Αυτές τις ημέρες, πέρα από τα «μεγάλα» ζητήματα της επικαιρότητας, είτε μιλάμε για την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Ελλάδας, είτε για τις εξεγέρσεις των Αράβων, στην ελληνική επικράτεια, κυρίως στην ελληνική περιφέρεια, αυτό που «κινητοποιεί» τον κόσμο, αυτό που επηρεάζει καθοριστικά τη ζωή του είναι οι συνέπειες που θα έχει ο σχολικός «Καλλικράτης» στο παρόν και στο μέλλον των τοπικών κοινωνιών.
Ήδη, ενόψει και των σχετικών διαβουλεύσεων του υπουργείου παιδείας, με ή χωρίς επιχειρήματα, άρχισαν οι σχετικές»ζυμώσεις» στο προσκήνιο αλλά και στο παρασκήνιο, άρχισαν οι σχετικές καταλήψεις…
Ζώντας σε μια χώρα όπου οι κραυγές, ο ανορθολογισμός, ο τακτικισμός, το παρασκήνιο, αλλά και το βραχυπρόθεσμο και μεσοβέζικο «παζάρι» και όχι η στρατηγική στόχευση δίνουν συνήθως τον τόνο, με αφορμή το σχολικό Καλλικράτη, επιχειρώ σε αυτό εδώ το άρθρο να παρουσιάσω μια κινητοποίηση της «άλλης» Ελλάδας, που τουλάχιστον ως τώρα είναι κινητοποίηση επιχειρημάτων.
Αυτό το άρθρο, λοιπόν, είναι «γραμμένο» μαζί με έναν σύλλογο γονέων και κηδεμόνων του γυμνασίου και λυκείου ενός ιστορικού χωριού της Δυτικής Μακεδονίας, της Εράτυρας Βοΐου.
Πρόκειται για ένα ψήφισμα που απευθύνεται στην υπουργό παιδείας κ. Άννα Διαμαντοπούλου, καθώς και στους τοπικούς βουλευτές και τα τοπικά στελέχη της εκπαίδευσης.
«Φιλοξενώ» αυτό το ψήφισμα όχι μόνο γιατί «παλεύει» με επιχειρήματα για την ολική η μερική σωτηρία των σχολείων όπου έμαθα όσα πρώτα «γράμματα» έμαθα, μια φορά κι έναν καιρό, στο χωριό όπου έζησα και μεγάλωσα…
Αναφέρομαι σε αυτό το ψήφισμα πρωτίστως γιατί είναι ένας αιτιολογημένος, ένας σοβαρός, ένας νηφάλιος, ένας «ολικός» (αντί) λόγος, που αρθρώνεται προληπτικά, προσπαθώντας να προλάβει πράγματα, από ελπιδοφόρες «δυνάμεις» της ξεχασμένης ελληνικής περιφέρειας…
Γιατί είναι μια «μάχη» που αξίζει να αναδειχθεί συν τοις άλλοις και λόγω της πολιτικής-κοινωνικής-εκπαιδευτικής επιχειρηματολογίας της…
Γιατί είναι μια κινητοποίηση επιχειρημάτων και όχι κραυγών, από πολίτες της ελληνικής επαρχίας…
Φιλοξενώ αυτό το ψήφισμα σήμερα ως «case study», για φωνές και μάχες ελπιδοφόρες, που συνήθως δεν ακούγονται και δε γνωστοποιούνται σε ευρύτερα ακροατήρια και που… συνήθως ηττώνται…
Τι λέει λοιπόν επιγραμματικά το σχετικό ψήφισμα, απαντώντας σε πληροφορίες και διοχετευμένες φημολογίες για οριστικό κλείσιμο-μεταφορά του Γυμνασίου και του Λυκείου της Εράτυρας, ενός χωριού με περίπου 1,000 κατοίκους το χειμώνα;
Επισημαίνει ανάμεσα σε άλλα τα εξής:
1. Η Εράτυρα αποτελεί κέντρο παιδείας εδώ και 310 χρόνια, από το 1699, έτος που ιδρύθηκε η «περιώνυμος σχολή». Το αίτημα της παιδείας και της μόρφωσης αποτελεί διαχρονικό ιστορικό και πολιτισμικό χαρακτηριστικό του χωριού και της κοινωνίας του.
2. Η Εράτυρα είναι το κεντρικό σημείο της γύρω ιστορικής περιοχής, προσβάσιμη από 5 γειτονικά χωριά: Σισάνι, Πελεκάνος, Δρυόβουνο, Καλονέρι, Μικρόκαστρο που απέχουν από 10-15 χιλιόμετρα από τα σχολεία της, πράγμα σημαντικό για τις μετακινήσεις των μαθητών, ιδιαίτερα το χειμώνα.
3. Το γυμνάσιο και το λύκειο λειτουργούν με τις καλύτερες συνθήκες -εγκαταστάσεις, υποδομές και εξοπλισμό- και είναι από τα καλύτερα στη Δυτική Μακεδονία. Αξίζει να αναφερθεί ότι υπάρχουν πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια θετικών επιστημών, βιβλιοθήκες-αναγνωστήρια, κλειστό γυμναστήριο, πληρότητα εκπαιδευτικών όλων των ειδικοτήτων που χαρακτηρίζονται από το σημαντικό στοιχείο της εντοπιότητας κ.λπ.
4. Υπάρχει επιστροφή και επανακατοίκηση στην κωμόπολη αρκετών οικογενειών (Ερατυραίων και όχι μόνο), από αστικά κέντρα. Ήδη 15 οικογένειες επέστρεψαν και τα παιδιά τους φοιτούν στα σχολεία. Η οικονομική κρίση, τα έργα υποδομής της περιοχής (αρδευτικά, φράγμα, δρόμοι), φαίνεται ότι ξαναζωντανεύουν την κωμόπολη και δείχνει ότι μπορεί να αποτελέσει ένα κόμβο της ουσιαστικής πολυκεντρικής-ισόρροπης ανάπτυξης της υπαίθρου. Αυτόν το δρόμο δεν πρέπει κανείς να τον ανακόψει.
5. Τον τελευταίο χρόνο άνοιξαν 5 εμπορικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με στοιχεία του τοπικού εμπορικού συλλόγου, άνοιξαν κόντρα στο αρνητικό ρεύμα του κλεισίματος επιχειρήσεων παντού.
6. Την επόμενη πενταετία θα υπάρχει αυξητική τάση μαθητών που φοιτούν στο γυμνάσιο-λύκειο. Αξίζει να αναφερθεί ότι στο σχολικό έτος που διανύουμε στο γυμνάσιο είναι εγγεγραμμένοι 40 μαθητές και μαθήτριες και στο λύκειο 47.
7. Το ανάγλυφο και το ορεινό της περιοχής (η Εράτυρα κατατάσσεται στις ορεινές περιοχές), οι σκληρές συνθήκες επιβίωσης ετών στο Βόιο και την μεθόριο είναι ένας ακόμη σοβαρός λόγος για να μην πληγωθεί περισσότερο αυτός ο τόπος και αυτοί οι πολίτες που δίνουν μάχης ζωής και ανάκαμψης σε αυτήν την περιοχή της Ελλάδας.
8. Πιστεύοντας ότι στην Εράτυρα υπάρχουν πολλοί και σοβαροί λόγοι να διατηρηθεί αυτή η πορεία που συνάδει και με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για την διατήρηση τοπικών κέντρων στην ύπαιθρο που θα λειτουργήσουν ως αναχώματα στην διατήρηση του πληθυσμού μιας περιοχής και στην οικονομική δραστηριοποίηση της υπαίθρου, οι γονείς, οι κηδεμόνες, το εκπαιδευτικό προσωπικό, οι κάτοικοι της περιοχής συνυπογράφουν ομόφωνα αυτό το ψήφισμα και, δηλώνουν εγρήγορση και αγωνιστική διάθεση για να υποστηρίξουν τις προοπτικές των σχολείων και του τόπου τους.
Νομίζω πώς αυτός ο πολιτικός-στρατηγικός λόγος της «άλλης» Ελλάδας, που μπορεί να υποστηριχθεί και με εκπαιδευτικά κριτήρια (τι συνεπάγεται μαθησιακά για το παιδί και την οικογένειά του μια συγχώνευση), και που τοποθετεί το ρόλο και τη λειτουργία του σχολείου σε ένα ευρύτερο κοινωνικό, πολιτισμικό και οικονομικό πλαίσιο, δεν πρέπει να ξεχαστεί στα γραφεία υπηρεσιακών στελεχών, ή στα γραφεία συνεργατών βουλευτών και υπουργών…
Αυτή η επιχειρηματολογία χρειάζεται να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από το κεντρικό κράτος, από την κυβέρνηση, για τα σχολεία ολόκληρης της ελληνικής περιφέρειας.
Μια σωστή, μια στρατηγική συγχώνευση σχολείων σήμερα, μπορεί να οδηγήσει, υπό τις παρούσες οικονομικοκοινωνικές συνθήκες στην «αναγέννηση» ολόκληρων περιοχών της ερημωμένης ελληνικής επαρχίας… Ενώ από την άλλη μεριά, μια λανθασμένη, μια τακτικίστικη, μια κοντόφθαλμη, μια «γρήγορη» επιλογή, μπορεί να «σκοτώσει» μια για πάντα την εναπομείνασα στη ζωή ελληνική επαρχία…
Ένα επιτελικό, ένα στρατηγικό, ένα μεταρρυθμιστικό, ένα προοδευτικό, ένα σοβαρό κράτος, με στρατηγικό όραμα για το παρόν και το μέλλον του, δε φτάνει μονάχα ως οφείλει, να προσπαθεί να σώσει και να αποδώσει στους πολίτες τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις της Αθήνας, ή τις αναπλασμένες στο μέλλον και υποβαθμισμένες τώρα γειτονιές των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας…
Ούτε επιτρέπεται, ενδεχομένως, να πετάει το μπαλάκι της ευθύνης και της συναπόφασης στις τοπικές κοινωνίες «επενδύοντας» σε τυχόν τοπικές αντιπαλότητες και ανταγωνισμούς, ή στους τεχνοκράτες-γραφειοκράτες των κέντρων λήψης των αποφάσεων…
