Σχεδόν δυο εβδομάδες μετά την απόφαση της κυβέρνησης Ραντ να επιβάλλει φόρο στα υπερκέρδη των φυσικών πόρων, γίνεται πολύς λόγος για τις επιπτώσεις της συγκεκριμένης κίνησης, ωστόσο αν οι πράξεις είναι αυτές που πραγματικά μετράνε, το μήνυμα γίνεται πιο ξεκάθαρο.
Την περασμένη Δευτέρα, η Xstrata Plc έγινε ο πρώτος μεγάλος επενδυτής που αναβάλλει έργο υπό κατασκευή, αποδίδοντας την απόφαση στην επιβολή του νέου φόρου. Η Xstrata ανακοίνωσε ότι ανέστειλε τριετές πρόγραμμα εξόρυξης χαλκού ύψους 30 εκατ. δολαρίων Αυστραλίας, στην Κουϊνσλάνδη λόγω του φόρου.
Οι εργασίες αναστέλλονται έως ότου «υπάρχει μεγαλύτερη βεβαιότητα αναφορικά με το δημοσιονομικό καθεστώς για τα μελλοντικά έργα εξορύξεων», ανέφερε, σε ανακοίνωσή του, ο Steve de Kruijff, γενικός διευθυντής της Xstrata για τις δραστηριότητες χαλκού στο βόρειο Queensland.
Τώρα και η Rio Tinto λέει ότι θα αναθεωρήσει τα σχέδια της για επενδύσεις στην Αυστραλία, λόγω του φόρου.
Η απόφαση αυτή έρχεται να προστεθεί στην απόφαση της αμερικανικής μεταλλευτικής Peabody Energy Corp να μειώσει την πρότασή της για την αυστραλιανή Macarthur Coal Ltd στα 15 δολάρια Αυστραλίας ανά μετοχή, έναντι 16 δολαρίων που ήταν η αρχική προσφορά. Και η Peabody επικαλέστηκε τη Δευτέρα το φόρο για τη μείωση της πρότασης εξαγοράς.
Η Εργατική κυβέρνηση προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις του κλάδου των φυσικών πόρων αυτό το μήνα εφαρμόζοντας ένα σχέδιο να καρπωθεί μεγαλύτερο μερίδιο από τα κέρδη των μεταλλευτικών, με ένα νέο φόρο 40% στα επονομαζόμενα «υπερκέρδη».
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, αυτό θα οδηγήσει σε φορολογικό συντελεστή σχεδόν της τάξης του 58%, όταν συνδυαστεί με άλλες επιβαρύνσεις. Ο νέος φόρος – ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουλίου του 2012 – υπόκειται στην έγκριση της Γερουσίας όπου η κυβέρνηση δεν διαθέτει πλειοψηφία, ωστόσο ο κλάδος τον έχει εκλάβει ως παράλογο, ενώ επισημαίνει ότι πλήττει τα συμφέροντα της χώρας.
«Είμαστε παγκόσμιοι προμηθευτές και έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα σε επίπεδο φυσικών πόρων. Εντούτοις αυτό δεν ισοδυναμεί με ανταγωνιστική ισχύ, ενώ η κρατική εμπιστοσύνη στην Αυστραλία μειώνεται σημαντικά», τόνισε ο Mitch Hooke, διευθύνων σύμβουλος του Συμβουλίου Μεταλλευμάτων της Αυστραλίας, ενός μεταλλευτικού lobby.
Μέσα σε 48 ώρες από την ανακοίνωση του φορολογικού σχεδίου, ο πρόεδρος της Cape Lambert Resources Ltd, Tony Sage αποφάσισε να «βάλει στη ναφθαλίνη» το μεγαλύτερο project της εταιρείας του στην Αυστραλία. Η εταιρεία έχει ήδη δαπανήσει 15 εκατ. δολάρια Αυστραλίας για την κατασκευή του Cape Lambert South, μίας φλέβας μαγνητίτη εκτιμώμενης αξίας 200 εκατ. δολαρίων Αυστραλίας στην πλούσια σε σίδηρο περιοχή Pilbara της Δυτικής Αυστραλίας.
«Η απόφαση που πρέπει να λάβουμε είναι προφανής. Αν έχεις πάγια στο εξωτερικό θα δίνουν καλύτερες αποδόσεις. Θα προτιμούσα να ξοδέψουμε επιπλέον 15 εκατ. δολάρια στη Σιέρα Λεόνε», σημείωσε ο Sage.
Στην Cape Lambert έρχεται να προστεθεί ένας αυξανόμενος αριθμός διακοπής εργασιών τελευταία, που υποδηλώνουν τις ανησυχίες του μεταλλευτικού κλάδου.
Ο Clive Palmer, πρόεδρος της ιδιωτικής μεταλλευτικής Mineralogy Pty Ltd, δήλωσε στο ραδιοφωνικό σταθμό Australian Braodcasting Corp ότι θα αναστείλει τις εργασίες δύο project λόγω της μεταβολής των συνθηκών.
Ενώ ο κλάδος των φυσικών πόρων είναι ενωμένος απέναντι στις προτάσεις της κυβέρνησης, αναλυτές της αγοράς διαφωνούν για το πόσο μεγάλη θα είναι η διαφορά, ενώ πολλοί συμφωνούν με τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης ότι μικροί παραγωγοί μπορεί να ωφεληθούν και όχι να χάσουν.
«Δεν πιστεύω ότι έχουμε μία κατάσταση κατά την οποία οι εταιρείες θα εγκαταλείψουν τις εργασίες στην Αυστραλία», σημείωσε ο Ben Westmore, οικονομολόγος της National Australia Bank.
Έκθεση του οίκου αξιολόγησης Moody’s Investor Services ανέφερε την Παρασκευή ότι project φυσικών πόρων που μόλις ξεκινούν, με υψηλό κόστος και αβέβαιες αποδόσεις, θα μπορούσαν να δουν την παραγωγή να αυξάνεται, καθώς θα απολαμβάνουν τις φορολογικές ελαφρύνσεις του νέου καθεστώτος.
Ο προτεινόμενος ομοσπονδιακός φόρος θα αντισταθμιστεί από τις απαλλαγές σε περισσότερα από 60 υφιστάμενα κρατικά και τοπικά δικαιώματα χρήσης γης και φόρους, τα οποία γενικότερα επιβάλλονται στα έσοδα των εταιρειών, και όχι στα κέρδη, ανέφερε η έκθεση.
Η υφιστάμενη δομή θέτει ένα ανώτατο όριο κερδοφορίας, καθώς ο φόρος υπολογίζεται ως ποσοστό των πωλήσεων και όχι των κερδών, τονίζει η Moody’s. Πιο παλιά project θα μπορούσαν επίσης να παρατείνουν τη λειτουργία τους, από τη στιγμή που μεταλλεία που θεωρούνται πολύ μικρά για να συνεχίσουν να παράγουν αν φορολογούνται στα έσοδα, θα μπορούσαν να συνεχίσουν να λειτουργούν υπό το καθεστώς φορολόγησης των κερδών.
Η κυβέρνηση εστιάζει σε έναν παρόμοιο υφιστάμενο φόρο για τα υπεράκτια project πετρελαίου ο οποίος ισχύει από το 1987. Οι επενδύσεις πετρελαίου στο πεδίο Carnarvon, ανοιχτά της βόρειας ακτής της Δυτικής Αυστραλίας, έχουν σημειώσει άνθηση τα τελευταία χρόνια καθώς αυξήθηκαν οι τιμές του πετρελαίου, σύμφωνα με στοιχεία της αυστραλιανής κυβέρνησης.
Ωστόσο, είναι πολύ δύσκολο να πειστούν οι μεταλλευτικές ότι το γεγονός ότι φορολογούνται περισσότερο, τους κάνει καλό.
Ο Hooke, από το Συμβούλιο Μεταλλευμάτων, υποστηρίζει ότι οι δύο κλάδοι δεν μπορούν εύκολα να συγκριθούν. «Σε ένα πετρελαϊκό project, το 85% των δαπανών εμφανίζονται προκαταβολικά, ενώ σε ένα ορυχείο, μόλις το 10% είναι στην αρχή και οι υπόλοιπες δαπάνες επιβαρύνουν και εξοφλούνται κατά τη διάρκεια του project», επισήμανε.
Στο πλαίσιο έκθεσης για μικρού και μεσαίου μεγέθους μεταλλευτικές στο Σίδνεϊ, ερευνητές ανέφεραν ότι το όποιο όφελος από τη χαμηλότερη φορολόγηση που θα προκύψει καθώς δεν θα φορολογούνται τα έσοδα, θα αντισταθμιστεί από την περιορισμένη διάθεση των πιο μεγάλων παραγωγών που φορολογούνται περισσότερο, στους οποίους ελπίζουν να πουλήσουν τα πάγιά τους.
«Η εξερεύνηση αποτελεί μία δραστηριότητα υψηλού κινδύνου», τόνισε ο Rob Tyson, διευθύνων σύμβουλος της Peel Exploration Ltd. «Ο μοναδικός λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι επενδύουν είναι οι υψηλές αποδόσεις», συμπλήρωσε.
