Τώρα που διανύω το φθινόπωρο της ζωής μου, ο ελεύθερος χρόνος απoκτά όλο και περισσότερη αξία.  Αποφάσισα να είμαι λιγότερο χρονοσπάταλος και περισσότερο χρονοφείδωλος!  Χώθηκα λοιπόν στη μελέτη κάποιων σπάνιων κειμένων, άγνωστα στον μέσο Νεοέλληνα και Νεοελληνίδα.  Ένα από αυτά ξεπήδησε από τη γραφίδα του Βυζαντινού χρονογράφου Ιωάννη Μαλάλα.  Με την ευκαιρία, θα παρουσιάσω τον Μαλάλα το βράδυ της επόμενης Πέμπτης (30 του μηνός) σε αυτούς που παρακολουθούν τα αγγλόγλωσσα σεμινάρια στην Ελληνική Κοινότητα (3ος όροφος).  Μην ξεχνάτε και το Φιλοσοφικό Καφενείο τη Δευτέρα (27/6).

Προτού περάσω στον Μαλάλα, δύο λόγια για τον περιβόητο «Άγνωστο θεό», στον οποίο έγινε αναφορά σ’ ένα από τα εν λόγω σεμινάρια.  Επειδή οι Αθηναίοι του 1ου μ.Χ. αιώνα, αλλά και οι άλλοι Έλληνες (με εξαίρεση κάποιους φιλόσοφους), ήσαν καραμπινάτοι πολυθεϊστές, έριξα μια ματιά στα κείμενα του περιηγητή Παυσανία (2ος μ.Χ. αι.), αλλά και του Πλούταρχου (50–120 μ.Χ.), για να βρω κάποιον βωμό αφιερωμένο στον «Άγνωστο θεό».  Δεν βρήκα απολύτως τίποτε.  Λάθος!  Βρήκα δύο βωμούς – έναν στην Αθήνα (στο Φάληρο) κι έναν στην Ολυμπία – αφιερωμένους στους «Άγνωστους θεούς».  Επειδή σας βλέπω να «λιώνετε» από ακαδημαϊκό μεράκι και θέλετε περισσότερες πληροφορίες, μεταφέρω εδώ τις σχετικές μαρτυρίες:
α) «Ενταύθα και Σκιράδος Αθηνάς ναός εστι και Διός απωτέρω, βωμοί δε θεών τε ονομαζομένων Αγνώστων» (Παυσανίας, Ελλάδος περιήγησις, «Αττικά» 1.4).  Δηλαδή:  «Εκεί υπάρχει και ναός της Σκιράδος Αθηνάς και του Διός πιο πέρα, καθώς και βωμοί θεών, ονομαζόμενων Αγνώστων». 
β)  «Προς αυτώι δ’ εστίν Αγνώστων θεών βωμός» (ό.π. «Ηλειακά» 1.14.8).  Δηλαδή:  «Κοντά σε αυτόν [τον μεγάλο βωμό του Ολυμπίου Διός] υπάρχει βωμός των Αγνώστων θεών». 

 
Απορίες:  Στραβωμάρα είχε ο Παυσανίας και δεν είδε «κοτζάμ» βωμό που είδε ο Απόστολος Παύλος στην Αθήνα, στα μέσα του 1ου μ.Χ. αιώνα;  Και αν όντως υπήρχε βωμός του «Αγνώστου θεού», τότε γιατί οι χριστιανοί δεν φρόντισαν να τον διασώσουν, προκειμένου να δείξουν ότι τα λόγια του Ευαγγελιστή Λουκά (Πράξεις Αποστόλων, 17:23) απηχούν την ιστορική πραγματικότητα;  Γιατί ο βωμός των «Δώδεκα θεών» έφτασε ως εμάς απείραχτος (αποκαλύφτηκε πρόσφατα και η σημερινή κυβέρνηση πάει να τον καταχώσει πάλι), ενώ ο βωμός του «Αγνώστου θεού» εξαφανίστηκε;  Εδώ κάτι άσχημο μου μυρίζει . . .

Ο ΜΑΛΑΛΑΣ

Ο Ιωάννης Μαλάλας γεννήθηκε στην Αντιόχεια (π. 490 μ.Χ.).  Στη συριακή γλώσσα το όνομά του («μαμαλ») σημαίνει «ο ρήτορας».  Σε κάποια φάση της ζωής του επισκέφτηκε και τη Θεσσαλονίκη.  Τελικά εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου παρακολούθησε από κοντά τη δράση του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. 
Το συγγραφικό του έργο φέρει τον τίτλο «Χρονογραφία».  Η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας είναι αυτή του απλού λαού.  Για τον λόγο αυτό η «Χρονογραφία» του Μαλάλα διαβάστηκε από πολλούς Ρωμιούς της Κωνσταντινούπολης (Σύριους, Αιγυπτίους, Αρμένιους, Έλληνες, Σλάβους κ.ά.).  Τόσο ο Μαλάλας όσο και οι άλλοι Βυζαντινοί χρονογράφοι σφυρηλατούσαν την κοινή γνώμη, γύρω από το ποια είναι η θέση του μέσου Ρωμιού στην ιστορία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Αναφορικά με την αρχαία Ελλάδα, αυτό που μαθαίνει ο μέσος ολιγογράμματος Ρωμιός από τα κείμενα των χρονογράφων είναι ότι οι Ολύμπιοι θεοί ουδεμία σχέση έχουν με την αρχαία Ελλάδα: ο Κρόνος παρουσιάζεται ως βασιλιάς της Ασσυρίας, ο Ζευς (που ονομάζεται και Πίκος) κυβερνήτης της Ιταλίας, ο Άρης καταγόμενος από την Ασσυρία, ο Περσεύς από την Περσία, ο Ερμής και ο Ήφαιστος από την Αίγυπτο.  Για τους Περσικούς Πολέμους και τον Πελοποννησιακό Πόλεμο ουδεμία αναφορά..  Ο Μεγαλέξανδρος εμφανίζεται ως μισο-Αιγύπτιος, και η μόνη αξιόλογη πράξη του είναι η επίσκεψή του στην Ιερουσαλήμ και η προσκύνησή του στον «αληθινό» θεό των Εβραίων!  Τέλος, για τα ελληνιστικά βασίλεια αφιερώνουν μερικές σελίδες, με τους βασιλείς να κατηγορούνται ως υπεύθυνοι για την πτώση της Ιερουσαλήμ.  Αυτή λοιπόν είναι όλη η έκταση της ελληνικής ιστορίας που μάθαινε ο μέσος Βυζαντινός Ρωμιός από τους χρονογράφους. 

ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΙ ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ

Στο 18ο βιβλίο της «Χρονογραφίας» του Μαλάλα, διαβάζουμε:
 «Εν αυτώι δε τω χρόνω διεβλήθησάν τινες των επισκόπων από διαφόρων επαρχιών, ως κακώς βιούντες περί τα σωματικά και αρσενοκοιτούντες, εν οίς ήν Ησαΐας ο της Ρόδου [. . .], ομοίως δε και ο από Διός πόλεως της Θράκης, ονόματι Αλέξανδρος, οίτινες κατά θείαν πρόσταξιν ηνέχθησαν εν Κωνσταντινουπόλει, και εξετασθέντες καθηρέθησαν υπό Βίκτωρος επάρχου πόλεως, όστις ετιμωρήσατο αυτούς.  Και τον μεν Ησαΐαν πικρώς βασανίσας εξώρισε, τον δε Αλέξανδρον καυλοτομήσας επόμπευσεν εις κραβαταρίαν.  Και ευθέως προσέταξεν ο αυτός βασιλεύς τους εν παιδεραστίαις ευρισκομένους καυλοτομείσθαι.  Και συνεσχέθησαν εν αυτώ τω καιρώ πολλοί ανδροκοίται, και καυλοτομηθέντες απέθανον.  Και εγένετο έκτοτε φόβος κατά των νοσούντων την των αρρένων επιθυμίαν» (18.436).

Δηλαδή:  «Την ίδια χρονιά [528 μ.Χ.], κάποιοι από τους επισκόπους διαφόρων επαρχιών κατηγορήθηκαν ότι ζούσαν ανήθικα, σε ό,τι αφορά τη σάρκα, και ότι ήσαν ομοφυλόφιλοι.  Μέσα σ’ αυτούς ήταν ο Ησαΐας της Ρόδου ]. . .], καθώς και ο επίσκοπος Διοπόλεως της Θράκης, ονόματι Αλέξανδρος.  Σύμφωνα με τη θεία προσταγή [του αυτοκράτορα], μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη.  Κι αφού εξετάστηκαν, καθαιρέθηκαν από τον έπαρχο της πόλης, Βίκτορα, ο οποίος τους τιμώρησε.  Τον Ησαΐα τον βασάνισε σκληρά και τον εξόρισε, ενώ τον Αλέξανδρο του έκοψε την κεφαλή του πέους και πάνω σε κρεβάτι τον διαπόμπευσε.  Και ο ίδιος ο αυτοκράτορας [Ιουστινιανός] διέταξε να καυλοτομούνται οι παιδεραστές που γίνονται φανεροί.  Και τον ίδιο καιρό, πολλοί ομοφυλόφιλοι είχαν συλληφθεί, κι αφού τους καυλοτόμησαν, πέθαναν.  Και από τότε ο φόβος πλάκωσε αυτούς που τους χτύπησε η αρρώστια της ομοφυλοφιλίας.»
Βλέπετε, λοιπόν, με τι «πολιτισμένο» τρόπο το «χριστιανικό» Βυζάντιο του 6ου αιώνα αντιμετώπιζε το πρόβλημα της ομοφυλοφιλίας.  Σήμερα οι ομοφυλόφιλοι επίσκοποι είναι τυχεροί, γιατί ζούνε σε μιαν άλλη, καλύτερη εποχή – μια εποχή που δεν τους κόβουν πλέον τη βάλανο ούτε τη μύτη, όπως γινόταν στο σκοτεινό Βυζάντιο.  Οι καιροί έχουν αλλάξει . . .