Αν δεν υπήρχε ο Ιταλός Κλάους Ντιμπιάζι, δεν θα ετίθετο θέμα για το ποιος είναι ο έως τώρα κορυφαίος -βάσει επιτευγμάτων- καταδύτης όλων των εποχών. Κι αν οι Αμερικανοί δεν έκαναν το απαράδεκτο μποϊκοτάζ των Ολυμπιακών Aγώνων της Μόσχας, το 1980, ίσως να μη συζητούσαμε ποιος είναι ο κορυφαίος, παρά την ύπαρξη του Ντιμπιάζι. Ίσως φαίνονται περιπεπλεγμένα όλα αυτά. Γι’ αυτό τα αναλύουμε αμέσως.
Ο Ντιμπιάζι ήταν ο πρώτος καταδύτης που πήρε ολυμπιακό μετάλλιο σε τέσσερις διοργανώσεις. Είναι ο μόνος που έχει κατακτήσει χρυσό σε τρεις συνεχείς Ολυμπιακούς. Και ήταν ο πρώτος καταδύτης με πέντε ολυμπιακά μετάλλια.
Όταν το 1976, στα 29 του χρόνια, κατακτούσε το τελευταίο του χρυσό από τον βατήρα των 10 μ., στο δεύτερο σκαλί του βάθρου των νικητών ανέβαινε ένας 16χρονος Αμερικανός, με καταγωγή από τη Σαμόα και τη Σουηδία και υιοθετημένος από Eλληνοαμερικανό πατέρα• γι’ αυτό τα πρώτα χρόνια της καριέρας του, πολλοί θεωρούσαν ότι αυτός ο, μετέπειτα, διάσημος καταδύτης ήταν ελληνικής καταγωγής. Μιλάμε για τον περίφημο Γκρεγκ Λουγκάνις.
Στα χρόνια που ακολούθησαν ο Γρηγόρης Ευθύμιος (αυτό είναι το πλήρες χριστιανικό όνομά του) Λουγκάνις συνέλεξε τέσσερα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια. Το όλον πέντε, μαζί με το ασημένιο του 1976. Και αυτά σε τρεις διοργανώσεις (1976, 1984, 1988). Το 1980, όμως, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους αποφάσισαν, με αφορμή την εισβολή της ΕΣΣΔ στο Αφγανιστάν, να μη μετάσχουν στους Ολυμπιακούς. Ήταν αυτές οι ανόητες αποφάσεις των πολιτικών (το 1984 οι Σοβιετικοί και οι σύμμαχοί τους ανταπέδωσαν το μποϊκοτάζ) που στέρησαν από πολλούς αθλητές μεγάλες επιτυχίες. Θεωρείται βέβαιον (όσο κι αν στον αθλητισμό δεν χωρούν βεβαιότητες) ότι αν δεν συνέβαινε κάτι απρόοπτο, ο Λουγκάνις θα κατακτούσε κάποιο μετάλλιο ακόμη, γιατί όχι και χρυσό ή και δύο χρυσά, όπως έκανε το 1984 και το 1988. Αν και για την τελευταία διοργάνωση, ακόμη συζητείται στους κύκλους του αθλήματος η απόφαση των κριτών για τον αγώνα από τα 10 μέτρα.
Ακόμη περισσότερο, όμως, συζητήθηκε η δημόσια παραδοχή του ότι είναι ομοφυλόφιλος. Μάλιστα, το 1988 προσβλήθηκε από τον ιό του AIDS. Την ιστορία του την αφηγήθηκε στο βιβλίο «Breaking the Surface» («Σπάζοντας την Επιφάνεια»), που έμεινε επί πέντε εβδομάδες στην πρώτη θέση των πωλήσεων των βιβλίων στον κατάλογο των «Νιου Γιορκ Τάιμς». Η ιστορία του γυρίστηκε ταινία με αυτόν τον τίτλο, στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Μάριο Λόπες, ενώ ο ίδιος ο Λουγκάνις ήταν ο αφηγητής.
Ήδη, κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του υπήρχαν ψίθυροι ότι ο σπουδαίος καταδύτης ήταν ομοφυλόφιλος. Το είχε παραδεχθεί μόνο σ’ ένα μικρό κύκλο στενών φίλων του, διότι είχε πεισθεί πως αν το αποκάλυπτε, τούτο θα μπορούσε να αποβεί ολέθριο για τη διεθνή αθλητική σταδιοδρομία του. Έτσι, καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του έμεινε κάπως απομονωμένος.
Από τότε που δημοσιοποίησε το πρόβλημά του, ο Λουγκάνις κάνει δημοσίως ενημερωτικές ομιλίες για τον ιό του AIDS.
«Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΣΕ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΙ»
Ο Γκρεγκ Λουγκάνις έχει δηλώσει ότι η ζωή του κυριαρχήθηκε από δύο μυστικά: Ότι ήταν ομοφυλόφιλος και ότι προσβλήθηκε από τον ιό του AIDS, εξαιτίας του σεξ χωρίς προφυλάξεις. Παρά ταύτα, το μυστικό του δεν ήταν απόλυτα ασφαλές. Έχει πει ότι σε αγώνες κάποιοι συναθλητές του κρεμούσαν πολύ προσβλητικά συνθήματα στ’ αποδυτήρια. «Το να είσαι ομοφυλόφιλος και αθλητής, υποτίθεται πως δεν ταιριάζουν. Απέδειξα, ότι αυτό είναι λάθος» έχει δηλώσει.
Το 1988, λίγους μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ο Λουγκάνις, ξεπέρασε τους φόβους του και υπεβλήθη σε τεστ για AIDS. Όταν αποδείχθηκε θετικό, η πρώτη του αντίδραση ήταν να εγκαταλείψει τον αθλητισμό. Όμως, ο γιατρός του (και εξάδελφός του), τον έπεισε να συνεχίσει και άρχισε να του χορηγεί το φάρμακο, ΑΖΤ.
Μετά τη Σεούλ επέστρεψε σε μια βασανιστική σχέση. Ο τότε σύντροφός του, τον απείλησε, πως θ’ αποκαλύψει το μυστικό του αν τον εγκαταλείψει. «Ήξερα ότι για να επιβιώσω, έπρεπε να βγω έξω. Ήταν ένα μεγάλο βήμα για να οικοδομήσω την αυτοεκτίμησή μου και να έχω την εμπιστοσύνη στον εαυτό μου, ώστε να φύγω», λέει για την τότε σχέση του.
Έπειτα από μάχες με την αρρώστια και την εξάρτηση από τα φάρμακα, είπε στον εαυτό του, «η αλήθεια σε απελευθερώνει» και του έταξε να σταματήσει να ζει απομονωμένος.
Πολλοί, κατά τη διάρκεια διαφόρων περιοδειών που κάνει, του λένε, ότι τους έχει εμπνεύσει. Παρότι αυτό τον τιμά, δεν αισθάνεται απόλυτα άνετα με την τιμή που του κάνουν. «Έχω πρόβλημα με την ιδέα του ρόλου του προτύπου. Είμαστε άνθρωποι και όλοι κάνουμε λάθη» έχει πει.
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ ΔΙΣ OΛΥΜΠΙΑΚΟ «ΝΤΑΜΠΛ»
Ο Λουγκάνις είναι ο πρώτος (και μοναδικός έως τώρα) άνδρας καταδύτης που κατόρθωσε να επαναλάβει το ολυμπιακό «νταμπλ» (1ος και στα 3 μ. και στα 10 μ.). Η νίκη του, όμως, στα 10 μ. στους Αγώνες της Σεούλ, το 1988, αμφισβητήθηκε έντονα. Πολλοί θεωρούν ότι ο Κινέζος Νι Σιονγκ, που συγκέντρωσε 637,47 βαθμούς, έναντι 638,61 του Λουγκάνις, αδικήθηκε από τους κριτές. Είχαμε παρακολουθήσει τηλεοπτικά τον αγώνα και ίσως όσοι υποστηρίζουν αυτή την άποψη, να έχουν δίκιο. Ας μην ξεχνάτε, όμως, ότι η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή και οι διεθνείς ομοσπονδίες των αθλημάτων θέλουν να έχουν ήρωες. Με τη νίκη του ο Λουγκάνις έγινε τέτοιος. Διότι δεν πρέπει να λησμονούμε ότι είχε προηγηθεί ο τραυματισμός του στο κεφάλι στον προκριματικό του αναπηδητηρίου από 3 μ., όταν σε μια βουτιά προσέκρουσε σε καταδυτική σανίδα.
Αυτό, πάντως, προκάλεσε μεγάλη αντιπαράθεση αργότερα, όταν ο αθλητής αποκάλυψε ότι είχε προσβληθεί από τον ιό του έιτζ. Διότι το κεφάλι του μάτωσε και, επειδή δεν είχε ανακοινώσει το πρόβλημά του, οι γιατροί, που του έκαναν ράμματα, θα μπορούσε να είχαν προσβληθεί από τον ιό. «Ήξερα ότι είχα την ευθύνη να τους πω για την κατάστασή μου» δήλωσε αργότερα.
Παρά τον τραυματισμό του, συνέχισε τον αγώνα, προκρίθηκε και στον τελικό επανέλαβε την επίμαχη βουτιά. Δεν είχε το παραμικρό πρόβλημα να την κάνει εξαιρετικά και, τελικά, να πάρει το χρυσό μετάλλιο.
Ο Λουγκάνις πήρε μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες για πρώτη φορά στα 16 του, το 1976. Δύο χρόνια αργότερα, με τον Κλάους Ντιμπιάζι να έχει αποσυρθεί από τους Αγώνες, κατέκτησε το πρώτο του παγκόσμιο χρυσό μετάλλιο. Ήταν στον σταθερό βατήρα από 10 μ.
Καλλιτεχνική φύση, ο νεαρός Λουγκάνις, το 1978 δέχθηκε υποτροφία από το Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, όπου σπούδασε Θέατρο. Το 1981, όμως, μεταγράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, όπου αποφοίτησε με πτυχίο Καλών Τεχνών.
Είχε σπουδάσει και κλασικό χορό επί χρόνια. Αυτό προσέδωσε χάρη και καλλιτεχνικό αισθητήριο στις εμφανίσεις του.
Το 1980 ήταν φαβορί για να κατακτήσει δύο χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας, αλλά, όπως προαναφέραμε, οι ΗΠΑ έκαναν μποϊκοτάζ στη διοργάνωση.
Ακολούθησαν οι επιτυχίες του στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1982 και στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες (ΗΠΑ). Το έτος των τελευταίων, το 1984, ανακηρύχθηκε κορυφαίος ερασιτέχνης αθλητής των ΗΠΑ. Το 1986, στο παγκόσμιο πρωτάθλημα, επανέλαβε τις επιτυχίες του 1982. Και φθάνουμε στο 1988. Νικά στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ (Ν. Κορέα) και μετά αποφασίζει ν’ αποχωρήσει από τα διεθνή καταδυτήρια. Ανακηρύσσεται «αθλητής της χρονιάς» στις ΗΠΑ. Και μέσα στο έτος δημοσιοποιεί το πρόβλημά του.
Από το 1987 έως και το 1997 πήρε μέρος σε έξι ταινίες, στη μία ως αφηγητής. Το 2008 έπαιξε σε άλλη μία.
Τον Σεπτέμβριο του 2000 εμφανίστηκε σε δημοφιλές τηλεοπτικό παιχνίδι, ως μέλος της διάσημης ομάδας των «χρυσών» ολυμπιονικών, Ντριμ Τιμ («ομάδα όνειρο»). Ήταν η πρώτη φορά που όλοι αυτοί οι πρωταθλητές εμφανίστηκαν μαζί σε τέτοιου είδους τηλεοπτικό διαγωνισμό. Τα επεισόδια αυτά γυρίστηκαν επ’ ευκαιρία των επικείμενων, τότε, Ολυμπιακών Αγώνων του Σίδνεϊ.
Ο Λουγκάνις τώρα μετέχει σε αγώνες δεξιοτεχνίας σκύλων, με τα σκυλιά του, τον δρα Ζιβάγκο, τον Κάπτεν Γουφ Μπλίτσερ και τον Ντόμπι. Στους περισσότερους από τους σκύλους του δίνει ονόματα από χαρακτήρες της σειράς των βιβλίων με τον Χάρι Πότερ. Έχει δημοσιεύσει κι ένα βιβλίο, που συνέγραψε με την Μπέτι Σικόρα-Σίνο. Τίτλος του, «Για τη ζωή του σκύλου σου».