ΥΠΗΡΞΕ κάποτε καιρός που το Περού δεν ήταν αυτό που είναι σήμερα. Χρειάστηκαν πολλές χιλιετίες να πάρει τη σημερινή του «ανθρώπινη» μορφή.
ΕΤΣΙ είναι, όμως, τα πράγματα. Αυτό συμβαίνει παντού. Ο τόπος βρισκόταν πάντα εκεί. Οι άνθρωποι εμφανίστηκαν μετά.
Ο τόπος, όμως, είναι αυτός που φτιάχνει τους ανθρώπους. Απλώς, οι άνθρωποι μεταμορφώνουν (προσωρινά) τον τόπο, μέχρι να φύγουν και πάλι (όπως ήλθαν) και ο τόπος να ξαναβρεί το μοναχικό του… δρόμο.
ΚΑΙ ενώ η ιστορία των ανθρώπων είναι σχετικά καινούργιο «φρούτο» για τον πλανήτη μας (άντε κάτι λίγα εκατομμύρια χρόνια), αυτή των τόπων έρχεται από τα βάθη του χρόνου.
ΚΑΙ πουθενά αλλού (απ’ όσους τόπους έχω δει) το πέρασμα του χρόνου, δεν είναι τόσο διακριτό, όσο στο Περού και, γενικότερα, στα υψίπεδα των Άνδεων, που είναι κατάσπαρτα με κουρασμένα από τη δράση ηφαίστεια.
ΟΣΟ γαλήνια και περήφανα δείχνουν σήμερα, με τις χιονισμένες κορυφές τους να γίνονται ένα με τα σύννεφα, τόσο άστατα και εκρηκτικά υπήρξαν κάποτε.
ΕΔΩ και εκεί, ορισμένα συνεχίζουν να καπνίζουν και να μας θυμίζουν ότι στα σπλάχνα τους σιγοκαίει ακόμα η φωτιά που διαμόρφωσε και έδωσε ζωή σε τούτο τον πλανήτη.
ΒΛΕΠΟΝΤΑΣ τα δεκάδες ηφαίστεια των Άνδεων και τη δημιουργική τους πορεία στο χρόνο, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθείς ότι οι ρίζες της ζωής βρίσκονται εν τέλει στα έγκατα της γης.
ΤΟ Περού είναι μια χώρα η φύση της οποίας ξεπερνά τα σκηνικά και τα εφέ των κινηματογραφικών ταινιών, όπως το Indiana Jones και Lara Croft, και απευθύνεται περισσότερο στη φαντασία παρά στη γνώριμη πραγματικότητα.
ΤΑ έχει όλα και, μάλιστα, με το παραπάνω. Από πανύψηλα βουνά, ηφαίστεια, οροπέδια και λίμνες σε 5.000 μέτρα υψόμετρο, μέχρι άγρια ορμητικά ποτάμια και ξεχασμένες και χαμένες πόλεις στα βάθη της ζούγκλας.
ΚΑΘΕ τόσο η αρχαιολογική σκαπάνη ανακαλύπτει τεμένη και τάφους βασιλέων, ιερέων και μάγων που έχουν γίνει ένα με τις φιδίσιες ρίζες των δέντρων της ζούγκλας.
ΤΕΛΙΚΑ, το Περού (όπως και η Βολιβία που θα αναφερθούμε σε άλλο άρθρο) είναι τόποι, που ξεπερνούν τα όρια της φαντασίας και, στην κυριολεξία, σου κόβουν την ανάσα.
ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ φορές, μάλιστα, πρέπει να συγκεντρωθείς ή να αρχίσεις να τσιμπιέσαι, για να πιστέψεις αυτά που βλέπεις. Το Μάτσου Πίτσου, είναι ένας από αυτούς τους τόπους, αλλά όχι ο μόνος.
ΚΑΙ από τον τόπο, που, όπως προείπαμε, χρειάστηκαν δισεκατομμύρια χρόνια για να γίνει αυτό που βλέπουμε σήμερα, ας περάσουμε στους ανθρώπους. Τους τελευταίους μουσαφίρηδες…
ΤΟ γιατί οι άνθρωποι, κατεβαίνοντας από τον βορά (πριν 9 χιλιάδες χρόνια), επέλεξαν τα υψίπεδα των Άνδεων για να κατοικίσουν, είναι εύκολο να τα καταλάβει κανείς ρίχνοντας μια ματιά στη Νότια Αμερική.
ΚΑΤ’ ΑΡΧΗΝ, σε αυτό συνετέλεσαν οι κλιματολογικές συνθήκες, που ήταν πιο ήπιες από αυτές της αδιαπέραστης ζούγκλας του Αμαζονίου και των ανατολικών ακτών.
ΚΑΤΑ δεύτερο λόγο, το γόνιμο έδαφος μεταξύ των Άνδεων και του Ειρηνικού Ωκεανού ήταν πολύ λίγο, αφού το μεγαλύτερο μέρος (ιδιαίτερα βόρεια) είναι έρημος που δεν φυτρώνουν ούτε αγριόχορτα.
ΩΣ εκ τούτου, τα υψίπεδα των Άνδεων ήταν ο μόνος χώρος που μπορούσαν να καλλιεργήσουν και να ζήσουν.
ΔΕΝ είναι, επίσης, τυχαίο, ότι ολόκληρος σχεδόν ο πολιτισμός της Νότιας Αμερικής, στους τόπους αυτούς έχει τις ρίζες του. Ό,τι έγινε εκεί έγινε.
ΠΡΙΝ την εισβολή των Ισπανών κονκισταδόρες, από τα υψίπεδα των Άνδεων, από την Κολομβία μέχρι την Αργεντινή και Χιλή, πέρασαν πολλές φυλές και πολιτισμοί.
ΑΥΤΟΙ, όμως, που τελικά επικράτησαν και έβαλαν την σφραγίδα τους στην ήπειρο αυτή ήταν η Ίνκας (η λέξη Ίνκα σημαίνει βασιλιάς) που ξεκίνησαν από το οροπέδιο του Κούσκο, που βρίσκεται στο Νοτιοανατολικό Περού, γύρω στο 1.400 μ.Χ.
ΜΕΣΑ σε 40 χρόνια είχαν επικρατήσει σε ολόκληρη σχεδόν την οροσειρά των Άνδεων από την Κολομβία μέχρι την Βόρεια Αργεντινή και τη Χιλή, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη και ισχυρότερη αυτοκρατορία που γνώρισε η Νότια Αμερική.
Η κυριαρχία τους, όμως, δεν κράτησε ούτε έναν αιώνα. Η αντίστροφη μέτρηση για τους βασιλείς των Άνδεων άρχισε με έναν εμφύλιο που ξέσπασε μεταξύ τους.
Ο εμφύλιος άρχισε την ίδια σχεδόν χρονιά (1527) που ο Φρανσίσκο Πιζάρο (ένας από τους πιο αιμοχαρείς και αδίστακτους Ισπανούς κονκισταδόρες) άρχισε από τον σημερινό Παναμά να κατεβαίνει Νότια.
ΠΡΙΝ καλά-καλά τελειώσει ο εμφύλιος μεταξύ των δύο αδελφών, που είχαν κληρονομήσει την Αυτοκρατορία από τον πατέρα τους (αναφερθήκαμε στο θέμα όταν γράψαμε για το Εκουαδόρ και το Κίτο) ο Πιζάρο είχε φτάσει στο Περού.
ΣΤΟ Κούσκο, την πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας, παίχθηκε και η τελευταία πράξη της τραγωδίας και καθορίστηκε η τύχη ολόκληρης της Νότιας Αμερικής.
ΜΕΤΑ τη σφαγή ακολούθησε η λεηλασία, που κράτησε αρκετά χρόνια, αφού οι Ίνκας είχαν συγκεντρώσει όλο το χρυσάφι των Άνδεων.
ΤΑ υπόλοιπα είναι ιστορία, που διήρκεσε τρεις ολόκληρους αιώνες (όσο, δηλαδή, κράτησε η ισπανική κατοχή) μέχρι που το Περού, μαζί με τις υπόλοιπες χώρες της Λατινικής Αμερικής κέρδισαν την ανεξαρτησία τους από το 1809 μέχρι και το 1820, που κράτησε ο απελευθερωτικός αγώνας.
ΚΑΙ το Περού ακολούθησε την πορεία των υπόλοιπων χωρών της Κεντρικής Αμερικής, με εμφυλίους, επαναστάσεις, πραξικοπήματα και συνεχείς εντάσεις.
ΣΗΜΕΡΑ είναι από τις φτωχότερες και λιγότερο αναπτυγμένες χώρες της Ν. Αμερικής με τεράστια (και άλυτα) κοινωνικά προβλήματα.
ΑΥΤΟ μπορεί εύκολα να το διαπιστώσει ο οποιοσδήποτε ταξιδέψει στη χώρα αυτή και παρακολουθήσει από κοντά τους ανθρώπους, τις πόλεις και τα χωριά που ζουν 28 εκατομμύρια Περουβιανοί.
ΜΕ λεωφορεία και τρένα διασχίσαμε ολόκληρη τη χώρα, διανύοντας πάνω από 2.500 χιλιόμετρα. Οι μετακινήσεις είναι σχεδόν καθημερινές και φοβερά κουραστικές. Η ταλαιπωρία στο Περού έχει πάντα τον πρώτο και τελευταίο λόγο.
ΑΡΚΕΤΟΙ δρόμοι δεν έχουν ακόμα ασφαλτοστρωθεί, που σημαίνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις χρειαζόμασταν μια ολόκληρη μέρα για να διανύσουμε μια απόσταση 250 χιλιομέτρων!
ΑΣΕ που τα λεωφορεία, παρά το γεγονός ότι σε διαβεβαιώνουν όταν βγάζεις εισιτήριο ότι πάνε “ντιρέκτο” (δηλαδή κατευθείαν!) περνούν απ’ όλα τα χωριά και παίρνουν επιβάτες όπου και αν τους βρουν.
ΠΟΛΕΙΣ και χωριά, στις περισσότερες περιπτώσεις, αποτελούνται από πλήθυνες καλύβες, ενώ το νερό, αποχετεύσεις και ηλεκτρισμός παραμένουν ακόμα άγνωστα.
Η εξαθλίωση ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού είναι εμφανής και οι άνθρωποι κάνουν ό,τι μπορούν για να εξοικονομήσουν τον επιούσιο.
ΓΙΑ παράδειγμα, όποιος έχει «ρόδα» είναι παράλληλα και… ταξιτζής! Σε κάθε 7 αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στο δρόμο το ένα είναι επίσημα ταξί και όλα τα υπόλοιπα (μέχρι και τα φορτηγά) ανεπίσημα!
ΥΠΑΡΧΟΥΝ επίσης και εκατομμύρια δίτροχα ταξί (τα οποία έχουν μετατρέψει σε τρίτροχα!) και εκτελούν κάθε είδος μεταφοράς.
ΕΝΑ τέτοιο χρησιμοποιήσαμε στην πρώτη πόλη που μπήκαμε και διανυκτερεύσαμε υποχρεωτικά, αφού μέχρι εκεί αντέξαμε, ξεκινώντας πριν 12 ώρες από το Γουογιακίλ του Εκουαδόρ, που βρίσκεται σχετικά κοντά στα σύνορα.
ΝΑ προσθέσω εδώ ότι σε ορισμένες διαδρομές που θεωρούνται επικίνδυνες λόγω της δράσης αντάρτικων ομάδων όπως το «Φωτεινό Μονοπάτι», περνάς από πολλούς ελέγχους πριν επιβιβαστείς στο λεωφορείο.
ΓΙΑ τα λεωφορεία, τα μπλόκα που τους κάνουν οι αντάρτες, το «Φωτεινό Μονοπάτι» και τον αρχηγό του, θα μιλήσουμε στο επόμενο άρθρο, αν… φτάσουμε (σύντομα) εκεί που πηγαίνουμε.
ΜΕΧΡΙ τότε να είστε όλοι καλά. Την ίδια ευχή δίνω και στον εαυτό μου. Γεια χαρά.
