Η αναγκαστική επιστράτευση μου (ως γκαρσόνι) τελείωσε παραμονή δεκαπενταύγουστου, γεγονός που με έδωσε τη δυνατότητα να περάσω λίγες μέρες στο χωριό μου.
Ο φίλος μου ο Κώστας βρήκε άλλο βοηθό και εγώ αποχαιρέτησα το Καλό Νερό και ανέβηκα στα αρκαδικά βουνά για λίγη ησυχία και δροσιά.
ΔΕΝ βρήκα, όμως, ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ο νόμος του Μέρφι, στον οποίο αναφερθήκαμε την περασμένη βδομάδα, συνεχίζει να με κυνηγά αυτό το (απρόβλεπτο) καλοκαίρι.
ΜΙΑ από τις παρενέργειες της κρίσης, ήταν να κατακλυστούν τα χωριά της ορεινής Αρκαδίας με κόσμο.
ΜΙΛΑΜΕ για πρωτοφανή κοσμοσυρροή, σύμφωνα με τις αλάθητες «στατιστικές» των μόνιμων κατοίκων που με άγρυπνο μάτι παρακολουθούν τα πάντα.
Η εξήγηση που έδωσαν οι ντόπιοι «αναλυτές» στη μαζική κάθοδο των κατοίκων της υδροκέφαλης πρωτεύουσας του έθνους στα ξεχασμένα χωριά τους, είναι ότι τα επισκέφθηκαν αναγκαστικά για να την βγάλουν φτηνά!
ΜΕ λίγες κουβέντες, φέτος δεν τους «έπαιρνε» για διακοπές σε κοσμικές παραλίες και… μαγικά νησιά και προτίμησαν τα πάτρια βουνά που δεν έχουν πληγεί (ακόμα) από τους τουριστικούς τιμοκαταλόγους.
ΔΕΚΑ μέρες σε ένα νησί, μια τετραμελής οικογένεια (για παράδειγμα) θα χρειάζονταν περίπου 2000 ευρώ για τα απαραίτητα. Δηλαδή, εισιτήρια για το φέρι (ή αεροπλάνο), φαγητό, ύπνο και κανένα καφέ στην παραλία, που η ξαπλώστρα στοιχίζει από 4 και μέχρι 12 ευρώ στις πολύ «χάι» παραλίες.
ΚΑΙ 2000 ευρώ, για έναν εργαζόμενο στη σημερινή Ελλάδα είναι μεγάλο ποσό, τη στιγμή, μάλιστα, οι τράπεζες δεν δίνουν πλέον δάνεια για… διακοπές και οι πιστωτικές κάρτες όλων είναι «φορτωμένες» μέχρι το λαιμό.
ΟΙ καλές και σπάταλες μέρες (που όλοι το έπαιζαν άνετοι και κουβαρντάδες) ανήκουν στο παρελθόν. Σε ένα παρελθόν που όλα δείχνουν ότι θα αργήσει να επιστρέψει.
ΣΤΟ χωριό τους τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Κατ’ αρχήν, δεν θα πληρώσουν φράγκο για ύπνο, ενώ το φαγητό που θα φάνε θα το μαγειρέψουν οι ίδιοι.
ΑΝ δεν μετακινούνται για να πληρώνουν βενζίνη, αντί για 200 ευρώ που θα χρειάζονταν θα χρειαστούν 20! Παραλίες δεν υπάρχουν, που σημαίνει ότι δεν χρειάζονται και τις… ξαπλώστρες!
ΣΤΟ παραδοσιακό καφενείο του χωριού η καρέκλα είναι τζάμπα και ο καφές αντί 3 και 4 ευρώ που στοιχίζει στις παραλίες (που σέβονται τον εαυτό τους) έχει ένα και ενάμιση ευρώ.
ΒΕΒΑΙΑ, αντί για θάλασσα, σκάφη πολυτελείας και… τόπλες γοργόνες, είσαι υποχρεωμένος να αγναντεύεις τα απέναντι βουνά, η θέα των οποίων είναι εντελώς δωρεάν.
ΣΥΝΕΠΩΣ, όπως αντιλαμβάνεστε, η διαφορά είναι πολύ μεγάλη. Το χωριό απ’ όπου κατάγεται ο καθένας αναδεικνύεται, για άλλη μια φορά, ως το πιο σίγουρο καταφύγιο. Μια πραγματική ασπίδα κατά της οικονομικής κρίσης.
ΤΟ ίδιο είχε συμβεί, όπως μου είπε και η θεία μου η Ρεβέκκα και τα χρόνια της κατοχής, όταν επέστρεψαν άρον-άρον οι… Αθηναίοι στα χωριά τους για να γλυτώσουν από την πείνα.
ΕΣΩΣΑΝ κόσμο και κοσμάκη τότε τα χωριά. Το ίδιο αναμένεται να κάνουν και πάλι αν παρασφίξουν τα πράγματα και δεν υπάρχει άλλη διαφυγή.
Η (αναγκαστική) επιστροφή στις ρίζες, όμως, είναι και για άλλους λόγους ευεργετική και για τους εκπατρισμένους και για τα ίδια τα χωριά, που ενδέχεται να έχουν και μια δεύτερη ζωή.
Η επιστροφή των σπάταλων άσωτων (και δανειοπληγέντων) στα περιφρονημένα χωριά τους, είχε επίσης ως συνέπεια να γνωρίσουν πρωτοφανή άνθηση και τα αυγουστιάτικα πανηγύρια που γίνονται κάθε χρόνο τέτοια εποχή στα περισσότερα χωριά της ελληνικής επικράτειας.
ΟΠΩΣ μου έλεγαν δυο-τρεις συγχωριανοί μου, που δεν αφήνουν πανηγύρι για πανηγύρι, φέτος στα περισσότερα πανηγύρια, δεν έβρισκες καρέκλα να καθίσεις και ψητό γουρουνόπουλο να φας!
ΤΑ παραδοσιακά πανηγύρια παραμένουν ακόμα μια (σχετικά) πολύ φτηνή διασκέδαση, γι’ αυτό φαίνεται ότι τα προτίμησαν οι επισκέπτες, που πριν λίγο καιρό τα σνόμπαραν γιατί τους ενοχλούσε η σκόνη και ο… θόρυβος των κλαρίνων!
ΝΑ προσθέσω εδώ ότι η κρίση δεν απαλλάσσεται από το γενικότερο κανόνα που θέλει ακόμα και τα χειρότερα κακά να έχουν και τα καλά τους.
ΚΑΙ ένα από τα καλά τούτης της κρίσης είναι ότι αρκετά χωριά, τα επισκέφθηκαν για πρώτη φορά (ως ενήλικοι βέβαια), τα παιδιά και τα εγγόνια αυτών που τα εγκατέλειψαν τις δεκαετίες του 1950 και 1960 για μια καλύτερη ζωή στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά κυρίως στην Αθήνα.
ΑΠΟ το χωριό μου, για παράδειγμα, περισσότεροι νέοι μετανάστευσαν τότε στην Αθήνα, παρά στην Αυστραλία, την Αμερική και τον Καναδά.
ΟΙ περισσότεροι από αυτούς (όπως και εμείς που μεταναστεύσαμε σε υπερπόντιες χώρες) όταν είχαν ευκαιρία, επισκέπτονταν τα χωριά τους και κρατούσαν, τέλος πάντων, κάποια επαφή.
ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ, μάλιστα, έφτιαξαν και τα πατρικά τους σπίτια και πήγαιναν στα χωριά τους πολύ τακτικά, όπως ορισμένοι γείτονές μου, τους οποίους και συναντούσα τακτικά στο χωριό όταν ερχόμουν στην πατρίδα.
ΤΑ παιδιά τους όμως (που στο μεταξύ είχαν μεγαλώσει) δεν τα έβλεπα και όταν τους ρωτούσα γιατί δεν έρχονται μαζί τους στο χωριό μου απαντούσαν ότι είχαν πια τις παρέες τους και πήγαιναν διακοπές σε άλλα μέρη που πρόσφεραν πιο ελκυστική διασκέδαση και περισσότερες ανέσεις.
ΦΕΤΟΣ, για πρώτη φορά τα πράγματα άλλαξαν και, μάλιστα, ριζικά. Παιδιά (και εγγόνια) των εσωτερικών μεταναστών έκαναν την εμφάνισή τους στο χωριό.
ΤΑ περισσότερα από αυτά είχαν να έρθουν από τότε που ήταν μικρά και τα έφερναν μαζί τους οι γονείς ή οι παππούδες τους.
ΑΥΤΗ είναι η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, που έβλεπα στη γειτονιά μου στο χωριό νέους από 18 έως και 30 ετών μαζί με τους γονείς τους ή τους παππούδες τους.
Η οικονομική κρίση, μπορεί προς το παρόν να βρίσκεται κυρίως σε ψυχολογικό επίπεδο και να μην είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού, αλλά όλα τα σημάδια δείχνουν ότι έχει αρχίσει να «δαγκώνει».
Η τιμή της (αμόλυβδης) βενζίνης στην Τρίπολη είναι 1,55 ευρώ το λίτρο, ενώ σε ορισμένους τουριστικούς προορισμούς έχει ξεπεράσει και το 1,70!
ΟΠΩΣ μου έλεγε και ένας συγχωριανός μου οδηγός ταξί, η κίνηση έχει περιοριστεί πάρα πολύ και οι περισσότεροι χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητά τους μόνο όταν δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά.
ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ συγχωριανοί μου, μάλιστα, που συνήθως έρχονταν από την Αθήνα στο χωριό με το αυτοκίνητό τους, φέτος προτίμησαν να έλθουν με τη δημόσια συγκοινωνία!
ΜΕ λίγες κουβέντες, υπάρχει ακόμα κάποια σχετική κίνηση στις καφετέριες και τα εστιατόρια, αλλά όλοι ξοδεύουν πιο λίγα. Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι οι εισπράξεις των μαγαζιών έχουν μειωθεί σημαντικά.
ΤΟ όλο πράγμα, δηλαδή, είναι μια αλυσίδα που επηρεάζει τους πάντες. Αν κοντά σε όλα αυτά προσθέσετε ότι ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων έχει περιορίσει τις μέρες των διακοπών του, καταλαβαίνετε τι γίνεται στην αγορά.
Ο αριθμός των μαγαζιών που βάζουν λουκέτο αυξάνεται μέρα με τη μέρα, ενώ η αγορά, όπως λένε όσοι έχουν κάποιο επαγγελματικό νταραβέρι, έχει «στεγνώσει» από μετρητά.
ΟΛΟΙ ληξιπρόθεσμες επιταγές δίνουν για να κάνουν δουλειά τους, που, όμως, κανείς δεν εξαργυρώνει, με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι επιχειρήσεις να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις.
ΑΝ κρίνω και από τις προσωπικές μου εμπειρίες (ως γκαρσόνι) οι Έλληνες πελάτες την έβγαζαν όσο πιο φτηνά μπορούσαν. Οι εποχές που γέμιζαν τα τραπέζια πιάτα και περίσσευαν τα φαγητά έχει παρέλθει.
ΠΑΡΑΓΓΕΛΝΟΥΝ προσεκτικά και μόνο τα αυστηρώς απαραίτητα και αδειάζουν τα πιάτα τους! Περιττό να σας πω ότι περισσότερα «τιπς» έπαιρνα από τους ξένους πελάτες παρά από τους ανοιχτοχέρηδες (κάποτε) Έλληνες.
ΤΟ εστιατόριο, βέβαια, του φίλου μου Κώστα ήταν λαϊκό μαγαζί και, ενδεχομένως, στα καθώς πρέπει μαγαζιά η κατάσταση να είναι διαφορετική.
ΤΑ μαγαζιά στο Καλό Νερό (το νερό του οποίου δεν πίνεται) είχαν σχετικά κάποια κίνηση, αλλά τα μαγαζιά στην παραλία της Κυπαρισσίας, Αύγουστο μήνα, στο φόρτε της τουριστικής περιόδου, ήταν σχεδόν άδεια. Βγάλτε τα συμπεράσματά σας.
ΚΑΙ αν αυτόν τον καιρό ήταν άδεια, σκεφτείτε τι θα γίνει όταν θα μπει φθινόπωρο και θα έλθει ο χειμώνας. Τα νησιά με τουριστική παράδοση είχαν κόσμο, αλλά, όπως είπαμε και πιο πάνω, ο κόσμος ξοδεύει πιο λίγα.
ΚΑΙ ενώ αυτή είναι η κρατούσα κατάσταση, η κυβέρνηση και ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της βρίσκονται στην κοσμάρα τους. Μιλούν για αναστροφή του κλίματος, για επενδύσεις και πράσινη ανάπτυξη.
ΤΟ δυστύχημα είναι, βέβαια, ότι ο κόσμος έχει αντιληφθεί ότι πρόκειται για λόγια και «παρηγοριά στον άρρωστο μέχρι να βγει η ψυχή του». Ακόμα και οι πλέον αισιόδοξοι, έχουν πάψει πλέον να τους πιστεύουν.
ΤΟ κλίμα είναι βαρύ και όλοι περιμένουν τα χειρότερα, που σίγουρα θα έλθουν, αν δεν γίνει κάτι συνταρακτικό και μάλιστα γρήγορα. Το πρόβλημα είναι ότι έτσι όπως πάνε τα πράγματα δεν μπορεί να γίνει τίποτα.
ΤΑ πρωτοφανή σκληρά μέτρα που εφαρμόστηκαν δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα και τα έσοδα του κράτους αντί να αυξηθούν, όπως πίστευε η κυβέρνηση και η τρόικα, μειώθηκαν.
Ο κρατικός μηχανισμός, όπως για χρόνια τώρα γράφουμε σε τούτη τη στήλη, είναι διαλυμένος και ανίκανος να αντιδράσει.
ΕΔΩ δεν λειτουργούσε κάτω από «ομαλές» και χαλαρές συνθήκες, θα λειτουργήσει τώρα που χρειάζονται πρωτοβουλίες, αποτελεσματικότητα και δουλειά; Δεν θα είμαστε καλά.
ΣΤΟ μεταξύ, αυξάνει ο αριθμός αυτών που πιστεύουν ότι αργά ή γρήγορα η χώρα θα αναγκαστεί να προχωρήσει στη στάση πληρωμών των δανείων και θα χρεοκοπήσει και επίσημα.
ΑΚΟΜΑ και να ξεπεραστεί η κρίση, τα χρέη θα συνεχίσουν να αυξάνονται (το 2015 θα έχουν φτάσει τα 360 δισεκατομμύρια ευρώ από 307 που είναι σήμερα!) που σημαίνει ότι με… λόγια, μέτρα και μπαλώματα δεν αντιστρέφεται η κατάσταση.
«ΜΑΥΡΗ» είναι και η εικόνα των συνταξιοδοτικών ταμείων, που όσο αυξάνεται η ανεργία, τόσο θα μειώνονται τα έσοδά τους, με αποτέλεσμα ορισμένα από αυτά να μην μπορούν σε λίγους μήνες να καταβάλουν τις συντάξεις στους δικαιούχους.
ΑΥΤΗ είναι η τελευταία στήλη που σας στέλνω από την καταχρεωμένη (και αγχωμένη) πατρίδα. Αύριο το πρωί (Παρασκευή) αναχωρώ για την Μπογκοτά της Κολομβίας.
ΓΙΑ το μεγάλο αυτό ταξίδι, που χρόνια τώρα σχεδίαζα (και για διάφορους λόγους ανέβαλα) θα έχουμε την ευκαιρία να τα πούμε από τις επιτόπου ανταποκρίσεις που θα στέλνω, όταν θα το επιτρέπουν οι συνθήκες.
ΝΑ είστε όλοι καλά και θα τα λέμε όταν μπορούμε. Γεια χαρά.
