Το σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισαν τα ελληνικής ιδιοκτησίας καφεστιατόρια (Cafes) στην ευρύτερη κοινωνική ζωή της επαρχιακής Νέας Νότιας Ουαλίας σε περασμένες δεκαετίες, κατέδειξε πρόσφατα σε εκτενές δημοσίευμά της η εφημερίδα «Central Western Daily».

Η αναφορά εστίαζε στην πόλη του Orange και παρέθετε τόσο τα καταστήματα όσο και τους Έλληνες μετανάστες ιδιοκτήτες τους.
Επίκεντρο ήταν η κεντρική οδός Summer Street η οποία φιλοξενούσε «Greek Cafes» και στις δύο πλευρές της.

Η τοπική ελληνική παροικία «πιστώνεται» με τη δημιουργία των πρώτων κοινωνικών συναναστροφών γύρω από τα «καφεστιατόρια» από την δεκαετία του ’40.
Για περίπου 30 χρόνια στο Orange, τα καταστήματα αυτά αναδείχθηκαν σε πόλο έλξης τουριστών και επισκεπτών, ενώ για τους ντόπιους ήταν το κέντρο συνάντησης.
Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, οι Έλληνες μετανάστες/ιδιοκτήτες και οι υπάλληλοί τους εργάζονταν πέραν των 16 ωρών καθημερινά και έχαιραν μεγάλου σεβασμού «για την πολύωρη εργασία και την υπηρεσία τους στο κοινό».

«Οι περισσότεροι από εμάς μεταναστεύσαμε στην Αυστραλία για μια καλύτερη ζωή. Και η σκληρή εργασία μας πράγματι ανταμείφθηκε, γιατί τα καταφέραμε να ορθοποδήσουμε και να αναδειχθούμε σ’ αυτή τη χώρα» δήλωσε ο κ. Μιχάλης Γρύλλης, ιδιοκτήτης και ο ίδιος καφεστιατορίων.
Το παράδοξο είναι, όπως επισημαίνει και η εφημερίδα ότι τα μαγαζιά αυτά, καίτοι ελληνικής ιδιοκτησίας, δεν πωλούσαν ελληνικά φαγητά. «Οι ιδιοκτήτες ήξεραν καλά τι ήθελε την πελατεία τους: ψημένα φαγητά, μιλκ σέικ και κόκα-κόλα».

Τα περισσότερα καταστήματα ήταν ανοικτά εφτά ημέρες την εβδομάδα, από πολύ νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ. «Δεν εξυπηρετούσαν τον κόσμο μόνο για πρωινό και μεσημεριανό, αλλά ακόμα και εκείνους που πήγαιναν το βράδυ στον κινηματογράφο και μετά ήθελαν να γευματίσουν».
Ανάμεσα στα πιο γνωστά cafes ήταν τα ακόλουθα: The Silver Key Cafe, Carlton Café (αδελφοί Μανωλέσου -αργότερα το πήραν οι αδελφοί Γρύλλου και το μετονόμασαν, αρχικά, σε Orange Food Bar και, αργότερα, σε Hellenes Restaurant), Victory Cafe του Κέρι Κόνομου (αργότερα περιήλθε στους αδελφούς Κομπή που το μετονόμασαν The Chariot), Rose Marie (πρώτα ιδιοκτησίας οικογένειας Κρίγγα που μετά πουλήθηκε στον Θήο Πλέσσα και τον Τζιμ Μίτσελ) και Popular Cafe (ιδιοκτησίας Albert Ossola).

«Η ελληνική παροικία παρείχε μια σημαντική υπηρεσία στους κατοίκους και επισκέπτες του Orange. Πολλοί λένε με λύπη, ότι αυτή δυνατότητα λείπε σήμερα από την πόλη, όπου οι ντόπιοι και οι φιλοξενούμενοι, τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες προσπαθούν απεγνωσμένα να βρουν ένα καφεστιατόριο που να είναι ανοικτό», κατέληγε το ρεπορτάζ της επαρχιακής αυστραλιανής εφημερίδας.