Λιτός, χωρίς προεκλογικά δώρα και απόλυτη αισιοδοξία για επιταχυνόμενη ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας κατά την προσεχή διετία, είναι ο τρίτος προϋπολογισμός της κυβέρνησης Ραντ.
Ο θησαυροφύλακας, Γουέϊν Σουάν ανακοίνωσε, προχθές Τρίτη, ταχύρυθμη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού, που δημιούργησε το πακέτο των δημοσιονομικών μέτρων για τη στήριξη της εθνικής οικονομίας, και επιστροφή του δημοσιονομικού πλεονάσματος μετά από τρία χρόνια. Για την επιτυχία του «υψηλού» οικονομικού στόχου της η κυβέρνηση συγκράτησε τις κρατικές δαπάνες στο 2%, δημοσιονομική εγκράτεια που απέκλεισε τις δαπανηρές προεκλογικές υποσχέσεις, αδιάφορη για το πολιτικό κόστος που συνεπάγεται η λιτότητα.
Ο προϋπολογισμός καταγράφει την πορεία ανάκαμψης της αυστραλιανής οικονομίας μέσα από τις Συμπληγάδες που την έριξε η καθίζηση της παγκόσμιας οικονομίας και προδιαγράφει εντυπωσιακή αναπτυξιακή πορεία κατά τους επόμενους δώδεκα μήνες, ενάντια στους φόβους για υποτροπή της παγκόσμιας οικονομίας.
Στην αγόρευσή του, ο κ. Σουάν ισχυρίστηκε, ότι η έγκαιρη παρέμβαση της κυβέρνησης απέτρεψε την κατάρρευση της αυστραλιανής οικονομίας και έθεσε τις βάσεις για επιταχυνόμενη ανάπτυξη την προσεχή διετία. Κατά το θησαυροφύλακα, ο προϋπολογισμός επιτυγχάνει «τη μεγαλύτερη δημοσιονομική σταθερότητα από τη δεκαετία του ’60», ενώ πιστοποιεί την «αξιοπιστία της κυβέρνησης και τη δυνατότητά της να διαχειριστεί υπεύθυνα την οικονομία της χώρας».
Η κυβέρνηση προβλέπει επιταχυνόμενη ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας την προσεχή διετία. Οι προβλέψεις βασίζονται, κυρίως, στην εκτίμηση, ότι η οικονομία της Κίνας θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και θα συνεχίσει να απορροφά αυστραλιανά προϊόντα.
Υπολογίζεται, ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας το 2010-2011 θα ανέλθει σε 3,25% – από 2% που είναι το τρέχον οικονομικό έτος – και σε 4% το 2011-2012.
Το θησαυροφυλάκιο προβλέπει σταθερή ανάπτυξη των τιμών εξαγώγιμων αγαθών, κυρίως στην αγορά της Κίνας, που θα δώσει σημαντική ώθηση στην εθνική οικονομία. Οι εκτιμήσεις για τη μελλοντική πορεία της εθνικής οικονομίας αντανακλούν την ευρωστία της διεθνούς αγοράς και την αυξανόμενη ζήτηση ορυκτού σιδήρου και γαιάνθρακα, βασικές πηγές εισοδήματος της Αυστραλίας. Η αυξανόμενη ζήτηση ορυκτού σιδήρου διπλασίασε την τιμή του και αύξησε την τιμή του γαιάνθρακα κατά 50%. Το θησαυροφυλάκιο υπολογίζει, ότι το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα αυξηθεί κατά 25% κατά τα μέσα του έτους, ανεβάζοντας το πλεόνασμα στα δυσθεώρητα ύψη που βρισκόταν πριν ξεσπάσει η διεθνής οικονομική κρίση.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του θησαυροφυλακίου, η αυξημένη ζήτηση σιδήρου και γαιάνθρακα θα αποφέρει 30 δις δολάρια έξτρα εισόδημα, χρήματα που θα επενδυθούν στον τομέα μεταλλευμάτων. Οι επενδύσεις στον νευραλγικό τομέα των μεταλλευμάτων θα σπρώξουν την ανεργία κάτω από 5% του εργατικού δυναμικού της χώρας το 2010.
Το θησαυροφυλάκιο προβλέπει, ότι το νέο οικονομικό έτος η ανεργία θα πέσει στο 5,3% και το 2011-2012 στο 4,75% του εργατικού δυναμικού της Αυστραλίας, δηλαδή η χώρα θα επιστρέψει στο καθεστώς πλήρους απασχόλησης.
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι ο επιταχυνόμενος ρυθμός ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας δεν πρόκειται να προκαλέσει έκρηξη του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός αναμένεται να κυμανθεί στο 2,5%, δηλαδή εντός των ορίων ασφαλείας που προκαθορίζει η Αποθεματική Τράπεζα Αυστραλίας. Η κυβέρνηση προειδοποιεί, όμως, για μεγαλύτερες αυξήσεις των μισθών, μετά την καθήλωσή τους από την οικονομική κρίση. Υπολογίζεται, ότι τους επόμενους δώδεκα μήνες οι μισθοί θα αυξηθούν κατά 3,75% και 4% το επόμενο έτος.
Ακόμη, η κυβέρνηση αναμένει αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων σε όλους τους τομείς της εθνικής οικονομίας, που θα αυξήσουν την παραγωγικότητά της. Η κυβέρνηση προβλέπει άνοδο των ιδιωτικών επενδύσεων στο 18% του ΑΕΠ κατά τα μέσα του 2012.
Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία εκτιμά, ότι οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα θα ανέλθουν σε 100 δις δολάρια, εκ των οποίων 50 δις θα επενδυθούν στη βιομηχανία μεταλλευμάτων. Οι ιδιωτικές επενδύσεις αναμένονται να μετακυλήσουν την έμφαση από την ιδιωτική κατανάλωση – στην οποία θεμελιώθηκε η πολιτική ανάκαμψης της οικονομίας κατά την περίοδο της κρίσης – στον ιδιωτικό τομέα.
Αν οι εκτιμήσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας επιβεβαιωθούν, οι επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και θα δώσουν δουλειά σε περισσότερους άνεργους.
ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
Η κυβέρνηση προβλέπει, ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού το οικονομικό έτος 2010-2011 θα ανέλθει σε 40,8 δις δολάρια, 16,3 δις δολάρια λιγότερο από το έλλειμμα που αναμενόταν πέρυσι.
Το χρέος της χώρας θα μειωθεί κατά το ήμισυ σε 6,1% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (του μικτού εισοδήματος της χώρας) ή στο ένα δέκατο του μέσου χρέους των υπόλοιπων ανεπτυγμένων χωρών του πλανήτη.
Η ισορρόπηση του προϋπολογισμού σε τρία χρόνια, δηλαδή τρία χρόνια ενωρίτερα από τους αρχικούς υπολογισμούς της κυβέρνησης χαρακτηρίζεται από τους κυβερνώντες «οικονομικός άθλος», διότι η αυστραλιανή οικονομία προσπερνά σε ρυθμούς ανάπτυξης και σταθερότητας τις περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομίες.
Κατά την περίοδο σταθεροποίησης της αναπτυξιακής πορείας της εθνικής οικονομίας και ισορρόπησης του προϋπολογισμού, οι κρατικές δαπάνες θα αυξάνονται κατά σε 2%, με πιθανότητες αύξησης των δαπανών μετά την άνοδο του πλεονάσματος του προϋπολογισμού σε 1% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.
ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ
Το κονδύλι για τη δημόσια υγεία είναι η μεγαλύτερη δαπάνη που εξήγγειλε ο θησαυροφύλακας. Η κυβέρνηση Ραντ δεσμεύεται να διαθέσει 7,3 δις δολάρια την προσεχή τετραετία για τη δημόσια υγεία με κεντρικούς στόχους την υλοποίηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης των κρατικών νοσοκομείων και την περίθαλψη των πολιτών τρίτης ηλικίας.
Η κυβέρνηση δέσμευσε, ήδη, 5,1 δισεκατομμύρια δολάρια για τη χρηματοδότηση των νοσοκομείων. Ο θησαυροφύλακας ανακοίνωσε την Τρίτη πρόσθετη δαπάνη 2,2 δις δολαρίων για τη βελτίωση της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης των πολιτών και εκτίμησε, ότι μέχρι το τέλος της δεκαετίας η υγεία θα έχει απορροφήσει 23 δις δολάρια από τον κρατικό κορβανά για την παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών στους ηλικιωμένους.
Αναλυτικά, η κυβέρνηση θα διαθέσει:
– 5,1 δις δολάρια για τη χρηματοδότηση των κρατικών νοσοκομείων
– 417 εξ, δολάρια για την παροχή ιατρικής περίθαλψης μετά το καθιερωμένο ωράριο εργασίας ιδιωτικών ιατρείων
– 355 εκ. δολάρια για τη δημιουργία 23 πολυκλινικών, που θα παρέχουν συνεχή πρόσβαση των πολιτών σε γιατρούς
– 390 για την απασχόληση περισσότερων Γενικών Παθολόγων και νοσηλευτών
– 60 εκ. δολάρια για την πρόσληψη νοσηλευτών ειδικευμένων στην περίθαλψη ηλικιωμένων
– 69 εκ. δολάρια για την τοποθέτηση νοσηλευτών σε επαρχιακά κέντρα υγείας
– 467 εκ. δολάρια για την καθιέρωση ηλεκτρονικών ιατρικών μητρώων
– 400 εκ. δολάρια για τη βελτίωση της απόδοσης των νοσοκομείων.
Επιπροσθέτως, η κυβέρνηση άλλαξε τα εισοδηματικά κριτήρια για την πληρωμή εισφοράς για το Medicare (Medicare levy) σe $18,488 για άγαμους πολίτες και $ 31,196 για έγγαμους.
Οι αυξημένες δαπάνες για τη δημόσια υγεία θα καλυφθούν από την αύξηση του φόρου στα τσιγάρα και από την αλλαγή του συστήματος συνταγογράφησης φαρμάκων.
Υπενθυμίζεται, ότι η κυβέρνηση αύξησε πρόσφατα το φόρο καπνού κατά 25% αύξηση που θα αποφέρει 5 δις δολάρια την προσεχή πενταετία
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
Ο Θησαυροφύλακας ανακοίνωσε δέσμη φορολογικών μέτρων που, κατά τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης, θα ωφελήσουν τους μεροκαματιάρηδες, τους μισθοσυντήρητους και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και θα καταστήσουν δυνατή τη δικαιότερη την ανακατανομή των μεγάλων κερδών από την εξόρυξη μεταλλευμάτων.
Ο κ. Σουάν ανακοίνωσε, ότι η μείωση του φόρου εισοδήματος θα ισχύσει από την 1η Ιουλίου και θα μειώσει $8,65 την εβδομάδα το φόρο εισοδήματος πολιτών με ετήσιο εισόδημα $40,000 έως $60,000.
Αναλυτικά, τα φορολογικά μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση είναι:
– Αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος σε $16,000 από την αρχή του νέου οικονομικού έτους
– Μείωση κατά 50% του φόρου για τα πρώτα χίλια δολάρια εισοδήματος από τόκους καταθέσεων σε τράπεζες, στεγαστικούς οργανισμούς και άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς
– Απλοποίηση του φορολογικού συστήματος με αυτόματη έκπτωση 500 δολαρίων για διάφορες δαπάνες από το εισόδημα των φορολογουμένων που θα υποβάλλουν μόνοι τους φορολογικές δηλώσεις. Η έκπτωση θα ανέλθει σε $1,000 από το οικονομικό έτος 2013-2014.
– Μείωση του φόρου κύκλου εργασιών μεγάλων επιχειρήσεων σε 29% το 2013-2014 και σε 28% από το οικονομικό έτος 2014-2015.
– Μείωση του φόρου κύκλου εργασιών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε 28% από το οικονομικό έτος 2012-2013
– Συνολική υποτίμηση εξοπλισμού – αντί σταδιακής – από μικρομεσαίες επιχειρήσεις για εξοπλισμό η αξία του οποίου δεν ξεπερνά τα $5,000. Το μέτρο αυτό θα ισχύσει από την 1η Ιουλίου 2012.
– Επιβολή φόρου 40% στην υψηλή κερδοφορία (super profits) των εταιρειών μεταλλευμάτων.
Η φορολογία των υψηλών κερδών της βιομηχανίας μεταλλευμάτων εξελίσσεται σε μείζον πρόβλημα για την κυβέρνηση. Κορυφαίες επιχειρήσεις απειλούν να αναστείλουν χρονικά επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων, αν δεν υπάρξει συμβιβαστική διευθέτηση των διαφορών τους με την κυβέρνηση.
Οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν, ότι πιθανή, τελική ρήξη της κυβέρνησης με τη βιομηχανία μεταλλευμάτων θα εκτροχιάσει την οικονομία, διότι θα ανατρέψει τους υπολογισμούς της για την πορεία της οικονομίας.
Ο υπολογισμός προβλέπει την απασχόληση 200,000 ατόμων από τη βιομηχανία μεταλλευμάτων, υπολογισμός που ενδέχεται να διαψευστεί από την αναστολή των επενδύσεων στη συνεχώς αναπτυσσόμενη βιομηχανία.
Μεγαλοεπιχειρηματίες χαρακτηρίζουν «αντιφατική» τη συμπεριφορά της κυβέρνησης, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση, ενώ εξαρτά τη μελλοντική πορεία της εθνικής οικονομίας από τη βιομηχανία μεταλλευμάτων επιβάλλει φορολογία η οποία αποθαρρύνει τις επενδύσεις στη βιομηχανία αυτή.
ΑΥΞΗΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΥ ΕΦΑΠΑΞ
Η υποχρεωτική εισφορά των εργοδοτών στο εφάπαξ των εργατοϋπαλλήλων τους θα αυξηθεί σταδιακά σε 12%, από 9% που είναι σήμερα, αρχής γενομένης από το 2013.
Παράλληλα, από το 2012 η κυβέρνηση θα εισφέρει 500 στο εφάπαξ εργαζομένων με ετήσιο εισόδημα μέχρι $37,000.
Εργαζόμενοι ηλικίας 50 ετών και άνω με συσσωρευμένο εφάπαξ κάτω των 500 χιλιάδων δολαρίων θα έχουν τη δυνατότητα εφάπαξ κατάθεσης 50 χιλιάδων δολαρίων στο ταμείο εφάπαξ που ανήκουν.
ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη διάθεση κονδυλίου 5,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για έργα υποδομής, καθώς και ένα δισεκατομμύριο δολάρια για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου. Το κονδύλι για τα έργα υποδομής θα διαχειρίζεται ειδικό ταμείο, που θα εποπτεύει η κυβέρνηση.
Επίσης, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη διάθεση 652 εκ. δολαρίων για τη χρηματοδότηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ
Η κυβέρνηση Ραντ δεσμεύεται να επενδύσει στην επαγγελματική ειδίκευση, για την κάλυψη των αναγκών της οικονομίας σε ειδικευμένο προσωπικό.
Ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει κονδύλι 660 εκατομμυρίων δολαρίων για την επαγγελματική ειδίκευση και επανειδίκευση πολιτών, έτοιμων να καλύψουν τα κενά της αγοράς εργασίας.
Από το κονδύλι αυτό, 200 εκ. δολάρια θα διατεθούν στο ειδικό ταμείο Critical Skills Investment Funds για την κάλυψη του κόστους ειδίκευσης 39,000 πολιτών σε κλάδους αυξημένης ζήτησης.
Κονδύλι 79 εκ. δολαρίων θα διατεθεί για την επέκταση του προγράμματος Apprentice Kickstart. Η κυβέρνηση θα χρηματοδοτήσει την ειδίκευση 22,500 μαθητευόμενων τεχνιτών επιδοτώντας τους εργοδότες με $3,350 για κάθε μαθητευόμενο τεχνίτη τους (apprentice).
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ
Ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει και ειδικό κονδύλι για τη βελτίωση της περίθαλψης των ηλικιωμένων. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να διαθέσει 530 εκ. δολάρια την προσεχή πενταετία για να εξασφαλίσει πιο ποιοτική φροντίδα στους πολίτες τρίτης ηλικίας.
Επίσης, η κυβέρνηση θα διαθέσει 310 εκ. δολάρια για τη στελέχωση ιδρυμάτων ευγηρίας με νοσηλευτικό προσωπικό ειδικευμένο στη φροντίδα ηλικιωμένων. Από το κονδύλι αυτό θα προσφέρεται $5,000 επιδότηση σε νοσηλευτές που θα βελτιώνουν τις επαγγελματικές γνώσεις τους.
Η κυβέρνηση, που ανέλαβε εξ ολοκλήρου την περίθαλψη των ηλικιωμένων, επιδιώκει την αποδέσμευση 340,000 κλινών που κρατούνται σε κρατικά νοσοκομεία από ηλικιωμένους με ειδικές ανάγκες.
Η Βικτωρία, που αρνήθηκε να εκχωρήσει εξ ολοκλήρου την ευθύνη περίθαλψης των ηλικιωμένων, θα μοιραστεί με άλλες πολιτείες κονδύλι 276 εκ. δολαρίων για την μακροπρόθεσμη περίθαλψη ηλικιωμένων.
ΜΕΙΚΤΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Οι εκτιμήσεις του προϋπολογισμού ποικίλουν ανάλογα με τα ενδιαφέροντα κάθε εκτιμητή.
Η αξιωματική αντιπολίτευση κατηγορεί την αντιπολίτευση, ότι κρύβει το πραγματικό έλλειμμα του προϋπολογισμού και προφητεύει έκρηξη του ελλείμματος στο μέλλον.
Ο σκιώδης υπουργός Οικονομικών, Άντριου Ρομπ, ισχυρίζεται, ότι «το έλλειμμα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση είναι το μεγαλύτερο από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο» και πρόσθεσε, ότι «ο προϋπολογισμός είναι θεμελιωμένος σε ασταθείς βάσεις, που μπορεί να υποχωρήσουν με την παραμικρή δόνηση».
Ο κ. Ρομπ απέφυγε να δηλώσει ποια από τα μέτρα του προϋπολογισμού θα καταψηφίσει η αντιπολίτευση, συστήνοντας υπομονή μέχρι τη ημέρα που η αντιπολίτευση θα τοποθετηθεί επίσημα δια του κ. Άμποτ.
Τη λιτότητα του προϋπολογισμού αμφισβητεί και ο Κρις Ρίτσαρτσον από τον οργανισμό Access Economics.
«Η κυβέρνηση όφειλε να είναι περισσότερο σφιχτή και να στοχεύσει μεγαλύτερη μείωση του ελλείμματος». Ο κ. Ρίτσαρτσον κρίνει επικίνδυνη την εξάρτηση της πορείας της εθνικής οικονομίας από την Κίνα, προβλέποντας ότι «η επόμενη οικονομική ύφεση θα φέρει τη σφραγίδα της Κίνας».
