«Στην εποχή της κρίσης θεσμών και αξιών που βιώνουμε, της οικονομικής κρίσης και της έλλειψης συλλογικών δράσεων ίσως θα πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας στο παρελθόν, να δούμε την ιστορία αυτού του τόπου και τους αγώνες των προγόνων μας για την ελευθερία και τη δημοκρατία» τόνισε ο δήμαρχος Καντάνου-Σελίνου Γιώργος Δερμιτζάκης, μιλώντας στην εκδήλωση τιμής και μνήμης στην Κάντανο για τον εορτασμό της 70ής επετείου από τη Μάχη της Κρήτης.
Η εκδήλωση, την οποία συνδιοργάνωσαν η Περιφέρεια Χανίων και ο Δήμος Καντάνου-Σελίνου, περιελάμβανε επιμνημόσυνη δέηση χοροστατούντος του μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου Αμφιλόχιου, χαιρετισμό του δημάρχου, ομιλία για τα γεγονότα της περιοχής από τη διευθύντρια του Γυμνασίου Καντάνου Αναστασία Μαλούκου, προσκλητήριο πεσόντων, ριζίτικο τραγούδι από τοπικούς παραδοσιακούς Συλλόγους και κατάθεση στεφάνων.
Ο κ. Δερμιτζάκης επεσήμανε ότι «η Μάχη της Κρήτης είναι τρανό παράδειγμα αγώνα και μεγάλο ιστορικό γεγονός, που τιμούμε σήμερα. Η Μάχη της Κρήτης αποτελεί ιστορικό γεγονός που οι διαστάσεις του ξεπέρασαν τα περιορισμένα όρια του νησιού και σημάδεψαν την εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Μάχη της Κρήτης χαρακτηρίστηκε ως μοναδική, αφού ένας λαός, στην ουσία άοπλος, εντελώς αυθόρμητα, σπεύδει να συγκρουστεί με το πιο βαριά εξοπλισμένο κράτος του κόσμου. Είναι μια φοβερή επίθεση που πραγματοποιείται με τα πλέον σύγχρονα πολεμικά μέσα της εποχής. Αυτό συνιστά τη μοναδικότητα της Μάχης της Κρήτης».
Ο δήμαρχος Καντάνου-Σελίνου υπογράμμισε ότι «κάθε χρόνο, στην επέτειο, σταματούμε μπροστά στα γεγονότα. Μνημονεύουμε και τιμούμε τις ηρωικές μορφές των πολεμιστών, ανδρών και γυναικών, γερόντων και παιδιών, όλων όσων όρθωσαν τα σώματά τους στον κατακτητή. Προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε αυτό το μεγαλείο των ανθρώπων που αγωνίστηκαν, που χωρίς άλλη σκέψη, φόβο και δειλία αντέταξαν την ηρωική τους άμυνα στον κατακτητή, μέχρι θανάτου. Βαθειά στην καρδιά μας μένουν ζωντανοί οι χιλιάδες πεσόντες εκτελεσθέντες επειδή αγάπησαν την πατρίδα τους και θέλησαν να ζήσουν ελεύθεροι. Και είναι περισσότερο από βέβαιο ότι στη γωνιά της γης που λέγεται Κρήτη οι απόγονοί τους θα συνεχίζουν να αγωνίζονται και να πρωτοστατούν στους μεγάλους αγώνες για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια».
Ο κ. Δερμιτζάκης τόνισε, ακόμη, ότι «πρέπει, όμως, παράλληλα, να λογαριάσουμε σωστά το βάρος του χρέους που κληροδοτούμε στις νέες γενιές. Το δικό μας βαρύ χρέος είναι να συνεχίσουμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας τους ηθικούς θησαυρούς της τοπικής κληρονομιάς. Μόνο έτσι θα νιώσουν και θα γνωρίσουν ακόμη καλύτερα με πόσες θυσίες διασώζεται το αγαθό της ελευθερίας από τη βουλιμία κάθε λογής εχθρών του καιρού μας. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να σταθούν αντάξιοι συνεχιστές όλων εκείνων που θυσιάστηκαν για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τιμή. Γιατί είναι φυσικό, όσο τα χρόνια περνούν οι άνθρωποι και οι πράξεις λησμονούνται. Οι μνήμες ξεθωριάζουν. Γι’ αυτό πρέπει να αντιτάξουμε ισχυρότερη αντίσταση στη λησμονιά. Να μελετούμε την ιστορία μας. Αυτό είναι το χρέος μας».
Από την πλευρά της, η διευθύντρια του Γυμνασίου Καντάνου Αναστασία Μαλούκου, η οποία αναφέρθηκε στα γεγονότα της περιοχής, σημείωσε, μεταξύ πολλών άλλων, ότι «βρισκόμαστε στην πλατεία ενός χωριού, που τα χαλάσματά του μαρτυρούν τη μεγάλη του δόξα. Και αν θέλουμε να αγγίξουμε ως μάρτυρες της ιστορίας τα γεγονότα που πριν εβδομήντα χρόνια συγκλόνισαν τον κόσμο ας αναδείξουμε δυο μικρές αλλά χαρακτηριστικές πολιτισμικές λεπτομέρειες. Οι Γερμανοί, μετά τη Μάχη της Κρήτης, πρόσθεσαν ένα ειδικό τιμητικό παράσημο με την επιγραφή «Κρέτα» στη στολή όσων έλαβαν μέρος στην πολύνεκρη πολεμική επιχείρηση και τους επιβράβευσαν με τιμητικό δίπλωμα.
Στο λαό μας, μετά τη Μάχη της Κρήτης, άνθισε και κάρπισε ένας νέος κύκλος δημοτικών τραγουδιών, τα ριζίτικα της αντίστασης και της μάχης. Είναι ο μεγαλύτερος κύκλος δημοτικών τραγουδιών που παρήχθη στον 20ό αιώνα. Σε αυτά τα τραγούδια διαπιστώνουμε έναν ιστορικής σημασίας μετασχηματισμό όσον αφορά το περιεχόμενο. Έχουμε επιστροφή από τον ατομικό ήρωα της κλεφτουριάς στον συλλογικό ήρωα και στην ανάδειξη του ανθρώπινου ιδανικού της κοινότητας. Είμαστε σήμερα εδώ γιατί εβδομήντα χρόνια μετά θέλουμε να τιμήσουμε αυτούς που υπερασπίστηκαν το ιδανικό της κοινότητας από τον κίνδυνο του ολοκληρωτισμού».