Την περασμένη Πέμπτη, 17 Μαρτίου, έγιναν τα εγκαίνια των Σεμιναρίων Ελληνικής Γλώσσας και Ελληνικού Πολιτισμού, τα οποία άρχισαν χθες.
 Στην δεξίωση που διοργάνωσε για τον σκοπό αυτό στο κτίριό της η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Μελβούρνης και Βικτωρίας παρευρέθηκαν γύρω στα 90 άτομα.
Τους παρευρισκόμενους καλωσόρισε, και έδωσε γενικές πληροφορίες για τα Σεμινάρια, ο κ. Θεόδωρος Μάρκος, μέλος του ΔΣ της Κοινότητας με υπευθυνότητες για το οργανωτικό μέρος των Σεμιναρίων.

Στο δικό του καλωσόρισμα ο Πρόεδρος της Κοινότητας, κ. Βασίλης Παπαστεργιάδης, εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι μέχρι την ημέρα εκείνη 104 ομογενείς είχαν εγγραφεί για να παρακολουθήσουν τα Σεμινάρια.

Ο κ. Παπαστεργιάδης αναγνώρισε τη συνεργασία του Προγράμματος Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου La Trobe, ευχαρίστησε όλους τους εισηγητές για τον ενθουσιασμό με τον οποίο προσεγγίζουν τα Σεμινάρια, και παρατήρησε πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό το ότι στα Σεμινάρια δίνεται η ευκαιρία στους εισηγητές, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι μέλη της πρώτης γενιάς, να μεταδώσουν τις γνώσεις τους στα μέλη της δεύτερης και τρίτης γενιάς.
Η λέκτορας κ. Μαρία Ηροδότου, υπεύθυνη του Προγράμματος Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου La Trobe, και ο γράφων, έδωσαν πληροφορίες για τον τρόπο λειτουργίας των Σεμιναρίων, και αναφέρθηκαν στους επιδιωκόμενους στόχους.

Ο Πολιτειακός Βουλευτής, και πρώην Υπουργός, κ. Γιάννης Πανταζόπουλος, τόνισε τη σημασία των Σεμιναρίων στο πλαίσιο της πολυπολιτισμικής κοινωνίας της Μελβούρνης, αλλά και ως μέσο για την ενημέρωση των νέων ομογενών πάνω σε θέματα της ελληνικής ιστορίας και σε πτυχές του ελληνικού πολιτισμού
Το γεγονός ότι πάνω από 100 άτομα έχουν δηλώσει συμμετοχή στα Σεμινάρια δείχνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον, και ως εκ τούτου δημιουργεί την προοπτική για διεύρυνση των προγραμμάτων στο μέλλον, έτσι που να καλύψουν και άλλες πτυχές της ελληνομάθειας.

Στις ανακοινώσεις τονίζαμε πως τα Σεμινάρια στοχεύουν, κατά κύριο λόγο, σε μέλη της δεύτερης και της τρίτης γενιάς, μετασχολικής ηλικίας.
Διαπιστώσαμε όμως πως στη δεξίωση της περασμένης Πέμπτης τα μισά περίπου άτομα ήταν πρώτης μεταναστευτικής γενιάς, και τα υπόλοιπα δεύτερης και τρίτης.
Αυτή η ηλικιακή σύνθεση της «τάξης» δημιουργεί μια νέα δυναμική για τα φετινά Σεμινάρια, όταν λάβουμε υπόψη τον τρόπο λειτουργίας τους.
Τα Σεμινάρια θα είναι δίωρης διάρκειας, 7.00 – 9.00 μ.μ. Οι εισηγήσεις, συνήθως δύο κάθε Πέμπτη, θα είναι διάρκειας 35 λεπτών η κάθε μία. Θα ακολουθεί διάλειμμα 15 λεπτών, και στη συνέχεια ερωτήσεις και συζήτηση 35 περίπου λεπτών γύρω από τα θέματα που καλύφθηκαν.

Σκεφτείτε, λοιπόν, τι δυνατότητες δημιουργούνται στο πλαίσιο του τελευταίου 35λεπτου, με τις ερωτήσεις που θα τίθενται, και τις απόψεις που θα διατυπώνονται, για θέματα που αφορούν την ιστορία του ελληνικού έθνους στα διάφορα στάδιά της, και τις εξελίξεις στο χώρο των ιδεών, των γραμμάτων και των τεχνών, από άτομα με εντελώς διαφορετικές εμπειρίες, και διαφορετικό τρόπο πρόσληψης, και ως εκ τούτου ερμηνείας, των διαφόρων εξελίξεων, λόγω της διαφοράς στην ηλικία, στην εκπαίδευση και στη νοοτροπία.

Η συζήτηση θα γίνεται πιο εποικοδομητική και από τη δυνατότητα επιλογής της γλώσσας, αγγλικής ή ελληνικής, αφού ο εισηγητής ή η εισηγήτρια θα είναι σε θέση να μεταφέρει τα κύρια σημεία της ερώτησης στην άλλη από τις δύο γλώσσες.
Οι εισηγήσεις θα γίνονται στην αγγλική γλώσσα, για διευκόλυνση των νέων.

Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ

Αναμφισβήτητα, οι δεκαετίες του 1980 και του 1990 είδαν τα προγράμματα ελληνομάθειας, σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης – πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια – να φθάνουν στο απόγειό τους.

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για «δύο χρυσές δεκαετίες». Τότε η ομογένεια διεκδικούσε δυναμικά τα δικαιώματά της, και αγωνιζόταν για τα κοινά με μια αξιοθαύμαστη ομοθυμία και αποφασιστικότητα.

Αποτέλεσμα αυτής της συντονισμένης κινητοποίησης ήταν να μπουν τα ελληνικά προγράμματα σε μεγάλο αριθμό κρατικών σχολείων, σε σχολεία του ιδιωτικού τομέα, καθώς και στα έξι πανεπιστήμια της Μελβούρνης.

Μετά από τα επιτεύγματα αυτά επήλθε ο εφησυχασμός από τη μια, ενώ από την άλλη η πρώτη μεταναστευτική γενιά άρχισε να περιορίζεται, λόγω ηλικίας, σε ψυχαγωγικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο των συλλογικών φορέων.

Στις ενδογενείς αυτές εξελίξεις ήρθαν να προστεθούν και οι εξωγενείς, με τον αυξημένο αριθμό μεταναστών από την Ασία, πρώτα των Βιετναμέζων, και στη συνέχεια των Κινέζων, των Αράβων και των Ινδών, αλλάζοντας δημογραφικά την Αυστραλία, και ως εκ τούτου τις προτεραιότητες των κυβερνήσεών της. Είναι και τα εμπορικά συμφέροντα της Αυστραλίας, αφού ο όγκος των προϊόντων για εξαγωγή προορίζεται για τις ασιατικές χώρες.
Έτσι, ενώ εμείς είχαμε αναλωθεί σε μια μακρόχρονη εσωστρέφεια, εφησυχασμένοι για τα κεκτημένα, το ένα μετά το άλλο σχολείο σταματούσαν τα ελληνικά προγράμματα. Το ίδιο έγινε και με τα πανεπιστήμια, μέχρι που μόνο σε λίγα δημόσια σχολεία διδάσκεται η γλώσσα μας, και από τα έξι πανεπιστήμια μόνο ένα, το La Trobe, έχει τριετές πρόγραμμα ελληνικών σπουδών.

Μόνο πρόσφατα, όταν η ελληνική γλώσσα κόντεψε να μείνει έξω από τον κορμό των γλωσσών που θα διδάσκονται στα δημόσια σχολεία της Αυστραλίας, αντιληφθήκαμε το κόστος της αδράνειάς μας. Κινητοποιήθηκαν, λοιπόν, κάποιοι φορείς της παροικίας μας, όπως ο Νέος Κόσμος με τα αιτήματα προς την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, οι πανεπιστημιακοί, ομογενείς πολιτικοί, και οργανισμοί όπως η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Μελβούρνης και Βικτωρίας, ο Σύλλογος Ελλήνων Εκπαιδευτικών, κ.ά.

Τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι αρκετά ικανοποιητικά, αφού η ελληνική γλώσσα έχει ενταχθεί στις διδακτέες γλώσσες σε παναυστραλιανή κλίμακα.

ΑΠΩΤΕΡΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Καμιά όμως κινητικότητα στο χώρο των πανεπιστημίων. Το Πανεπιστήμιο La Trobe παραμένει το μόνο τριτοβάθμιο ίδρυμα με πλήρες πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών, αν και εκεί η κ. Μαρία Ηροδότου δίνει συνεχή αγώνα για την προσέλκυση φοιτητών και την εξασφάλιση κονδυλίων.
Γιατί, για να θυμηθούμε τη ρήση του ρήτορα Δημοσθένη «Δει δη χρημάτων και άνευ τούτων ουδέν έστι γενέσθαι των δεόντων» – η οποία μεταγλωττίζεται στην νεοελληνική ως ακολούθως: «Απαιτούνται χρήματα, και χωρίς αυτά τίποτε το αναγκαίο δεν είναι δυνατόν να γίνει».

Τα Σεμινάρια Ελληνικής Ιστορίας και Ελληνικού Πολιτισμού έρχονται να καλύψουν ένα μέρος του κενού που έμεινε με τη διακοπή των ελληνικών προγραμμάτων από τα πανεπιστήμια. Οπωσδήποτε δεν είναι πανεπιστημιακές σπουδές, προσφέρουν όμως ευκαιρίες για ενημέρωση πάνω στη διαχρονική πορεία του ελληνικού έθνους, και για την επίδραση που είχε στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού.

Από την επιτυχία της προσπάθειας αυτής θα εξαρτηθεί η διεύρυνση των Σεμιναρίων του χρόνου και σε άλλες πτυχές της ελληνομάθειας, όπως η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε διάφορα επίπεδα, η μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας στην οικουμενική της διάσταση, κλπ.
Με άλλα λόγια, τα Σεμινάρια ενδέχεται μελλοντικά να αναβαθμισθούν σε Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, με όλα τα οφέλη που θα προκύψουν από τη λειτουργία του για την ομογένεια.

Ας ανασκουμπωθούμε, λοιπόν, ώστε να μην ισχύσουν και για εμάς οι δύο τελευταίοι στίχοι από το ποίημα του Κώστα Βάρναλη «Οι μοιραίοι»:
Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,
προσμένουμε, ίσως κάποιο θάμα!

Σημείωση
Λόγω του μεγάλου αριθμού των ενδιαφερομένων, τα Σεμινάρια θα αρχίσουν στον τρίτο όροφο του Κτιρίου της Ελληνικής Κοινότητας, 168 Lonsdale St., Melbourne. Ενδέχεται σύντομα να μεταφερθούν σε πανεπιστήμιο στο κέντρο της Μελβούρνης, αν οι διαπραγματεύσεις που άρχισε η Κοινότητα για την παραχώρηση κατάλληλου χώρου στεφθούν με επιτυχία.