Το βιβλίο που παρουσιάζεται εδώ είναι μια συλλογή «παραμυθιών» με έντονο τον κοινωνικό χαρακτήρα, γραμμένων από τον υποδιοικητή Μάρκος.

«Στα βουνά μας συμβαίνουν πράγματα που μπορεί να σας φαίνονται απίστευτα. Γι’ αυτό σας τα διηγούμαι σαν να είναι παραμύθια. Διότι μοιάζει απίστευτο ότι στα βουνά μας κατοικεί πραγματικά ένα σκαθάρι με την έπαρση περιπλανώμενου ιππότη, ότι υπάρχει μια ασυμβίβαστη πετρούλα που εκπαιδεύεται για να γίνει σύννεφο(…) ότι ο γερο-Αντόνιο εμφανίζεται κάθε τόσο με ιστορίες και μύθους που του έχουν διηγηθεί οι πρωταρχικοί θεοί, αυτοί ου γέννησαν τον κόσμο (…) ότι τα παιδιά πιστεύουν και φέρονται λες και ο Σουπ είναι άλλο ένα παιδί που δεν έχει αφήσει αυτήν την περίεργη πιπίλα που βγάζει καπνό (..) ότι υπάρχει ένα κοριτσάκι που λέγεται “Δεκέμβρης” και που, όπως δείχνει και τ’ όνομά της, γεννήθηκε τον Νοέμβρη».

Αυτό είναι απόσπασμα από την ομιλία του υποδιοικητή Μάρκος στο Πρώτο Φεστιβάλ της Αξιοπρεπούς οργής, στις 2 Γενάρη 2009.
Δεκαπέντε χρόνια μετά την εμφάνισή του, την 1η Γενάρη1994, εικοσιπέντε χρόνια μετά την ίδρυσή του, ο EZLN (Ζαπατιστικός Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης) εξακολουθεί να προχωράει ρωτώντας, να βαδίζει το δρόμο της αντίστασης στον καπιταλισμό, να οικοδομεί την αυτονομία των κοινοτήτων των ιθαγενών, να μην επιζητεί την εξουσία ούτε και τη θέση της πρωτοπορίας, να έρχεται από τα κάτω και αριστερά: από το μέρος της καρδιάς.
Στο παρόν βιβλίο περιλαμβάνονται εικοσιπέντε ιστορίες για τους ανθρώπους του καλαμποκιού, που είναι ένα δείγμα ποίησης της εξεγερμένης ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Οι ιστορίες έχουν χαρακτηριστικούς τίτλους, όπως Το πιο βαθύ ίχνος, Πώς γεννήθηκε η λέξη εγώ, Εκεί που ξεδιψά η νυχτερίδα, Η νύχτα που διαρκεί πολλά χρόνια, Το κοχύλι-ασπίδα, Η καρδιά του καλαμποκιού, Το αίμα του ήλιου., Εκεί μακριά στην καρδιά μας, Από στη σκιά στο φως, Το κοχύλι του τέλους και η αρχή, Το παραμύθι της ασυμβίβαστης πετρούλας και άλλοι.

Στο βιβλίο περιλαμβάνονται και δύο παραρτήματα, με πιο χαρακτηριστικό αυτό που αφορά το χρονικό της εξέγερσης των Ζαπατίστας στο Μεξικό από το 1994 μέχρι σήμερα.

Τόσο ο λόγος που εκτυλίσσεται στα «παραμύθια» που περιλαμβάνονται στο βιβλίο όσο και ο γενικότερος λόγος των Ζαπατίστας, είναι ένας λόγος αρκετά διαφορετικός: αυθεντικός, ποιητικός, αρκετά «ιθαγενικός», με ποικίλες κοινωνικές, πολιτιστικές και ιστορικές αναφορές, ένας λόγος στην ουσία απαγορευμένος από την εξουσία για περισσότερα από 500 χρόνια, ένας λόγος που διηγείται τον πόνο και την ελπίδα των κοινοτήτων των ιθαγενών του Μεξικού να εκφράσουν και στην πράξη μια διαφορετική αντίληψη για τη ζωή και την επανάσταση.

“Η αλήθεια που ακολουθούσε τα βήματα του λόγου των γηραιότερων από τους γέροντες των λαών μας δεν αποτελείτο μόνο από πόνο και θάνατο. Μέσα από το λόγο τους πήγαζε ταυτόχρονα και η ελπίδα για την ιστορία μας”, έλεγε ανάμεσα στα άλλα μια από τις πρώτες ανακοινώσεις των Ζαπατίστας τον Φλεβάρη του 1994.
Το όνειρο, η ουτοπία του λόγου των Ζαπατίστας έχει επιλέξει ως σημείο αναφοράς την κοινωνία την ίδια. Στήριγμά του είναι αποκλεισμένοι, οι κατατρεγμένοι, οι εξεγερμένοι. Η ουτοπία στον ζαπατισμό δεν είναι κάτι το μακρινό, το άπιαστο, είναι το κίνητρο για τον καθημερινό αγώνα, η δύναμη που προσπαθεί να διαρρήξει την εξουσιαστική διαμεσολάβηση των ανθρώπινων σχέσεων.

Η δημιουργική αυτή διαδικασία θα μπορούσε να ονομαστεί ποιητική της κοινωνικοπολιτικής σκέψης και πράξης, μιας και είναι ένας λόγος που όχι μόνο αμφισβητεί τις κυρίαρχες έννοιες, αλλά και τις έννοιες του θανάτου, του χρόνου, της ιστορίας.