Σε φάση σύγκρουσης βρίσκεται η κυβέρνηση Γκίλαρντ με τις πολιτειακές κυβερνήσεις για τα επίμαχα τέλη εξόρυξης μεταλλευμάτων (Royalties) που πληρώνουν στις Πολιτείες οι εταιρείες εξόρυξης και εμπορίας μεταλλευμάτων.
Έκθεση εμπειρογνωμόνων για τον τρόπο φορολογίας των κερδών της εξορυκτικής βιομηχανίας, καλεί την κυβέρνηση Γκίλαρντ να τιμήσει προεκλογική υπόσχεσή της να αφαιρεί από τα κέρδη των εταιρειών εξόρυξης μεταλλευμάτων τα τέλη που πληρώνουν στις πολιτειακές κυβερνήσεις.
Παράλληλα, η έκθεση συνιστά στις πολιτειακές κυβερνήσεις να αποφεύγουν την πλασματική αύξηση των τελών που χρεώνουν στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, υπογραμμίζοντας ότι η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μεταλλευμάτων είναι κοινή ευθύνη όλων των βαθμίδων διακυβέρνησης.
Προεκλογικά, το Εργατικό Κόμμα είχε εμπλακεί σε σκληρό πόλεμο με τις εταιρίες μεταλλευμάτων οι οποίες αντιδρούσαν στη φορολογία των υψηλών κερδών τους. Μετά την εκλογή της στην πρωθυπουργία της χώρας, η Τζούλια Γκίλαρντ διαπραγματεύτηκε πακέτο φορολογικών μέτρων με τους τρεις κολοσσούς BHP Billiton, Rio Tinto και Xstrata για χαμηλότερη φορολογία των κερδών του κλάδου και φορολογική έκπτωση για τα τέλη που καταβάλλουν οι εταιρείες στις πολιτειακές κυβερνήσεις.
Η Έκθεση των ειδικών καλεί την κυβέρνηση να τιμήσει την υπόσχεσή της, παραγνωρίζοντας τις αντιδράσεις των πολιτειακών κυβερνήσεων που «θα ζημιώσουν» από την κατάργηση των τελών.
Η πρωθυπουργός της Κουηνσλάνδης Άνα Μπλάι, προειδοποιεί ότι η κυβέρνησή της δεν απεμπολεί το δικαίωμά της να καθορίζει τα τέλη που χρεώνει για την εξόρυξη μεταλλευμάτων και προβλέπει, ότι όλες οι κυβερνήσεις της πολιτείας θα προστατεύσουν με κάθε διαθέσιμο μέσον το δικαίωμά τους να καθορίζουν τα τέλη.
Ο Φιλελεύθερος πρωθυπουργός της Δυτικής Αυστραλίας Κόλιν Μπαρνέτ, επανήλθε στη γνωστή θέση του κατά της φορολογίας των κερδών της εξορυκτικής βιομηχανίας. Η Δυτική Αυστραλία είναι η μόνη Πολιτεία που δεν έχει υπογράψει τη συμφωνία με την Κοινοπολιτεία για τη δημόσια υγεία και η κυβέρνηση Γκίλαρντ ευελπιστεί, ότι θα βρεθεί λύση κατά τις συνομιλίες που έχουν δρομολογηθεί για το νέο έτος.
Ο Θησαυροφύλακας Γουέιν Σουάν, δηλώνει, ότι οι διαπραγματεύσεις της Κοινοπολιτείας με τις Πολιτείες «δεν είναι ποτέ εύκολες» και ευελπιστεί για εξεύρεση λύσης το συντομότερο δυνατόν.
Ο υπουργός Φυσικών Πόρων Μάρτιν Φέργκιουσον, θεωρεί την Έκθεση «αφετηριακό σημείο» για την επεξεργασία των λεπτομερειών του κυβερνητικού σχεδίου, ενώ το Συμβούλιο των Μεταλλωρύχων Αυστραλίας καλωσορίζει τη διασαφήνιση, από την Έκθεση του ακανθώδους θέματος των τελών εξόρυξης μεταλλευμάτων.
Η Έκθεση αναμένεται να υποβληθεί στο υπουργικό συμβούλιο για συζήτηση και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα αποτελέσει κεντρικό θέμα στην ημερήσια διάταξη της επομένης συνόδου των πρωθυπουργών της χώρας.
