Ο μεγάλος θησαυρός από βότανα, που καλλιεργείται στην κοιλάδα της Κοράκου Σολέας της επαρχίας Μόρφου, με την αγάπη και φροντίδα της βοτανολόγου κ. Γιαννούλας Λαζάρου και της οικογενείας της, ήταν μια πρόκληση για ένα ταξίδι στην Κύπρο, για να ανακαλύψουμε τις ποικιλίες που θρέφει στα σπλάχνα της η κυπριακή γη και να μάθουμε ότι, μετά από επισταμένες έρευνες και μελέτες, η εταιρία κατάφερε να εξιχνιάσει υπολείμματα αρωμάτων που εντοπίστηκαν σε αρχαίους αμφορείς ηλικίας 4,000 χρόνων, να τα (ανα)παράγει στα πρότυπα του αρχαίου και να μας παρουσιάσει το νέο άρωμα με αρχαιοπρεπή ευωδιά: Το Μυστικό.
Ο κ. Φυλακτής Λαζάρου, αντιπρόσωπος της εταιρίας, ο οποίος μας έδωσε μια γεύση από το άρωμα ήταν στην Αυστραλία ως μέλος της κυπριακής αντιπροσωπείας στη Διεθνή Έκθεση Τροφίμων τον περασμένο Σεπτέμβρη.
Πρόκειται για οικογενειακή επιχείρηση που κρατά τέσσερις γενιές. Διαθέτει φρέσκα και ξηρά βότανα, τσάγια, κρέμες, αλοιφές και αιθέρια έλαια, αρωματικά και για θεραπευτικό μασάζ. Ένα σύμπλεγμα ευωδιών από αγιόκλημα, γαρδένια, ροσμαρί, κανέλλα, κυπαρίσσι, λεβάντα, πεύκο, μανταρίνι, περγαμότο, τριαντάφυλλο κ.λπ. και γεύσεων όπως λαψάνας, μολόχας και άλλων.
ΟΙ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
«Φυτεύουμε τα βότανα χωρίς μηχανήματα, τα ποτίζουμε με το χέρι και μεγαλώνουν φυσιολογικά, χωρίς συντηρητικά και μακριά από την ρύπανση. Στη συνέχεια, γίνεται από χημικούς και αρωματοποιούς η ανάλογη επεξεργασία σε τελευταίας τεχνολογίας εργοστάσια, ακολουθεί το πακετάρισμα, η εμφιάλωση και η διάθεση την αγορά. Παράγουμε 200 διαφορετικά είδη που χρησιμοποιούνται στην ιατρική και ανήκουν σε 80 περίπου οικογένειες βοτάνων», εξηγεί ο κ. Λαζάρου.
Και μια σημαντική πληροφορία. Τα μυστικά της Βοτανολογίας, μεταδίδονται από γυναίκα σε γυναίκα, επί το συνηθέστερο, από μητέρα σε θυγατέρα.
Ωστόσο, ο κ. Λαζάρου, ανάμεσα στα διάφορα τσάγια, τα αιθέρια έλαια, και τα άλλα παρασκευάσματα της εταιρίας τους, θεωρεί ως το πιο σημαντικό επίτευγμα το νέο τους άρωμα.
Ανασκαφές που έγιναν το 2007 από Ιταλική αρχαιολογική ομάδα στην Κύπρο, πείθουν ότι οι Κύπριοι, εκτός από πρωτομάστορες του κρασιού ήταν και πρωτομάστορες … στα αρώματα.
Η αρχαιολογική σκαπάνη της ομάδας με επικεφαλής την κ. Μαρία-Ροζάρια Μπελτζόρνο από το ιταλικό Ινστιτούτο Τεχνολογιών που Εφαρμόζονται στην Πολιτιστική Κληρονομιά, ανακάλυψε στον Πύργο της Τυλληρίας, βαζάκια με αρώματα. Σύμφωνα δε με την διακεκριμένη αρχαιολόγο, πρόκειται για τα αρχαιότερα αρώματα που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα.
ΑΡΩΜΑΤΟΠΟΙΪΑ – ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
«Από τα βαζάκια αναδύει ένα σύμπλεγμα αρωματικής ευωδίας από λεβάντα, δάφνη, ροσμαρί και κυπαρίσσι – όλα αρωματικά φυτά γνωστά κι αγαπημένα στους Κύπριους μέχρι τις μέρες μας», εκτιμά ο κ. Λαζάρου.
Οι κατασκευές, που υπολογίζεται ότι είναι 4,000 χρόνων, βρέθηκαν σε ένα χώρο 3995τμ, που πιστεύεται ότι ήταν το εργοστάσιο. Εκεί βρέθηκαν τουλάχιστον 60 λεκάνες που ανακάτευαν τα συστατικά, χωνιά και φιαλίδια αρωμάτων, σε πολύ καλή κατάσταση, θαμμένα μέσα στο χώμα. Προφανώς, θάφτηκαν μετά τον καταστροφικό σεισμό, που έγινε γύρω στο 1850πΧ.
Σημειώνεται ότι η αρωματοποιία στην μεγαλόνησο συμβαδίζει με τη Μυθολογία, που θέλει τη θεά του Έρωτα να αναδύεται από τους αφρούς και τα κύματα της Πάφου, να λατρεύεται στο νησί και το όνομά της να είναι στενά συνδεδεμένο με τα αρώματα.
«Σε συνεργασία, λοιπόν, με την αρχαιολογική ομάδα, ξεκινήσαμε μια ειδική επεξεργασία στα ίχνη και τα υπολείμματα. Ακολούθησε περιβαλλοντική μελέτη, γνωριμία με τις επικρατούσες τότε συνθήκες και όταν καταλήξαμε στα βότανα που φερόταν ότι αποτελούν τα συστατικά, προχωρήσαμε στην καλλιέργεια των ειδικών ποικιλιών, χρησιμοποιώντας ακριβώς την ίδια μέθοδο. Μετά από δυο χρόνια, ήμασταν στην ευχάριστη θέση να αναπαράγουμε το «Μυστικό».
ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ
Με συστατικά σύγχρονων αρωμάτων, που συμπεριλαμβάνεται στη φόρμουλα του πιο αρχαίου αρώματος στον κόσμο!», δηλώνει με εμφανή περηφάνια ο κ. Λαζάρου.
Το Άρωμα, που διαθέτει μια γλυκιά αλλά δυνατή μυρωδιά με έντονη την οσμή του κυπαρισσιού, αυτοφυές φυτό της κυπριακής γης, εκτίθεται σε επίλεκτα αρχαιολογικά Μουσεία στη γενέτειρά του, εντάχθηκε στον Ιταλικό μήνα Πολιτισμού της χώρας έχοντας μια περίοπτη θέση στην έκθεση της Πολωνίας και της Γένοβας, ενώ αυτό τον μήνα παρουσιάστηκε και η επιστημονική διαδικασία της παρασκευής του.
«Όπως οι νότες συνθέτουν μια ωραία μελωδία, έτσι και τα διάφορα συστατικά συνθέτουν μια υπέροχη ευωδία. Αυτή την κυπριακή ευωδιά διαθέτουμε στην αγορά σε αγγείο, σε σχήμα αμύγδαλου που είναι ακριβές αντίγραφο αγγείου του 800 π.Χ. το οποίο εκτίθεται στο Μουσείο Πιερίδη», συμπληρώνει ο κ. Λαζάρου.
Κοιτάζοντας το αρχαιοπρεπές αγγείο, το αμύγδαλο με το πολύτιμο άρωμα που στηρίζεται σε ειδική βάση και που ο επιχειρηματίας είχε την ευγένεια να μου προσφέρει, σκέπτομαι ότι μάλλον πρόκειται για συλλεκτικό κομμάτι, για την «προίκα» της τετράχρονης σήμερα εγγονής μου Ανθούλας, παρά άρωμα για καθημερινή χρήση.
Ζήτησα λοιπόν από τον παππού της να σφραγίσει το στόμιο με κερί, έτσι για να το χαρεί όταν θα μεγαλώσει. Και ποιος ξέρει. Ίσως μέχρι τότε, αποκτήσει και συλλεκτική αξία!