Σε δημόσιο διάβημα προς την Άγκυρα να σταματήσει τις υπερπτήσεις άνωθεν ελληνικών νησιών προέβη από το βήμα της συνόδου των πρέσβεων της Τουρκίας ο κ. Γ. Παπανδρέου. Ο Έλληνας πρωθυπουργός, μιλώντας χθες ενώπιον της αφρόκρεμας του τουρκικού διπλωματικού σώματος στο Ερζερούμ, αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις πρόσφατες υπερπτήσεις πάνω από το Αγαθονήσι και άλλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Και προειδοποίησε την τουρκική κυβέρνηση ότι τέτοιες κινήσεις δεν πρόκειται να αλλάξουν το καθεστώς στο Αιγαίο.
«Στο ερώτημα “ειρήνη ή σύγκρουση” επιλέγουμε ειρήνη» επεσήμανε ο Πρωθυπουργός, ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι και η ειρηνική συνύπαρξη έχει τις προυποθέσεις της. «Η εμπιστοσύνη δύσκολα χτίζεταιενώ πολύ εύκολα χάνεται» προσέθεσε. «Τι προσπαθεί να αποδείξει η Τουρκία;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά ο κ. Παπανδρέου. Ξεκαθάρισε ότι πρέπει να μπει τέλος στην προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας αν αυτή εννοεί τα όσα λέει περί επιθυμίας της για σχέσεις καλής γειτονίας. Και προσέθεσε ότι οι απειλές πολέμου δεν συνάδουν προς την πολιτική των μηδενικών προβλημάτων που τόσο έχει διαφημίσει ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέλαβε τη στήριξη της Αθήνας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, σημειώνοντας όμως ότι όσο το Κυπριακό μένει άλυτο και η τουρκική κατοχή συνεχίζεται αυτή δεν θα ευοδωθεί. Από την πλευρά του, ο κ. Ερντογάν εστίασε την ομιλία του στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας εκφράζοντας τη δυσαρέσκεια της Αγκυρας για τη στάση της ΕΕ απέναντί της.
Πριν από τις ομιλίες τους στην ετήσια σύνοδο των τούρκων πρέσβεων οι δύο πρωθυπουργοί παρευρέθησαν στην τελετή των εγκαινίων του Σταδίου «Τζεμάλ Γκιουρσέλ» όπου θα διεξαχθεί η χειμερινή Πανεπιστημιάδα. Ο κ. Παπανδρέου κατά τη διάρκεια του χαιρετισμού του εκεί δήλωσε ότι οι δύο λαοί και οι δύο κυβερνήσεις καταβάλλουν προσπάθειες για ειρήνη και φιλία. «Πρέπει να ξεχάσουμε τους ανταγωνισμούς του παρελθόντος. Σήμερα είμαι αισιόδοξος» δήλωσε ο έλληνας πρωθυπουργός. Και προσέθεσε ότι η Ελλάδα θα στηρίξει την υποψηφιότητα της Τουρκίας να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020.
Η Άγκυρα πάντως δεν θεωρεί εχθρική την πρόθεση της Αθήνας να κατασκευάσει φράχτη στην ελληνοτουρκική μεθόριο με σκοπό να ανασχέσει τα κύματα μεταναστών χωρίς χαρτιά που περνούν από την Τουρκία στην Ελλάδα. Αυτό το μήνυμα μετέφερε, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο κ. Ερντογάν στον κ. Παπανδρέου κατά τη διάρκεια του προγεύματος εργασίας που είχαν χθες στο Ερζερούμ. Η συνάντηση των δύο ανδρών, με τη συμμετοχή από ένα σημείο και έπειτα των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας κκ. Δ. Δρούτσα και Αχμέτ Νταβούτογλου, κράτησε συνολικά τρεις ώρες και συζητήθηκαν όλα τα διμερή θέματα.
Η πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Χρ. Παπουτσή για ανέγερση φράχτη στα χερσαία σύνορα Ελλάδας και Τουρκίας στον Εβρο φαίνεται ότι δεν έχει ενοχλήσει την Αγκυρα. Μάλιστα, διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι ο κ. Παπουτσής αναμένεται να έχει σχετικά σύντομα συνάντηση με τον τούρκο ομόλογό του επί του θέματος αυτού. Δεν έγινε γνωστό πάντως αν ο κ. Παπανδρέου έθεσε στον κ. Ερντογάν την ανεπαρκή εφαρμογή του διμερούς πρωτοκόλλου επανεισδοχής λαθρομεταναστών ή την αναβλητικότητα της Αγκυρας στην προώθηση της υπογραφής ανάλογης συμφωνίας επανεισδοχής Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) – Τουρκίας.
Όπως όλα δείχνουν, ο κ. Νταβούτογλου θα έρθει στην Αθήνα τον Μάρτιο ώστε να προετοιμάσει και τη συνάντηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας η οποία το 2011 θα πραγματοποιηθεί στην Τουρκία. Επί του θέματος αυτού έγινε εκτενής ανασκόπηση των συμφωνηθέντων στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών. Η επόμενη συνάντηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας εκτιμάται ότι θα λάβει χώρα εντός της άνοιξης.
Συζητήθηκαν επίσης τα ευρωτουρκι- κά και οι αρρυθμίες στην ενταξιακή πορεία της Αγκυρας. Στο τραπέζι έπεσε και η ελληνική πρόταση περί της συνόδου κορυφής ΕΕ- Τουρκίας, με τις δύο πλευρές να συμφωνούν ότι χρειάζεται να δοθεί μια νέα δυναμική. Στο θέμα του Κυπριακού έγινε μια ανασκόπηση των ως σήμερα εξελίξεων εν όψει και της συνάντησης της Γενεύης στα τέλη Ιανουαρίου, ενώ συζητήθηκαν και περιφερειακά ζητήματα όπως η κατάσταση στη Μέση Ανατολή.
ΕΡΝΤΟΓΑΝ: «Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΧΤΙΖΕΙ ΤΕΙΧΟΣ»
«Τα μέτρα που παίρνει η Ελλάδα για τον έλεγχο της παράνομης εισόδου μεταναστών από τον Έβρο, δεν μπορεί να χαρακτηριστούν ως οικοδόμηση τείχους. Το τείχος είναι κάτι διαφορετικό. Το συρματόπλεγμα άλλο» σημείωσε ο Ταγίπ Ερντογάν στη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Γιώργο Παπανδρέου.
«Όταν πληροφορήθηκα από τον ομόλογό μου τον αριθμό των λαθρομεταναστών, σχημάτισα μια διαφορετική γνώμη. Μου ανέφεραν για ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Οι 500.000 εξ αυτών έχουν φτάσει στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια» είπε ο κ. Ερντογάν και υπογράμμισε ότι «είναι οξύμωρο εμείς να σκεφτόμαστε την επανεισδοχή βάση των συμφωνιών 1.000 ατόμων».
Ο κ. Ερντογάν τόνισε ότι οι συνεργάτες του «εργάζονται πάνω σε αυτό το θέμα», αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα υπάρξουν νέες αποφάσεις.
«Θα ήταν λάθος να το αποκαλούμε αυτό τείχος, είναι μόνο ένα συρματόπλεγμα, την κατασκευή του οποίου έχουμε συζητήσει μεταξύ μας και υπάρχει πλήρης εμπιστοσύνη» κατέληξε ο Τούρκος πρωθυπουργός.
Στην ίδια συνέντευξη Τύπου οι δύο πρωθυπουργοί τόνισαν ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται ήδη σε νέα εποχή.
Ο κ. Παπανδρέου σημείωσε ότι «οι οραματικές μας στοχεύσεις, που θα δώσουν τη δυναμική, για εμάς, τις κυβερνήσεις των δύο χωρών, αλλά και των λαών μας, είναι να προχωρήσουμε σε μία διαφορετική βάση ειρήνης και συνεργασίας, που θα είναι προς όφελος όλων».
Είπε ακόμη πως «η εμπιστοσύνη που δημιουργούμε, βασίζεται ακριβώς και στην ειλικρίνεια που έχουμε μεταξύ μας να αντιμετωπίσουμε προβλήματα του παρελθόντος». Αναφέρθηκε δε, ειδικά στη σημασία της καλής προσωπικής σχέσης, που έχουν οι δύο πρωθυπουργοί για την εμπέδωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο πρωθυπουργός είπε ότι θα ήθελε να προσφωνήσει τον ομόλογό του «καρντάση».
«Για εμάς σημαίνει ένας άνθρωπος με ειλικρίνεια, ντόμπρος, ένας καλός άνθρωπος, με καλές προθέσεις. Πιστεύω ότι είναι μια πολύ καλή βάση, για να συνεχίσουμε την προσέγγιση και για να έχει αυτή αίσιο τέλος».
Οι δύο πρωθυπουργοί ανήγγειλαν ότι θα υπάρξει συνάντηση του Ανώτατου Συμβουλίου τον ερχόμενο Ιούλιο.
«Πήραμε την απόφαση να συναντηθούμε ξανά τον Ιούλιο, στο πλαίσιο του Ανώτατου Συμβουλίου», είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
ΑΠΕΙΛΗΣΕ ΜΕ ΜΑΤΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ
Ο κ. Γ. Παπανδρέου σκέφτηκε ακόμη και να ματαιώσει την επίσκεψή του στο Ερζερούμ εξαιτίας των υπερπτήσεων τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών άνωθεν ελληνικών νησιών, αλλά τελικά η κρίση εκτονώθηκε την τελευταία στιγμή χάρη στην πυροσβεστική παρέμβαση του Αχμέτ Νταβούτογλου. Αυτό υποστηρίζει η εφημερίδα «Χουριέτ» σε άρθρο το οποίο υπογράφει ο Μετεχάν Ντεμίρ, που είναι διευθυντής της έκδοσης Αγκύρας της γνωστής τουρκικής εφημερίδας.
Τελικά, τον «γόρδιο δεσμό» έλυσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κ. Νταβούτογλου. Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας ξεκαθάρισε προς τους κ. Παπανδρέου και Δρούτσα, ότι δεν πρέπει να στέκονται στο μεμονωμένο γεγονός των υπερπτήσεων και επανέλαβε τη δέσμευση της κυβέρνησης Ερντογάν να προχωρήσει με διάλογο στην επίλυση των προβλημάτων.
Οπως είπε, πάντως, ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών κ. Γρ. Δελαβέκουρας, σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό «Flash», «ο πρωθυπουργός χρησιμοποίησε αυτή την ευκαιρία για να δώσει και ουσία και περιεχόμενο και απευθυνόμενος στη ραχοκοκαλιά της τουρκικής διπλωματίας πραγματοποίησε ένα ισχυρό διάβημα για την απαράδεκτη πρακτική των υπερπτήσεων. Παρουσίασε με ξεκάθαρο τρόπο το όραμα της Ελλάδας για την ελληνοτουρκική προσέγγιση, αλλά επίσης έθεσε τις αυστηρές προϋποθέσεις, υπό τις οποίες αυτή είναι εφικτή».
Τα σχόλια στον τουρκικό Τύπο πάντως για την επίσκεψη Παπανδρέου και την ομιλία του στη Σύνοδο των Πρέσβεων ήταν μοιρασμένα. Σε πολλές εφημερίδες, όπως στη «Χουριέτ», στη «Ζαμάν», στη «Μιλιέτ» και στην «Ταράφ», έγινε ιδιαίτερη αναφορά στο δημόσιο διάβημα του έλληνα Πρωθυπουργού ενώπιον του τουρκικού διπλωματικού κατεστημένου για το θέμα των υπερπτήσεων αλλά και για την προειδοποίησή του ότι όσο δεν επιλύεται το Κυπριακό δεν πρόκειται να ευοδωθεί η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. «Πάγωσε η Συνάντηση Κορυφής» ήταν ο χαρακτηριστικός τίτλος της «Μιλιέτ», ενώ η «Ταράφ» έγραψε: «Καβγάς για το Αιγαίο στο Ερζερούμ».
EΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΗ Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
Με επιφυλάξεις αντιμετωπίζουν όλα τα κόμματα της Αντιπολίτευσης τις επαφές του Γιώργου Παπανδρέου στο Ερζερούμ της Τουρκίας.
Με παρεμβάσεις τους στελέχη όλων των κομμάτων ζητούν από την κυβέρνηση ενημέρωση.
Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Ευρυπίδης Στυλιανίδης, σημείωσε ότι η ελληνοτουρκική προσσέγγιση είναι αναγκαία, ωστόσο, δεν επιτυγχάνεται με όρους δημοσίων σχέσεων. Πρόσθεσε παράλληλα ότι συζητούνται πράγματα που δεν ακούγονται και κατηγόρησε την Τουρκία για διγλωσσία.
Σχολιάζοντας τη δήλωση του πρωθυπουργού για τις υπερπτήσεις, είπε ότι είναι δήλωση θεωρητικής σημασίας.
Από πλευράς του ΚΚΕ, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Θανάσης Παφίλης, δήλωσε ότι έγινε ένα σημαντικό βήμα προς την εγκαθίδρυση καθεστώτος συνδιαχείρισης και συνεκμετάλλευσης στο Αιγαίο σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΛΑΟΣ Κώστας Αϊβαλιώτης τόνισε: «Δεν φοβάμαι για αυτά που άκουσαν οι Τούρκοι, αλλά για αυτά που δεν ακούσαμε εμείς».
Τέλος, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης ζήτησε να υπάρξει επίσημη ενημέρωση για τα ακανθώδη ζητήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και να συγκληθεί το Εθνικό συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.
Η Δημοκρατική Αριστερά εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει: «Η ανάπτυξη και προώθηση διαλόγου για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι αναγκαία. Επιβάλλει όμως τη σταθερή θέση του σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και τον αμοιβαίο σεβασμό των δικαιωμάτων των δύο χωρών, που θα διευκολυνθεί και από τη στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.
»Η εξωτερική πολιτική της χώρας πρέπει να γίνεται με όρους διαφάνειας. Το σύνολο των εκκρεμοτήτων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και το κυπριακό την επιβάλλουν και την αξιώνουν. Οφείλει ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση να ενημερώσουν άμεσα τη Βουλή για το περιεχόμενο των συζητήσεων στο Ερζερούμ».
