«Η φωτογραφία είναι αλήθεια»

«Η φωτογραφία είναι αλήθεια» είπε κάποτε σε μία συνέντευξή του ο Ζαν Λουκ Γκοντάρ. «Η φωτογραφία είναι μία αληθινή ιστορία» λέει ο ομογενής πολυβραβευμένος φωτογράφος Μερκούρης Μεγαλούδης, όταν τον ρωτάω τι σημαίνει γι’ αυτόν… φωτογραφία.

Πριν από λίγο καιρό, ο Μερκούρης βραβεύτηκε για άλλη μία φορά. Αυτήν τη φορά ήταν οι γαμήλιες φωτογραφίες του Μερκούρη, που απέσπασαν το πρώτο βραβείο γαμήλιας φωτογραφίας στην Αυστραλία και στις οποίες ο ομογενής φωτογράφος αποτύπωσε έναν ελληνικό παραδοσιακό γάμο στο χωριό «Κρήτη» της Μακεδονίας. Ο ετήσιος διαγωνισμός-θεσμός διοργανώνεται κάθε χρόνο από το Ινστιτούτο Επαγγελματιών Φωτογράφων Αυστραλίας και σ’ αυτόν λαμβάνουν μέρος πάνω από 2.500 επαγγελματίες φωτογράφοι.

Ο Μερκούρης Μεγαλούδης, εκτός από πολλά πρώτα βραβεία, όπως αυτό του καλύτερου φωτογράφου Οικογενειακών Πορτραίτων για το 2010, του καλύτερου φωτογράφου Πορτραίτων αλλά και του καλύτερου επαγγελματία φωτογράφου της Αυστραλίας το 2008 και άλλα, είναι ο ομογενής φωτογράφος των διασήμων. Αυτόν επέλεξε η γενική κυβερνήτης της Αυστραλίας κ. Quentin Bryce, για να αιχμαλωτίσει φωτογραφικά την γαμήλια τελετή του γιού της Rupert, αυτόν επιλέγει ο John Farnham για τα πορτραίτα του. Ο Μερκούρης φωτογράφισε τον διάσημο τενίστα John McEnroe ή τον διάσημο Αυστραλό τροβαδούρο Robert Galea.

Λογιστής σπούδασε ο Μερκούρης, αλλά όπως μου λέει ο σκοτεινός θάλαμος ενός ξαδέρφου του φωτογράφου, τον μάγευε από τα πρώτα χρόνια της εφηβείας του. Δωδεκάχρονο αγόρι τότε κοιτούσε τα ρολά του φιλμ να γίνονται πρόσωπα χαμογελαστά, σκυθρωπά, έκπληκτα, περίεργα. Εν έτη 2010 τον μάγεψε και ο ελληνικός παραδοσιακός γάμος που φωτογράφισε. Όπως τουλάχιστον αποδεικνύει η 20χρονη επιτυχημένη του πορεία στον χώρο της φωτογραφίας, όχι μόνο στην Αυστραλία αλλά και στο εξωτερικό, ό,τι μαγεύει το μάτι του Μερκούρη μεταμορφώνεται σε μαγικό μέσα από το φακό και το ταλέντο του.

Ο Μερκούρης μίλησε στο «Νέο Κόσμο» για τη γαμήλια φωτογραφική του περιπέτεια στην Ελλάδα αλλά και για την προσωπική του φωτογραφική περιπέτεια στην Αυστραλία.

ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΗ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ

– Έχεις φωτογραφήσει χιλιάδες γάμους στην Αυστραλία. Γιατί επέλεξες έναν παραδοσιακό γάμο στην Ελλάδα γι’ αυτόν τον διαγωνισμό;

Δεν το επέλεξα, με επέλεξε. Βρισκόμουν στην Ελλάδα δίνοντας κάποια σεμινάρια σε φωτογράφους στην Θεσσαλονίκη και ένας φίλος φωτογράφος, ο Σάκης Τσεχελίδης, μου πρότεινε να τον ακολουθήσω με τον φακό μου σε έναν χωριάτικο παραδοσιακό γάμο. Ενθουσιάστηκα, δεν είχα ζήσει άλλη φορά τέτοιο γεγονός. Αληθινό, ανθρώπινο, ζωντανό, κεφάτο, γεμάτο ψυχή και συναίσθημα. Το μάτι μου έγινε ένα με τον φακό, ήθελα να αποτυπώσω την απέριττη αλήθεια. Αυτό έκανα.

– Γιατί πιστεύεις ότι ένας παραδοσιακός γάμος στην Ελλάδα κέρδισε το πρώτο βραβείο στην Αυστραλία;

Δεν ξέρω, αλλά επειδή ήμουν κάποιες φορές κριτής, μπορώ να υποθέσω. Ήταν ασυνήθιστος γάμος.

– Φωτογράφοι και σκηνοθέτες εκθειάζουν το ελληνικό φως και τη δυναμική του στη δημιουργία εκπληκτικών εικόνων. Εσύ γιατί επέλεξες την ασπρόμαυρη έκδοση για τις φωτογραφίες σου;
Ήθελα αυτή η σειρά γαμήλιων φωτογραφιών να παρουσιάζει την ιστορία αυτής της γιορτής αγάπης και παράδοσης. Αν θες, αυτή η δουλειά ήταν περισσότερο δημοσιογραφική. Δεν ήθελα το χρώμα να αποσπάσει την προσοχή του θεατή από την ιστορία.

– Ποια η διαφορά μεταξύ του να φωτογραφίζεις έναν γάμο στην Ελλάδα και έναν ελληνικό γάμο στη Μελβούρνη;

Τεράστια. Η ατμόσφαιρα που υπάρχει εκεί. Ένας γάμος στην Ελλάδα είναι σημαντική υπόθεση αλλά και καθημερινή στιγμή. Μία αντίφαση φοβερή. Εδώ ο φωτογράφος είναι αυτός που καθορίζει τη διάθεση που θα μπει στις γαμήλιες φωτογραφίες. Όπως για παράδειγμα ο ιδιοκτήτης του χώρου που θα γίνει το γαμήλιο γλέντι καθορίζει τη διάρκειά του, τους κανόνες του. Στην Ελλάδα τη διάθεση του γάμου την καθορίζουν οι καλεσμένοι, οι συγγενείς, ο κόσμος. Ο φωτογράφος είναι εκεί για να καταγράψει, να ζήσει και αυτός μαζί με τους καλεσμένους, τη νύφη, το γαμπρό, τη χαρά τους, το κέφι τους. Στην Ελλάδα το γαμήλιο γλέντι δεν τελειώνει σύμφωνα με το πότε κλείνει ο χώρος που διεξάγεται, τελειώνει όταν ο κόσμος πάψει να χορεύει. Αυτή η διονυσιακή ατμόσφαιρα ήταν το κάτι άλλο, μοναδικό. Έχει και την δυσκολία της βέβαια αν είσαι ο φωτογράφος. Είναι ευκολότερο να θέτεις εσύ τους όρους σε μία φωτογράφηση από το να προσπαθείς να ζήσεις μέσα από τον φακό σου και να αποτυπώσεις το συναίσθημα των ανθρώπων που φωτογραφίζεις. Το τελετουργικό επίσης είναι διαφορετικό εκεί. Διαφέρει από χωριό σε χωριό, από περιοχή, σε περιοχή. Εδώ όλοι οι γάμοι είναι οι ίδιοι.

– Πώς αντέδρασαν νύφη και γαμπρός όταν είδαν έναν απρόσκλητο φωτογράφο να «εισβάλλει» στον γάμο τους;
Υπέροχα. Κανένα πρόβλημα. Το διασκέδασαν όσο και εγώ!

Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΟΥ MERCURYMEGA

– Έχεις δώσει εκατοντάδες σεμινάρια σε όλο τον κόσμο, Ευρώπη, Ασία, Αμερική, με κοινό συναδέλφους σου φωτογράφους, για το πώς μπορούν να μετατρέψουν το χόμπι τους σε επικερδές επάγγελμα. Τέχνη ή επάγγελμα τελικά η φωτογραφία;

Η φωτογραφία είναι μία ιστορία. Η ιστορία του αντικειμένου της. Είναι τέχνη. Είναι μεράκι. Αν ο φωτογράφος εξοπλιστεί με τα απαραίτητα επιχειρηματικά προσόντα μπορεί να κάνει αυτό το μεράκι του εμπορική επιτυχία. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Αν όμως δεν υπάρχει ταλέντο, αφοσίωση στον «ήρωα» του φακού σου, στην ιστορία που βγαίνει από τις ρυτίδες ή τις γωνίες του προσώπου του, τα μάτια του, τότε δεν υπάρχει τίποτα. Από το ταλέντο ξεκινούν όλα.

– Πορτραίτα ή τοπία;
Πρώτα πορτραίτα και μετά τοπία αλλά όλα. Αν έλκει το μάτι και εμπνέει, ένα τοπίο μπορεί να είναι εξίσου δημιουργικό με ένα πορτραίτο.

– Είσαι αναγνωρισμένος όμως για τα πορτραίτα σου;

Μου αρέσει η ζωντάνια του πορτραίτου. Μου αρέσει να γνωρίζω ανθρώπους και ποτέ δεν φωτογραφίζω κάποιο πρόσωπο αν πρώτα δεν μιλήσω με τον άνθρωπο, αν δεν τον γνωρίσω.

– Κέρδισες όμως τον τίτλο του Φωτογράφου της Χρονιάς το 2008, κάνοντας πορτραίτα σκύλων!

Ναι. Μην νομίσεις όμως ότι δεν μίλησα με τους σκύλους που φωτογράφισα. Μίλησα και με τους σκύλους αλλά και με τους ανθρώπους.

– Προτιμάς την ασπρόμαυρη ή την έγχρωμη φωτογραφία;
Δεν έχω προτιμήσεις. Ανάλογα με την διάθεση που επιβάλλει η αύρα του θέματος. 

– Φωτογραφίζεις σαν Έλληνας ή σαν Αυστραλός;

Φωτογραφίζω σαν Ευρωπαίος, σαν Έλληνας. Μου αρέσει το αυθόρμητο, το αληθινό, όχι το στημένο, το εξιδανικευμένο. Η ευρωπαϊκή φωτογραφία και πάνω απ’ όλα η γαλλική σχολή φωτογραφίας, με καθόρισε αν θες. Ο ρεαλισμός, η εξιστόρηση μίας αποκλειστικής ιστορίας με εμπνέουν. Επιλέγω το στυλ του αυθεντικού ντοκουμέντου.

– Μελλοντικά σχέδια;
Πολλά. Θέλω να ταξιδέψω στην επαρχιακή Αυστραλία αλλά και στην επαρχιακή Ελλάδα. Να καταγράψω τους ανθρώπους της επαρχίας, τον περιβάλλοντα χώρο τους, να βγάλω αυτή τη φοβερή σχέση ανθρώπου-φύσης.

– Η Ελλάδα στα άμεσα σχέδια;

Στα αμεσότατα. Ελπίζω του χρόνου να είμαι εκεί.

– Σε ευχαριστώ πολύ.
Και εγώ.