Η Ελλάδα δεν είχε τελευταία «ρέντα» με τη Γερμανία, η οποία έβαζε για μήνες φρένο στη βοήθεια με αποτέλεσμα τις γνωστές καταστρεπτικές συνέπειες. Μεγάλο μέρος του γερμανικού Τύπου είχε εξαπολύσει εκστρατεία κατά των «τεμπέληδων» Ελλήνων, ζητώντας τον αποκλεισμό τους από την ευρωζώνη. Κεντρικό ρόλο σε αυτή την εκστρατεία έπαιξε το ταμπλόιντ «Βild-Ζeitung», μια από τις μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου. «Το Βήμα» επισκέφθηκε τα γραφεία της στο Βερολίνο προσπαθώντας να φωτίσει τις αιτίες αυτής της εκστρατείας, αλλά και να προσεγγίσει το γενικότερο φαινόμενο «Βild-Ζeitung» και των πρωταγωνιστών της.
Μπαίνεις καθαρός και βγαίνεις λερωμένος. Το αρχηγείο της «ΒildΖeitung» στο Βερολίνο λειτουργεί ως ανάποδη κολυμπήθρα του Σιλωάμ: αντί να φρεσκάρει, αρρωσταίνει. Όχι επειδή οι οικοδεσπότες είναι αφιλόξενοι. Αλλά επειδή μια έστω και σύντομη παραμονή στο μεγαλύτερο χαλκείο ψευδών ειδήσεων στην Ευρώπη σπάει και τα πιο γερά νεύρα. Πολλοί επισκέπτες κάνουν ημέρες για να συνέλθουν, άλλοι δεν επανακτούν ποτέ την ηρεμία τους…
Την περασμένη Τετάρτη το απόγευμα, στο έκτο πάτωμα του 19ώροφου κτιρίου. Επίσκεψη στο γραφείο του επικεφαλής του βερολινέζικου τμήματος της εφημερίδας, Νικολάους Μπλούμε. Παρόντες επίσης ο ρεπόρτερ Πάουλ Ροντσχάιμερ, ο οποίος τον Απρίλιο και τον Μάιο έστελνε ρεπορτάζ από την Αθήνα, καθώς και ο εκπρόσωπος Τύπου της εφημερίδας, Τομπίας Φρέλιχ. «Υποδεχόμαστε σπάνια συναδέλφους άλλων εντύπων» λέει ο τελευταίος. «Για εσάς από την Ελλάδα κάναμε εξαίρεση».
Μπαίνουμε αμέσως στο θέμα. Η συζήτηση επικεντρώνεται αρχικά στους τίτλους, που κοσμούσαν καθημερινά τους τελευταίους μήνες την πρώτη σελίδα της εφημερίδας, όπως: «Ούτε δεκάρα για τους φαλιρισμένους Έλληνες», «Τώρα μας ικετεύουν οι φαλιρισμένοι Έλληνες», «Οι φαλιρισμένοι Έλληνες όλο και πιο θρασείς», «Αντίο ευρώ, δεν θα σας ξαναδούμε ποτέ!». «Ξέρετε πολλούς φαλιρισμένους Έλληνες;» ρωτάμε. «Δεν εννοούμε τους πολίτες, αλλά το κράτος» εξηγεί ο κ. Μπλούμε. «Είναι πραγματικά χρεοκοπημένο. Ωστόσο το κράτος είναι οι πολίτες του. Αν διαιρέσει κανείς τα κρατικά χρέη με το σύνολο των πολιτών, προκύπτει ένα ποσό που δείχνει ότι χρεοκοπημένος είναι και κάθε πολίτης». Λογική του τύπου: Κάθε αστυνομικός είναι όργανο. Όργανο είναι κάθε μπουζούκι. Άρα, κάθε αστυνομικός είναι μπουζούκι. «Εσείς που ήρθατε σε επαφή, όπως γράφατε, με εκατοντάδες Αθηναίους, είχατε την εντύπωση ότι όλοι αυτοί ήταν φαλιρισμένοι;» ρωτάμε τον κ. Ροντσχάιμερ. «Όχι» παραδέχεται. «Έδειχναν ότι ζουν καλά».
Η εμπειρία ακυρώνει τη θεωρία, δηλαδή την κατασκευή των κλισέ. Ε, και λοιπόν; Η «Βild-Ζeitung» ζει καλά από τα κλισέ που κατασκευάζει. Χωρίς αυτά δεν θα διήγειρε το ενδιαφέρον των αναγνωστών της. «Είναι αλήθεια ότι χρησιμοποιούμε προβοκατόρικους τίτλους», λέει ο κ. Μπλούμε. «Αυτό όμως είναι καλό, επειδή έτσι αποκαλύπτουμε ευθέως την ουσία».
Μια τέτοια «αποκάλυψη» προσέφερε το φύλλο στις 4 Μαρτίου 2010: «Πουλήστε τα νησιά σας, φαλίρηδες Έλληνες… Και μαζί τους και την Ακρόπολη!» ήταν ο τίτλος. Ήθελαν στο σφυρί την Κέρκυρα, ενώ η Ακρόπολη θα μπορούσε να αποφέρει 100 δισ. ευρώ. Μαύρο χιούμορ; «Αυτό με την Ακρόπολη ήταν όντως εύρημα της πλάκας, λέει ο κ. Μπλούμε. «Αλλά με τα νησιά; Γιατί όχι; Κάθε φίρμα που κηρύσσει χρεοκοπία, πουλάει τα πάντα.
Ωραία, αλλά πώς θα αντιδρούσαν οι Γερμανοί αν τους ζητούσαν να πουλήσουν την Πύλη του Βρανδεμβούργου; «Όταν φθάσουμε στο ίδιο αδιέξοδο, το συζητούμε. Προς το παρόν, δεν τίθεται θέμα», λέει. «Πάντως, όταν μιλούσαμε για πώληση νησιών, δεν εννοούσαμε σε καμία περίπτωση εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας».
Οι τίτλοι ως προβοκάτορες, οι φωτογραφίες ως κράχτες. Αν κρίνει κανείς από τις τελευταίες, η «Βild-Ζeitung» έβγαζε στις 5 Μαΐου, την ημέρα της γενικής απεργίας στην Ελλάδα, περισσότερες φλόγες απ΄ ό,τι πραγματικά η Αθήνα. Οι «χρεοκοπημένοι Έλληνες» δεν κλέβουν όμως μόνο τον ύπνο των Γερμανών. Τους παίρνουν και την μπουκιά από το στόμα. Αυτό σηματοδοτούσε ο τίτλος στις 4 Μαΐου: «Οι Έλληνες κάνουν το ψωμί μας πιο ακριβό». Οι «φαλιρισμένοι» από την Ελλάδα, αναφερόταν στο άρθρο, φρενάρουν την ανάκαμψη της γερμανικής οικονομίας. Η «Βild-Ζeitung» κάνει «καταγγελίες», αλλά και πρακτική πολιτική. Όπως στις αρχές Μαΐου, όταν προέτρεπε τους αναγνώστες της να ζητήσουν γραπτώς από τους βουλευτές τους να ψηφίσουν κατά της βοήθειας προς την Ελλάδα.
Η πιο «ευρηματική» προβοκάτσια όμως ήταν ίσως εκείνη της 5ης Μαρτίου, την παραμονή της συνάντησης του Γιώργου Παπανδρέου με την Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο. Σε «ανοιχτή επιστολή» υπό τον τίτλο «Έλληνες, δεν θα πάρετε δεκάρα από εμάς» (διατυπωμένος ειρωνικά σε παραφθαρμένα γερμανικά) καταλόγιζε στον έλληνα πρωθυπουργό λίγο ή πολύ τις ελληνικές «αμαρτίες» από καταβολής… κόσμου. Το γράμμα έκλεινε με το εξής υστερόγραφο: «Αν θελήσετε να μας απαντήσετε, σας στέλνουμε το κατάλληλο γραμματόσημο για να σας βοηθήσουμε να κάνετε οικονομίες».
