Η πολιτική της Γκίλαρντ όσον αφορά τους πρόσφυγες που φτάνουν με τα σαπιοκάραβα στην Αυστραλία και η συμφωνία που υπογράφτηκε με τη γείτονα Μαλαισία τη Δευτέρα το βράδυ, φαίνεται να είναι σχεδόν το ίδιο απειλητική για την πολιτική της ευστάθεια, όσο και ο φόρος του άνθρακα.
Σύμφωνα με τη σύναψη συμφωνίας, η Αυστραλία θα στείλει αεροπορικώς, μέσα σε τρεις μέρες από την άφιξή τους, τους πρώτους 800 λαθρομετανάστες που θα φτάσουν μέσα σε τέσσερα χρόνια στις ακτές της. Ο αριθμός αυτός να σημειωθεί συμπεριλαμβάνει εγκύους γυναίκες και παιδιά.
Σ’ αντάλλαγμα, η Αυστραλία υποχρεούται να δεχτεί 4.000 νόμιμους πρόσφυγες από την Μαλαισία μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Από την ανακοίνωση της εν λόγω συμφωνίας μέχρι την υπογραφή από τις δύο χώρες, μεσολάβησαν 11 εβδομάδες, διάστημα το οποίο εκμεταλλεύτηκαν οι διακινητές προσφύγων για να φέρουν άλλους 568 παράνομους πρόσφυγες στα νερά της Αυστραλίας και τους οποίους η κυβέρνηση δεν δικαιούται να στείλει στη Μαλαισία.
Ο ομοσπονδιακός υπουργός Μετανάστευσης Κρις Μπόουεν, δήλωσε ότι «η εν λόγω συμφωνία δίνει ένα δυνατό μήνυμα ότι η Μαλαισία και η Αυστραλία ένωσαν τις δυνάμεις τους με κύριο στόχο να τερματίσουν το εμπόριο λαθρομεταναστών. Οι διακινητές προσφύγων θα πρέπει να καταλάβουν ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια εκμετάλλευσης της ανθρώπινης δυστυχίας».
Από την πλευρά της, η πρωθυπουργός της χώρας Τζούλια Γκίλαρντ, έκανε έκκληση σε όσους σχεδιάζουν να έλθουν λαθραία στην Αυστραλία ‘να μη βάλουν σε κίνδυνο τη ζωή τους και αυτή της οικογένειάς τους, γιατί θα απελαθούν’.
Η Συμφωνία της Μαλαισίας –όπως έγινε γνωστή– είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για την Αυστραλία, και με αυτήν αναλαμβάνονται όλα τα έξοδα μεταφοράς, φροντίδας και στέγασης των προσφύγων για 45 μέρες στη Μαλαισία. Αν και το κόστος υπολογίζεται σε $296 εκατ. μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια, εντούτοις, ο κ. Μπόουεν δήλωσε ότι και μετά τη λήξη της συμφωνίας η Αυστραλία θα συνεχίσει να καλύπτει τα έξοδα των ατόμων που έχουν απελαθεί, προσθέτοντας ότι ‘δεν θα είναι μεγάλα, δεδομένου ότι μέχρι τότε το πιθανότερο είναι ότι θα έχουν βρει εργασία και θα έχουν τακτοποιηθεί’.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση δέχεται επιθέσεις από όλες τις κατευθύνσεις, ακόμη και από τις ίδιες τις τάξεις του κόμματός της για την ‘ασύμφορη συμφωνία’.
«Όταν οι 800 θέσεις συμπληρωθούν, θα είμαστε πάλι στο ίδιο σημείο από το οποίο ξεκινήσαμε. Πρόκειται για μια συμφωνία με ημερομηνία λήξης» θα πει ο σκιώδης υπουργός Μετανάστευσης Σκοτ Μόρισον, τονίζοντας ότι «μεταξύ άλλων η πρωθυπουργός αθέτησε την υπόσχεσή της να απελάσει τους λαθρομετανάστες που ζητούν άσυλο μόνο σε χώρες που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση Προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών. Η Μαλαισία δεν έχει υπογράψει, το ίδιο όπως δεν έχει δεσμευτεί με τη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων, ούτε και είναι μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών. Γενικά, δεν υπάρχει το νομικό πλαίσιο στη Μαλαισία για την προστασία των προσφύγων που ζητούν άσυλο.
Κατά συνέπεια, οι τελευταίοι θα πρέπει να προσπαθήσουν, μόνοι τους να επιβιώσουν σε ένα επικίνδυνο περιβάλλον, όπου συμβαίνει οι πρόσφυγες να συλλαμβάνονται και να φυλακίζονται, άσχετα με τι ‘χαρτιά’ παρουσιάζουν. Παιδιά που στέλνονται στη Μαλαισία, σύμφωνα με τη σύμβαση μεταξύ των δύο χωρών, δεν γίνονται δεκτά στα δημόσια σχολεία, αλλά υποχρεώνονται να παρακολουθούν μαθήματα σε πρόχειρα προσφυγικά σχολεία στα οποία διδάσκουν ανειδίκευτοι δάσκαλοι και πολύ συχνά εθελοντές. Επίσης, η υγειονομική φροντίδα υγείας βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, σε σύγκριση με αυτή στο Ναουρού και σε αυστραλιανά κέντρα κράτησης προσφύγων».
Να σημειωθεί ότι οι λαθρομετανάστες που θα στέλνονται από την Αυστραλία στη Μαλαισία θα μπαίνουν στην ουρά των 94.000 προσφύγων εκεί που περιμένουν να εξεταστεί το αίτημά τους για νομιμοποίηση.
Έντονα είναι τα πυρά που δέχεται η κυβέρνηση και από το ίδιο της το σώμα, ενώ υποστηρικτές του σχεδιάζουν να ανατρέψουν την πολιτική αυτή της Γκίλαρντ στο Εθνικό Συνέδριο του Δεκέμβρη, και να επιτύχουν οι λαθρομετανάστες να περνούν από εξεταστική επιτροπή στην Αυστραλία.
Από τους πιο φανατικούς πολέμιους της συμφωνίας με τη Μαλαισία ο οργανισμός Labor for Refugees (Victoria), ένα πανίσχυρο σώμα υποστηρικτών του Εργατικού Κόμματος, με μέλη και εκπροσώπους του Κοινοβουλίου, όπως ο πρώην πρόεδρος του κόμματος Μπάρι Τζονς.
Η γενική γραμματέας του οργανισμού Ρόμπιν Ρόθφιλντ, είπε χαρακτηριστικά ότι «η συμφωνία αυτή διαγράφει τις παραδοσιακές αρχές και αξίες του Εργατικού κόμματος και επιβάλλεται να αλλάξει. Αν οι ίδιοι οι υπουργοί περιφρονούν τις αρχές του κόμματος, ποιος ο λόγος να έχουμε παναυστραλιανά συνέδρια, να χαράζουμε στρατηγικές, οι οποίες, ούτως ή άλλως, στην πορεία, θα ποδοπατηθούν;»
Την ευθύνη για τη ‘φιλοξενία’ των λαθρομεταναστών που θα σταλούν στην Μαλαισία τις πρώτες 45 μέρες έχει η Αυστραλία και μεταξύ των τριών καταλυμάτων που έχουν προταθεί είναι και ένα ερειπωμένο ξενοδοχείο.
Ήδη, έχουν εκφραστεί ανησυχίες από οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Διεθνής Αμνηστία, για την ασφάλεια των λαθρομεταναστών στη Μαλαισία, δεδομένου ότι οι συνθήκες κράτησης στη χώρα αυτή είναι φοβερές.
Απαντώντας σ τις επικρίσεις αυτές, ο υπουργός Μετανάστευσης Κρις Μπόουεν, δήλωσε ότι «στη δική μας περίπτωση αλλάζει το θέμα, δεδομένου ότι όσοι φτάνουν εκεί από την Αυστραλία, με τη βοήθεια του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης θα ενσωματωθούν στην κοινωνία, τονίζοντας ότι «θα έχουν το δικαίωμα να εργαστούν, να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο και να έχουν βασική φροντίδα υγείας».
Οι ισχυρισμοί αυτοί του υπουργού, εντούτοις, δεν πείθουν το Νομικό Συμβούλιο Αυστραλίας το οποίο αναφέρει ότι «υπάρχουν σοβαρές αδυναμίες στην εν λόγω συμφωνία, ιδιαίτερα σε σχέση με την έλλειψη πληροφοριών για παιδιά που είναι μόνα τους και ό,τι έχει σχέση με τη νομική στήριξη των ανθρώπων αυτών».
Η κριτική που δέχεται η Τζούλια Γκίλαρντ φαίνεται να είναι το ίδιο σκληρή, όσο και εκείνη του φόρου του άνθρακα.
Στόχος της να εμποδίσει τις ορδές των λαθρομεταναστών να φτάνουν στις ακτές της χώρας. Αδυναμία του σχεδίου της ότι είναι πολυδάπανο και έχει ημερομηνία λήξης.
Αν, από την άλλη πλευρά, καταφέρει να περάσει και αυτόν τον σκόπελο, ίσως σωθεί και η ίδια από καταποντισμό.
