Τέλος στην διαμάχη μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας για την υπηκοότητα του Καραγκιόζη έδωσε η UNESCO, «πολιτογραφώντας» Τούρκο τον ήρωα του θεάτρου σκιών.
Η ιστορία ξεκίνησε το 2008, όταν υποεπιτροπή της UNESCO εκλήθη να εξετάσει αίτημα του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, σύμφωνα με την οποία ο Καραγκιόζης και ο Χατζηαβάτης έπρεπε να θεωρηθούν… Τούρκοι υπήκοοι.
Στην παρουσίασή του, ο εκπρόσωπος της Τουρκίας είχε πει ότι «απλώς στην Ελλάδα δόθηκε περισσότερη σημασία και αξία στον Καραγκιόζη σε σχέση με την Τουρκία. Για’ αυτό το λόγο και θεωρήθηκε παγκοσμίως ότι ο Καραγκιόζης είναι Έλληνας».
Προηγουμένως, το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας είχε ενεργοποιηθεί όταν έμαθε ότι η Ελλάδα είχε ήδη απευθύνει σχετικό αίτημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση νωρίτερα εκείνο τον χρόνο, διεκδικώντας το πρωτότυπο των παραδοσιακών φιγούρων του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη.
Ως αντίδραση, η τουρκική πλευρά συνέστησε επιτροπή καθηγητών, αντιπροσώπων πολιτιστικών οργανισμών και ειδικών στις συγκεκριμένες φιγούρες, για να συντάξει μια έκθεση που θα υποστήριζε εμπεριστατωμένα τη θέση της και η οποία θα περιελάμβανε πλήθος αναφορών σε βιβλιογραφία, εικόνες, βίντεο και άλλα τεκμήρια.
Τον Νοέμβριο του 2008, η έκθεση αυτή παρουσιάστηκε σε προπαρασκευαστική συνεδρίαση της υποεπιτροπής η οποία έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη, με αποτέλεσμα την απόφαση για την προώθηση του αιτήματος της Τουρκίας.
Το αίτημα αυτό επικυρώθηκε μαζί με άλλες 90 αντίστοιχες εισηγήσεις διαφόρων κρατών τον Οκτώβριο του 2009, στην τέταρτη συνεδρίαση της 6μελούς διακυβερνητικής επιτροπής της UNESCO για τη διάσωση της άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Άμπου Ντάμπι και όπου συμμετείχαν η Κένυα, η Τουρκία, η Εσθονία, το Μεξικό, η Βόρεια Κορέα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η ελληνική πλευρά δεν αντέδρασε στην απόφαση αυτή, αφού, εν τω μεταξύ, είχε χάσει την προθεσμία που έληγε στις 31 Αυγούστου του ίδιου έτους, για να υποβάλει ένσταση και υποστηρίξει με δικά της στοιχεία τη διεκδίκηση του Καραγκιόζη.
«ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ»
Το θέμα έφερε ξανά στο προσκήνιο η πρόσφατη επίσημη δημοσίευση του καταλόγου των εγκεκριμένων πολιτισμικών παραδόσεων από την αρμόδια επιτροπή της UNESCO, η οποία προβλημάτισε σοβαρά τα υπουργεία Εξωτερικών και Πολιτισμού.
Ήδη, ο υπουργός Πολιτισμού, Παύλος Γερουλάνος, έχει ζητήσει την πλήρη ενημέρωσή του για το θέμα, ενώ, σύμφωνα με κάποιες πηγές, υπάρχουν σκέψεις για ευθεία διαπραγμάτευση με τους Τούρκους για την εύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης.
«Ο Καραγκιόζης είναι αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού μας», ανέφερε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Γρηγόρης Δελαβέκουρας, απαντώντας σε ερώτηση σχετική με την τουρκική «πατρότητα» που αποδόθηκε στον Καραγκιόζη, συμπληρώνοντας πως σύμφωνα με τη σχετική ενημέρωση που είχε από το υπουργείο Πολιτισμού, σύμφωνα με τις αρχές της άυλης κληρονομιάς, όπως ορίζονται από τη σύμβαση της UNESCO, «στο ίδιο αγαθό μπορούν να προσχωρήσουν δύο χώρες».
