Οι ηλικιωμένες μητέρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης από τα παιδιά τους, ιδιαίτερα τους γιους τους, παρά από άτομα τα οποία δεν γνωρίζουν, σύμφωνα με πρόσφατη αυστραλιανή έρευνα.

Eνώ οι γιοι, περισσότερο από τις κόρες, ενδέχεται να εκμεταλλευτούν οικονομικά τους γονείς, θύματα του «σιωπηρού» αυτού «εγκλήματος» πέφτουν περισσότερο οι μητέρες παρά οι μπαμπάδες.

Στην έρευνα που διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο Monash, αποκαλύπτεται ότι η απάτη εκδηλώνεται με διάφορες μορφές. Μπορεί να είναι κατάχρηση των οικονομιών των γονέων, της ακίνητης και κινητής περιουσίας με πλαστογραφία υπογραφής, πιστωτικών καρτών, επιδομάτων, μεταφορά τίτλων σπιτιού ή, ακόμη, άσκηση ψυχολογικής πίεσης, προκειμένου να πεισθεί ο ηλικιωμένος να αλλάξει τη διαθήκη του ή την ασφάλεια ζωής.

Η πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή αυτής της έρευνας, ανήκει στην Κυβερνητική Επιτροπή Διαχείρισης Κινητών και Ακινήτων Περιουσιών της Βικτώριας (State Trustees).
Εκπρόσωπος του οργανισμού θα πει: «Κάθε χρόνο βρισκόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις, όπου ηλικιωμένοι έχουν πέσει θύματα απάτης από άτομα τα οποία εμπιστεύονται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλα. Δυστυχώς, συχνά καλούμαστε να επέμβουμε όταν είναι πλέον αργά και η μεγαλύτερη ζημιά έχει ήδη γίνει. Πρόκειται για ένα πολύπλοκο θέμα και ζητήσαμε από το Πανεπιστήμιο Monash να αναλάβει την έρευνα, ώστε να ριχθεί φως σ’ αυτό το μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα».

ΘΥΤΕΣ ΚΑΙ ΘΥΜΑΤΑ

Μέχρι τώρα, η ερευνητική επιτροπή έχει παρουσιάσει δύο μελέτες. Η πρώτη, με τίτλο «Οικονομική Κακοποίηση των Ηλικιωμένων: Ανασκόπηση των Μαρτυριών» (Ιούνιος 2009), παρουσιάζει μια περίληψη από τα στοιχεία τα οποία υπάρχουν στο θέμα αυτό σε αυστραλιανή και διεθνή κλίμακα και στοχεύει στο να προσθέσει μελλοντικά και άλλες πληροφορίες στον κορμό των στοιχείων.

Η δεύτερη μελέτη η οποία ολοκληρώθηκε τον Μάϊο του 2010, προσπαθεί να ρίξει φως στο σιωπηρό αυτό έγκλημα, στη Βικτώρια.
Εκεί πληροφορούμαστε ότι «η πλειονότητα των ηλικιωμένων, αναφορικά με το πρόβλημα της οικονομικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης, είναι γυναίκες, οι δε δράστες είναι οι γιοι».

Ο μέσος όρος ηλικίας των θυμάτων είναι τα 80 χρόνια, ενώ το ένα τρίτο είναι πάνω από 84 χρόνων. Ορισμένοι πάσχουν από άνοια ή άλλες ασθένειες.
Για τη διεξαγωγή της έρευνας, οι μελετητές εξέτασαν στοιχεία από διάφορους οργανισμούς, από τηλεφωνικές γραμμές βοηθείας, από την αστυνομία, τον δημόσιο κατήγορο, την Κυβερνητική Επιτροπή Διαχείρισης Κινητής και Ακίνητης Περιουσίας, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και 22 κυβερνητικές υπηρεσίες.

ΔΙΟΓΚΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

«Δυστυχώς, το πρόβλημα διογκώνεται με ταχείς ρυθμούς και έχει εξαπλωθεί στην ευρύτερη αυστραλιανή κοινωνία. Ελπίζουμε, τα πορίσματα της μελέτης να ρίξουν περισσότερο φως σ’ ένα έγκλημα που μέχρι σήμερα έμεινε στο σκοτάδι», θα πει ο γενικός διευθυντής της Κυβερνητικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινητής και Ακίνητης Περιουσίας της Βικτωρίας, Τόνι Φιτζέραλντ.

«Ελπίζουμε αυτή η έρευνα να βοηθήσει στο να τεθούν τα θεμέλια για μελλοντικές πρωτοβουλίες, μεταξύ των οποίων θα είναι νομοθετικές αναθεωρήσεις και βελτίωση των υπηρεσιών», θα πει ο επικεφαλής της έρευνας, καθηγητής Ντάρζινς.

Τη σοβαρότητα του προβλήματος, αναφορικά με την ελληνική παροικία, συζητήσαμε με τον γνωστό δικηγόρο, Γιάννη Βέλο.

«Η διόγκωση του προβλήματος, εκτιμώ ότι έχει σχέση και με το γεγονός ότι η παροικία γερνάει. Η εκμετάλλευση των γονιών από τα παιδιά παρουσιάζεται συνήθως σε μεγαλύτερες ηλικίες, όπου τα άτομα είναι πιο ευάλωτα, αισθάνονται εντονότερα το αίσθημα της ανασφάλειας και συχνά πάσχουν από ασθένειες που δεν είναι σε θέση να σκεφτούν καθαρά, δεν έχουν δε τη δύναμη να αντισταθούν στην ψυχολογική πίεση των παιδιών. Ευκολότερα, είναι γεγονός, ενδίδουν στις πιέσεις, οι μητέρες».

ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Ο Γιάννης Βέλος θα πει ότι «πρόκειται για ένα πολύπλευρο πρόβλημα το οποίο θα μπορούσε να λυθεί, σε μεγάλο βαθμό, αν οι γονείς τακτοποιούν εγκαίρως τα περιουσιακά τους και δεν τα αφήνουν στον αέρα, μέχρι την τελευταία στιγμή. Λέγοντας «εγκαίρως», εννοώ όταν είναι σε θέση να σκεφτούν καθαρά. Όταν έχουν πνευματική διαύγεια και σωματική υγεία. Έτσι, αποφεύγονται και οι συγκρούσεις των παιδιών μεταξύ τους. Αυτό που παρατηρείται συχνά σε υπερήλικες ομογενείς είναι να υπόσχονται πράγματα τα οποία δεν ευσταθούν, όχι από κακή πρόθεση, αλλά από πνευματική αστάθεια.
Στο θέμα της εκμετάλλευσης, δυστυχώς υπάρχουν και τα παιδιά που εκμεταλλεύονται την αδυναμία των γονιών τους και έχουν παράλογες, αν όχι ανήθικες, απαιτήσεις.

Σύνηθες το φαινόμενο να ζητούν να βάλει ο γονέας υποθήκη το σπίτι του για να πάρει δάνειο ο γιος να κάνει κάποια επιχείρηση. Ο κίνδυνος εδώ, φυσικά, είναι αν η επιχείρηση δεν πάει καλά, να χαθεί το σπίτι και να μείνει ο γονέας άστεγος.
Την ίδια τύχη, βλέπουμε να έχουν και εκείνοι που βάζουν υποθήκη το σπίτι τους για να βοηθήσουν το παιδί τους να ρίξει χρήματα σε μια επιχείρηση που δεν πάει καλά και χρειάζεται νέα κεφάλαια. Χάνονται κι αυτά όπως τα πρώτα.

Γι’ αυτό, εκείνο που τονίζω πάντοτε είναι ότι ‘η υποθήκη ισούται με τον κίνδυνο να μείνει εκείνος που έχει ένα μόνο σπίτι, άστεγος. Βοηθείστε, αν θέλετε το παιδί σας, αλλά όχι μ’ αυτόν τον τρόπο. Μόνο αν έχετε και άλλο ακίνητο, οπότε αν τα πράγματα δεν πάνε καλά, δεν θα μείνετε μέσα στο δρόμο στα γεράματα».

Η ΑΓΝΟΙΑ ΠΟΛΛΩΝ 

Ο ίδιος υποστηρίζει ότι πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι δεν γνωρίζουν τις συνέπειες, όταν βάζουν το σπίτι τους υποθήκη: «Δεν γνωρίζουν τον κίνδυνο. Γι’ αυτό, θα πρέπει πριν πάρουν μια τέτοια απόφαση, να πάνε να δουν έναν νομικό για να τους εξηγήσει λεπτομερώς όλες τις πλευρές του θέματος και τις πιθανές επιπτώσεις. Επίσης, να δουν και έναν σύμβουλο επιχειρήσεων, κατά προτίμηση μαζί με το γιό τους, για να γίνει μια εκτίμηση αναφορικά με την επιχείρηση στην οποία σκοπεύει να χρησιμοποιήσει το δάνειο ο γιος τους. Γνωρίζω ότι το δεύτερο είναι λίγο δύσκολο γιατί βρίσκονται αντιμέτωποι με το γνωστό «ξέρω τι κάνω», μπορούν, όμως, να επιμείνουν και να το θέσουν μάλιστα στο παιδί τους, ως όρο, προκειμένου να προχωρήσουν με την υποθήκη του ακινήτου».
 «Περιουσίες εξανεμίζονται συνήθως όταν οι μητέρες μένουν μόνες. Όταν χάνουν τον άντρα τους ο οποίος θα πει ευκολότερα «όχι» στο παιδί, από ό,τι η μητέρα. Η μοναξιά, η ανασφάλεια, η εξάρτηση, αλλά και η ψυχολογική πίεση που ασκείται πάνω τους, παίζουν κυρίαρχο ρόλο στο να υποχωρήσει η μητέρα στις απαιτήσεις του γιού της, με οδυνηρά, συχνά, επακόλουθα.

Ακόμη δε πιο δύσκολες καταστάσεις δημιουργούνται, μετά το θάνατο των γονιών, όταν υπάρχουν αδέλφια τα οποία έχουν ίσα δικαιώματα, δεν είναι όμως νομικά κατοχυρωμένα. Δεν υπάρχει διαθήκη. Οπότε, επιστρέφουμε πάλι στο θέμα της τακτοποίησης των περιουσιακών στοιχείων έγκαιρα. Δυστυχώς πολλοί είναι προληπτικοί και ούτε καν θέλουν ν’ ακούσουν για διαθήκη. Πιστεύουν ότι είναι γρουσουζιά και θα φύγουν μια ώρα πιο μπροστά».
 Το ότι βρέθηκε στην έρευνα ότι οι μητέρες είναι συχνά εκείνες που πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης των παιδιών τους, οφείλεται, εξηγεί ο Γιάννης Βέλος, στο ότι οι γυναίκες είναι μακροβιότερες των αντρών. Σ’ αυτήν δε την ηλικία των 80 και άνω, που εντόπισε η μελέτη τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων, είναι πολύ πιο ευάλωτες, ευσυγκίνητες, αλλά και αδύναμες να αντισταθούν στις πιέσεις των παιδιών τους. Όσο γερνά η παροικία το πρόβλημα θα διογκώνεται, εκτιμά ο ίδιος.