Ιστορικό γεγονός χαρακτήρισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, τη λειτουργία στην ιστορική μονή Παναγίας Σουμελά, στην Τραπεζούντα. Είναι η πρώτη λειτουργία στην θαυματουργή Παναγία του ποντιακού Ελληνισμού από το 1922 και προσείλκυσε χιλιάδες προσκυνητών από όλα τα σημεία της υφηλίου.
Ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας έφθασε στην περιοχή το Σάββατο το απόγευμα με απ’ ευθείας πτήση από την Κωνσταντινούπολη και παρακάθισε σε ιφτάρ (δείπνο για τη λήξη της ημερήσιας νηστείας τού μήνα του ραμαζανιού), το οποίο παρέθεσαν ο μουφτής της Τραπεζούντας και ο Νομάρχης.
Με τον Πατριάρχη επρόκειτο να συλλειτουργήσουν στη μεγάλη γιορτή της Παναγίας ο Μητροπολίτης Δράμας κ. Παύλος και ο εκπρόσωπος του Πατριάρχου Μόσχας Επίσκοπος Τύχων.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους, οι οποίοι τον ανέμεναν στο αεροδρόμιο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, δήλωσε:
«Είναι ένα ιστορικό γεγονός για όλους μας, προσωπικό για εμένα που έρχομαι από την Μητέρα Εκκλησία για να ξαναζωντανέψω τις μνήμες των προγόνων μας, να τελέσω την Θεία Λειτουργία, στο ιστορικό Μοναστήρι. Να συνδέσω το σήμερα με το χθες, να δοξολογήσουμε όλοι μαζί τον Θεό για την μεγάλη αυτή ευλογία, την οποία επεφύλαξε στη δική μας τη γενιά. Και να ευχαριστήσουμε επίσης την Παναγία, την Θεοτόκο Μαρία, η οποία θα μας υποδεχθεί στο ιστορικό Μοναστήρι της και επικαλούμαι αυτή την στιγμή την χάρη της και την προστασίαν της για όλο τον Γένος μας, για όλο τον κόσμο, για την χώρα αυτή στην οποία εδρεύει το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο και επαναλαμβάνω, για όλο τον κόσμο.
Είμαι πολύ συγκινημένος, πολύ χαρούμενος, όπως ασφαλώς και όλοι εσείς που ήρθατε από την Ελλάδα, από την Ρωσία, οι Ορθόδοξοι αδελφοί μας που έχουμε τόση ευλάβεια και σεβασμό στην μορφή της Υπεραγίας Θεοτόκου. Θα ζήσουμε μια ιστορική ημέρα και θα μεταφέρουμε στα σπίτια μας ο καθένας, εγώ στο Πατριαρχείο μας και σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο την χάρη αυτού του θεομητορικού προσκυνήματος της Παναγίας Σουμελά».
Ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε στα φιλόξενα αισθήματα των κατοίκων της Μαύρης Θάλασσας και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι όλα θα εξελιχθούν ομαλά.
Η λειτουργία θα τελεσθεί στον προαύλιο χώρο της μονής, γιατί ο ναός είναι μικρός. Σε διάφορα σημεία γύρω από τη μονή υπήρχαν γιγαντο-οθόνες για να μπορέσουν οι προσκυνητές να παρακολουθήσουν την Θεία Λειτουργία. Στο τέλος της λειτουργίας ο Οικουμενικός Πατριάρχης μίλησε προς τους πιστούς τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι η λειτουργία στη μονή Παναγία Σουμελά είναι «ένα κορυφαίο θρησκευτικό και ιστορικό γεγονός». Επίσης, εξέφρασε, την ευχή η Παναγία η Σουμελιώτισσα να είναι «εγγυήτρια καλύτερων ημερών για τους λαούς της Ελλάδος και της Τουρκίας».