Σκεπτόγραμμα

ΜΕΡΟΣ 1ο

Ήταν το θέμα στην εκδήλωση του «Αγγελιδείου Ιδρύματος» Μελβούρνης που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2011 στο Northcote Town Hall.
Πριν από μερικές μέρες, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, μιλώντας σε μια σύσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου και του πρωθυπουργού της Ελλάδας, είπε επί λέξει: «Ο Θησέας δεν βγήκε με τη δύναμή του από το Λαβύρινθο, αλλά με ένα ανθρώπινο σχέδιο. Η Αριάδνη τον βοήθησε αποτελεσματικά. Κατά τον ίδιο τρόπο, η Ελλάδα σήμερα θα πρέπει να βγει από αυτή την οικονομική κρίση νικηφόρα, αλλά θα πρέπει να βρει την Αριάδνη της η οποία με αποτελεσματικό τρόπο θα την βοηθήσει να βγει από τον οικονομικό Λαβύρινθο και θα βγει όντως νικηφόρα». Αυτή ήταν η δήλωση του Γερμανού υπουργού.

Ας σημειώσουμε εδώ πως οι ξένοι γνωρίζουν πολύ καλά τη Μυθολογία μας. Η Αριάδνη ήταν κόρη του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα και της Πασιφάης. Φυσικά, αυτό την κάνει και αδερφή του Μινώταυρου. Σύμφωνα με το μύθο, η Αριάδνη βοήθησε το Θησέα να βγει από το Λαβύρινθο δίνοντάς του το μίτο – το νήμα, την κλωστή με το οποίο ο Θησέας βρήκε την έξοδο από τον πολύπλοκο Λαβύρινθο.

Τέτοια παραδείγματα όπου η ελληνική μυθική σκέψη επιστατείται για να λύσει ανθρώπινα αδιέξοδα, μπορούμε να αναφέρουμε πάρα πολλά. Η ελληνική Μυθολογία γίνεται σημείο αναφοράς και νέο εφαλτήριο για ανθρώπινες λύσεις με κινητήρια δύναμη τη σκέψη να λύσει πολύπλοκα ανθρώπινα προβλήματα και διλήμματα.
Για πάνω από τουλάχιστον 4.000 χρόνια η ελληνική μυθική σκέψη ενεργεί ως βάση για την επίτευξη νέων προόδων και μεθόδων βελτίωσης, αλλά και εξανθρωπισμού, αυτό που τα τελευταία διακόσια χρόνια ονομάζουμε πολιτισμό.

Οι ελληνικοί μύθοι βρίσκονται στην κορυφή από τους πιο πλούσιους και με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο μας παγκόσμιους μύθους. Έχουν ειπωθεί χιλιάδες φορές και σε πάμπολλες παραλλαγές. Σήμερα δεν φαίνεται πως εγκαταλείπεται αυτή η αναπροσαρμογή των Ελληνικών μύθων και περισσότερο της γόνιμης μυθικής και μεταφορικής σκέψης. Απεναντίας, πληθαίνει η χρήση τους, μια και ό,τι πει κανείς μεταφορικά το συνδέει με τους ελληνικούς μύθους για να δώσει έμφαση στη σκέψη του, αλλά και διαχρονικότητα στις προοδευτικές ιδέες.

Στον καθημερινό λόγο, στις εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία, αλλά και σε ραδιοφωνικά προγράμματα, σε κινηματογραφικά έργα, στην τηλεόραση, στα ηλεκτρονικά πρωτόκολλα και πάμπολλα ηλεκτρονικά παιχνίδια, οι ελληνικοί μύθοι είναι πανταχού παρόντες.

Ο σκοπός της διάλεξης είναι να δοθεί μία γενική εικόνα της ελληνικής μυθολογίας, ο τρόπος με τον οποίο αναπτύχθηκε, τα θέματά της, η σχέση της με το περιβάλλον και την ελληνική γη που την γέννησε. Θα δοθεί έμφαση μέχρι και την πιο πρόσφατη έρευνα των ελληνικών μύθων οι οποίοι όντως παρουσιάζονται πως μορφώνουν την ανθρωπότητα και παρέχουν μία προσιτή Ελληνική Παιδεία, πράγμα που δυστυχώς λείπει στην Ελλάδα σήμερα.

O Richard Buxton από το Kings College του Cambridge και καθηγητής Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Bristol, στο πιο πρόσφατο έργο του που εκδόθηκε το 2007 με τίτλο «The Complete World of Greek Mythology», αναφέρει στην εισαγωγή του τα εξής: «No group of stories exhibits greater richness and depth, and certainly none has been more influential, than the set of tales which we know as “The Greek myths”. Narrative texts and visual images recording the exploits of the Greek gods and goddesses, and of the heroines and heroes, are already found early in the 1st millennium BC, and they have continued to be produced, in an apparently inexhaustible series of variations and reinterpretations until the present day».  Δηλαδή: «Κανένα σύνολο ιστοριών δεν εκθέτει μεγαλύτερο πλούτο και βάθος και, βεβαίως, κανένα άλλο δεν έχει εξασκήσει περισσότερη επιρροή από το την ομάδα ιστοριών που είναι γνωστές ως οι ελληνικοί μύθοι. Κείμενα αφήγησης και περιγραφές οπτικών εικόνων των κατορθωμάτων των Ελλήνων θεών και θηλυκών θεοτήτων, των ηρωίδων και των ηρώων, βρίσκονται ήδη κατά την πρώτη χιλιετία π.Χ., και συνεχίστηκαν να παράγονται με έναν προφανώς ανεξάντλητο τρόπο παραλλαγών και αναερμηνειών μέχρι σήμερα».

Το θέμα είναι πολυδιάστατο και θα πρέπει να δοθεί μία σχηματική παρουσίαση της ελληνικής Μυθολογίας, αρχίζοντας από τη λέξη μύθος και το τι αντιπροσωπεύει. Οι μύθοι θα πρέπει να καταταχτούν σε διάφορες κατηγορίες και πώς πρωτοπαρουσιάστηκαν. Θα πρέπει να γίνει αναφορά στους Ολύμπιους Θεούς, αλλά και τους ήρωες της Τροίας, στους Αργοναύτες και πώς όλοι αυτοί οι μύθοι επηρέασαν τις οικογενειακές σχέσεις σε όλο τον ελληνικό γεωγραφικό χώρο. Οι ίδιοι μύθοι όμως από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα επηρεάζουν τους καλλιτέχνες, τους μουσικούς, τους ποιητές και κάθε άλλη πτυχή της ανθρώπινης ζωής και η επιρροή αυτή είναι άκρως ευεργετική για τον πολιτισμό μας σήμερα.