοώντος εν τη ερήμω» ή ότι, στην καλύτερη περίπτωση, το ιδιότυπο «κήρυγμά» του απευθύνετα σε ώτα «ανίδεων και χορτάτων» αφού, ούτως ή άλλως, πολλοί οι κλητοί ολίγοι οι εκλεκτοί…» Για ένα όμως είναι σίγουρος: ότι κι ένα μόνο χελιδόνι μπορεί να φέρει την άνοιξη! Ότι αυτό το εγχείρημα αποτελεί ύψιστο καθήκον του ανθρώπου (και δη του πνευματικού), όσο κι αν αυτή η πολύπαθη λέξη («άνθρωπος») έχει ξεφτίσει και χάσει το νόημά της. (Τα καθημερινά δελτία ειδήσεων, άλλωστε, δεν παραλείπουν να μας υπνεθυμίζουν ότι ενώ ο τιμάριθμος στα πάντα είναι μονίμως σε ανιούσα, το μόνο που βρίσκεται σε συνεχή κατιούσα είναι η αξία της ανθρώπινης ζωής!). Τουλάχιστον οι ποιητές δεν μπορούν να αδιαφορούν ή να σιωπούν ένοχα για το μεγάλο έγκλημα που εξυφαίνεται, γιατί τότε θα είναι συνεργοί του.

Κατανοώ ότι ο σκοπός αυτής της εκδήλωσης στη Βρισβάνη είναι να τιμηθεί ο συγκεκριμένος ποιητής. Πέραν αυτού, υπάρχουν και άλλοι λόγοι που γίνεται αυτή η εκδήλωση;
Σκοπός αυτής της εκδήλωσης δεν είναι μόνο να τιμηθεί ο εν λόγω ποιητής και από τον ελληνισμό της Αυστραλίας (γιατί έχει ήδη τιμηθεί στην Γερμανία και στην Ελλάδα) αλλά, ταυτόχρονα, να κάνει γνωστότερο το έργο του και στους Αντίποδες. Γιατί ο Γιώργος Παπούλιας δεν είναι μόνο απ’ τους σημαντικότερους ελληνόφωνους ποιητές της Γερμανίας, όπως σωστά παρατηρεί ο Γιώργος Μαντζουράνης στο βιβλίο του «Ανάμεσα σε δύο κόσμους: συγγραφείς στη Γερμανία με ελληνικό διαβατήριο» (“Καστανιώτης”, 1995), αλλά και από τους πιο αξιόλογους της ελληνικής διασποράς. Γι’ αυτό είναι κρίμα μεγάλο που ενώ έχει αναγνωρισθεί πολλαπλώς στη Γερμανία (από το γερμανικό κράτος), μάλλον αγνοείται, ή δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στην ίδια την πατρίδα του την Ελλάδα – πράγμα απαράδεκτο! Αξίζουν λοιπόν θερμά συγχαρητήρια σ’ αυτούς που είχαν την πρωτοβουλία αυτής της σημαντικής πολιτιστικής εκδήλωσης, καθώς επίσης και στους διοργανωτές της. Επί τη ευκαιρία δε οφείλω να τους ευχαριστήσω για την πρόσκληση που μου απηύθυναν να συμμετάσχω ως κύριος ομιλητής. Το θεωρώ συγκινητικό, αφού ο Γιώργος Παπούλιας, εκτός των άλλων, τυγχάνει και στενός προσωπικός μου φίλος.

*Η συνέντευξη μεταδόθηκε από το Ελληνικό Πρόγραμμα της Ραδιοφωνίας SBS. (Η εκδήλωση για τον Γιώργο Παπούλια διοργανώνεται από τους Συλλόγους Πελοποννησίων «Ο Μοριάς», Ζαρακιωτών «Ο Λεωνίδας» και Απανταχού Λαχιωτών «Ο Άγιος Χαράλαμπος», και σε συνεργασία με την Πολιτιστική Επιτροπή της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας του Αγίου Γεωργίου, Βρισβάνης).