Το βιβλίο Κοινωνίες Μοιράσματος είναι μια συλλογή ανθρωπολογικών κειμένων, που θέτουν ξεκάθαρα και επιτακτικά τα ερωτήματα: Τι είναι ο “πρωτόγονος κομμουνισμός”; Τι σημαίνει ο όρος “κυνηγοί τροφοσυλλέκτες”; Υπήρξαν πρωτόγονες κοινωνίες με πραγματικά εξισωτικές διεργασίες ανάμεσα στα δύο φύλλα; Οι πρωτόγονες κοινωνίες των τροφοσυλλεκτών κυνηγών ήταν κοινωνίες της σπάνης;
Είναι ό,τι καλύτερο να πέφτει κανείς σε ένα τέτοιο πλούτο γνώσεων, σε μια έκδοση η οποία ανθολογεί επιστημονικά κείμενα αιχμής, αλλά και που μπορεί να διαβαστεί και από τους μη εξειδικευμένους αναγνώστες, δίνοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα των θεμάτων που διαπραγματεύεται…
Ανθολογώντας οκτώ κείμενα ισάριθμων διακεκριμένων ανθρωπολόγων ο μεταφραστής των κειμένων, επιμελητής και υπεύθυνος της έκδοσης αυτής Θανάσης Κουραβέλος, παρουσιάζει μια πανοραμική άποψη των σύγχρονων τροφοσυλλεκτικών κοινωνιών.
Περιλαμβάνονται τα κείμενα: των Μάρσαλ Σάλινς “Η πρωταρχική κοινωνία της αφθονίας”, Νιούριτ Μπερντ Ντέηβιντ “Η φύση ως τροφός”, Άλαν Μπάρναρντ “Ο τροφοσυλλεκτικός τρόπος σκέψης” , Τζέημς Γούντμπερν “Εξισωτικές κοινωνίες”, Κάρεν Έντικοτ “Οι συνιστώσες του σεξουαλικού εξισωτισμού στις τροφοσυλλεκτικές κοινωνίες”, Τζέημς Γούντμπερν “Το μοίρασμα δεν πρέπει να συγχέεται με την ανταλλαγή”, Τζωρτζ Σίλμπερμπαουερ “Η πολιτική διαδικασία στις τροφοσυλλεκτικές ομάδες των Γκ/ουί”, Τιμ Ίνγκολντ “Για τις κοινωνικές σχέσεις στην κυνηγετική – συλλεκτική ομάδα”, Ρίτσαρντ Λη “Σκέψεις για τον πρωτόγονο κομμουνισμό” και Θανάσης Κουραβέλος Επίμετρο “Για τις κοινωνίες μοιράσματος και τη σημασία τους για μας σήμερα”.
Σύμφωνα με τον πρόλογο του Ρίτσαρντ Λη, αυτοί οι λαοί – οι Εσκιμώοι, οι Αυστραλοί Αβορίγινες, οι Αφρικανοί Βουσμάνοι και άλλες παρόμοιες πληθυσμιακές ομάδες – αντιπροσωπεύουν την παλαιότερη και ίσως πιο επιτυχημένη περίπτωση ανθρώπινης προσαρμογής. Μέχρι και 12.000 χρόνια πριν, ολόκληρη σχεδόν η ανθρωπότητα ζούσε με αυτόν τον τρόπο. Τους τελευταίους αιώνες, οι κυνηγοί έχουν οπισθοχωρήσει άρον άρον ενόψει του οδοστρωτήρα της νεοτερικότητας.
Ο ενθουσιασμός, όμως, για τους κυνηγετικούς λαούς και τον τρόπο ζωής τους παραμένει ισχυρός. Οι κυνηγοί-συλλέκτες στέκονται στην αντίπερα όχθη της πολυπληθούς αστικής ζωής, όπως αυτή βιώνεται σήμερα από τους περισσότερους ανθρώπους· ωστόσο, οι ίδιοι αυτοί κυνηγοί γνωρίζουν, ίσως, τις απαντήσεις-κλειδιά σε ορισμένα από τα σημαντικότερα ερωτήματα για την ανθρώπινη συνθήκη. Μπορούν οι άνθρωποι να ζήσουν χωρίς το κράτος ή την αγορά;
Μπορούν οι άνθρωποι να ζήσουν χωρίς συσσωρευμένη ή “προηγμένη” τεχνολογία; Μπορούν οι άνθρωποι να ζήσουν με τη φύση χωρίς να την καταστρέφουν; Σημαντικότερα μάλιστα όλων, μπορούν οι άνθρωποι να διάγουν ένα βιώσιμο βίο βασισμένο στο μοίρασμα και τη συνεργασία;
Οι συγγραφείς των κειμένων αυτών, μελετώντας σύγχρονες κοινωνίες τροφοσυλλεκτών – «Οι σύγχρονοι απλοί τροφοσυλλέκτες» είναι ο υπότιτλος του βιβλίου – οι οποίες μπορούν να θεωρηθούν σαν ζωντανά απολιθώματα της πρώτης φάσης εξέλιξης που πέρασε το είδος μας, μας οδηγούν σε μια εικόνα για τον πρωτόγονο αυτό κομμουνισμό καθόλου εξιδανικευμένη. Το «μοίρασμα» δεν αποτελεί αλτρουιστική στάση όπως γίνεται με τη δική μας «εθελοντική» ελεημοσύνη, αλλά υποχρέωση. Οι μη έχοντες δεν επαιτούν, απαιτούν.
