H μόρφωση δεν θα πρέπει να είναι αποκλειστικό προνόμιο των εχόντων και καλά έπραξε η κυβέρνηση πριν 22 χρόνια και εισήγαγε το σχέδιο πανεπιστημιακών σπουδών με δάνειο. Καλύτερα θα ήταν, φυσικά, αν μπορούσε να «συντηρηθεί» το σύστημα των άνευ διδάκτρων σπουδών που πολλοί από μας απόλαυσαν, αλλά μιας και το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω, η εναλλακτική λύση να πληρώνουν οι φοιτητές όταν τελειώσουν τις σπουδές τους, παραμερίζει το οικονομικό εμπόδιο σε πολλούς. Οι όροι αποπληρωμής του δανείου μάλιστα είναι αρκετά ευνοϊκοί, αν υπολογίσει κανείς ότι οι δόσεις είναι μικρές και ξεκινούν όταν ο οφειλέτης κερδίζει από $45.000 το χρόνο και άνω.
Μέχρι εδώ καλά. Μόνο που το σχέδιο αυτό άφηνε ανοιχτές, εκτός από την πόρτα της εισόδου στα πανεπιστήμια, και άλλες πόρτες, με μεγαλύτερη εκείνη της εκμετάλλευσης του συστήματος. Δηλαδή με φοιτητές που δεν τελείωναν ποτέ τις σπουδές τους – και ας έχει το κράτος να λαβαίνει – και άλλους που δεν έπιαναν ποτέ δουλειά, επομένως δεν ήταν και δεν είναι υποχρεωμένοι να ασχοληθούν με δάνεια και οφειλές. Είναι ένα σύστημα που ευνοεί εμφανώς πολλούς, αλλά βολεύει και τους τεμπέληδες.
ΟΡΙΑ ΣΤΗ… ΦΙΛΟΜΑΘΕΙΑ
Μετά από 22 χρόνια έρχονται στο φως περιπτώσεις που βγάζουν απ’ τα ρούχα τους και τους πιο ψύχραιμους, αποδεικνύουν δε περίτρανα ότι κάπου πρέπει να μπουν κάποια όρια στη… φιλομάθεια ορισμένων. Ο πρώην πρωθυπουργός Τζον Χάουαρντ, περιόρισε το 2007 το όριο σπουδών στα 7 χρόνια. Η νυν πρωθυπουργός, όπως γίνεται γνωστό, σχεδιάζει να καταργήσει αυτόν τον περιορισμό και ν’ αφήσει πάλι την πόρτα ορθάνοιχτη και τα θρανία εκεί για όποιον έχει διάθεση να μπει μέσα και να καθίσει όσο επιθυμεί.
Να δούμε όμως αν θα το επιχειρήσει τώρα που βγήκαν στην επιφάνεια τα απόκρυφα των «φιλομαθών».
Μέχρι τώρα το ποσό που οφείλεται στο κράτος ανέρχεται στα $20 δις.
Ο ‘φιλομαθέστερος’ όλων φοιτητής της Αυστραλίας – 15 χρόνια στα πανεπιστημιακά έδρανα – χρωστάει σήμερα $384.957, ποσό που αντιστοιχεί με έξι πτυχία Ιατρικής ή Οδοντιατρικής. Επί το ωμότερο δε, με ένα διαμέρισμα στα εσωτερικά προάστια.
Υπάρχουν όμως και άλλοι, που χρωστούν μεγάλα ποσά, από $177.322 μέχρι 264.677, γεγονός που έχει προκαλέσει ένα ισχυρό λόμπι εκπαιδευτικών εμπειρογνωμόνων, να προτρέπει την κ. Γκίλαρντ να διατηρήσει ως ανώτατο όριο φοίτησης τα 7 χρόνια.
Όπως γίνεται γνωστό, η κυβέρνηση έχει «ξεγράψει» μέχρι τώρα $4 δις, ενώ άλλα $500 εκ. είναι αμφίβολο αν θα τα λάβει ποτέ.
Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να μπει κάποιο φρένο σε «επαγγελματίες» φοιτητές που κάνουν κατάχρηση του συστήματος, επιβαρύνοντας το πορτοφόλι των φορολογουμένων. Όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στην ανώτερη παιδεία. Κανείς δεν θα πρέπει να εξαιρείται. Πάντα όμως με γνώμονα και το κοινό συμφέρον. Η δίψα για μάθηση μπορεί να ικανοποιηθεί και όταν κάποιος σταδιοδρομήσει και είναι σε θέση να στηρίξει ο ίδιος τις περαιτέρω σπουδές του.
Κάπου θα πρέπει να υπάρχει ένα όριο στο τι περιμένει κανείς από τους άλλους. Στο τι δικαιούται, ώστε να μην περνά – από τον φράχτη – στο αμπέλι της εκμετάλλευσης.
ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Μιλώντας για τριτοβάθμια ιδρύματα και χρήματα, η εικόνα είναι σύνθετη, θαμπή και ανησυχητική. Η μεγάλη πίεση φαίνεται να έρχεται από το γεγονός ότι κάθε χρόνο τα πανεπιστήμια «μπαίνουν μέσα» κατά $2 δις. Γνωστό ότι αυτό έχει ωθήσει τα τριτοβάθμια ιδρύματα να στηρίζονται – κατά ένα μεγάλο μέρος – οικονομικά στους ξένους σπουδαστές.
Αρκεί να πούμε ότι αυτοί εξασφαλίζουν το 16% του ολικού εισοδήματος των πανεπιστημίων, ενώ στο Monash το ποσοστό του εισοδήματος ανέρχεται στο 20% του προϋπολογισμού του.
Ο κίνδυνος του μοντέλου αυτού χρηματοδότησης έγινε πιο εμφανής τελευταία, όταν αλλαγές στους όρους αποδοχής ξένων σπουδαστών στα Αυστραλιανά πανεπιστήμια, είχαν ως συνέπεια να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός εκείνων που εκδήλωσαν ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα, η μείωση του αριθμού βρίσκεται στο 6%.
Ενδεικτικά, να σημειωθεί ότι το Πανεπιστήμιο Μελβούρνης για έναν ντόπιο φοιτητή επιχορηγείται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση με $16.000, ενώ το κόστος φοίτησης του κάθε σπουδαστή είναι πάνω από $20.00.
Αντίθετα, ένας ξένος φοιτητής πληρώνει $28.000 περίπου για δίδακτρα. Πράγμα που οδηγεί στην εκτίμηση ότι οι ξένοι φοιτητές στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό οικονομικά το σύστημα και επομένως κάθε μείωση του αριθμού τους έχει επίπτωση στο όλο σύστημα.
Το οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα τριτοβάθμια ιδρύματα, αναμένεται να επιδεινωθεί το 2012, όταν οι πόρτες των πανεπιστημίων θα ανοίξουν διάπλατα, χωρίς περιορισμούς στον αριθμό θέσεων που θα προσφέρονται σε κάθε κλάδο. Η εφαρμογή του σχεδίου αυτού κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να υλοποιηθεί ο κυβερνητικός στόχος «μια έξυπνη Αυστραλία», που αποβλέπει στο μέχρι το 2025 το 40% των πολιτών 25 – 34 χρόνων να έχουν πανεπιστημιακό πτυχίο. Σήμερα το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 29%.
Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι ήδη υπάρχει αύξηση – στη Βικτώρια της τάξης 8% – ατόμων από χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο που φοιτούν στο Πανεπιστήμιο.
Δεν χρειάζεται όμως να είναι κανείς Αϊνστάϊν για να αντιληφθεί ότι αν η μείωση των ξένων φοιτητών συνεχιστεί και ο αριθμός των ντόπιων αυξηθεί, χωρίς να υπάρξει επαρκής κρατική επιχορήγηση για τον κάθε φοιτητή, το όνειρο της κ. Γκίλαρντ για ‘μια έξυπνη χώρα’, θα …μείνει όνειρο. Το κυριότερο, η οικονομική ευρωστία της χώρας, μακροπρόθεσμα, απαιτεί να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα τώρα. Μεταξύ αυτών και το θέμα των «επαγγελματιών» φοιτητών.