Έχει έλθει στην άκρη του κόσμου, για πρώτη φορά και το ερώτημα που τον καίει είναι ‘πώς ανακάλυψαν οι Έλληνες την Αυστραλία. Πώς βρήκαν αυτό το τόσο απόμακρο νησί’. Μπροστά μου έχω τον ζωντανό μύθο Αλέκο Φασσιανό, τον κορυφαίο Έλληνα ζωγράφο που η έκφρασή του και η διάθεσή του, αυτό το πρωί, έχει εμφανώς επηρεαστεί από τον Μελβουρνιώτικο, σκυθρωπό ουρανό. Είναι και τα 10 λεφτά που άργησα στο ραντεβού μας και δεν είναι διατεθειμένος να μου το συγχωρέσει εύκολα. Για μια στιγμή, μάλιστα, φοβάμαι ότι οι ερωτήσεις μου θα μείνουν στον αέρα. Είμαι κατά το ήμισυ…  σωστή.

Κάτω από τις υπάρχουσες συνθήκες, θεωρώ εύστοχο να προλάβω τα κυριότερα. Ξεκινώ με το ρόλο του μύθου στα έργα του.
 «Εκείνο που μ’ ενδιαφέρει είναι ο ζωντανός μύθος και αυτόν προσπαθώ να εκφράσω στα έργα μου. Με δυο λόγια, ζωγραφίζω το καθημερινό. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει πίσω του ένας άλλος μύθος, μια άλλη πραγματικότητα, μέσα από την οποία πορεύτηκε η νέα για να βρίσκεται σήμερα εδώ. Η μεγάλη διαφορά, μεταξύ του αρχαίου και του νέου είναι ότι ο άνθρωπος σήμερα έχει χάσει το μέτρο. Έχει χάσει την ισορροπία, ζητώντας όλο και περισσότερα αγαθά. Με το να κυνηγά, όμως, όλο και πιο παθιασμένα, την άνεση, τον πλούτο, τη λάμψη και τη χλιδή, αυτοκαταστρέφεται. Δεν έχει πλέον στιγμές σκέψης και ελευθερίας. Είναι δέσμιος των επιθυμιών του που, στην ουσία, είναι όλες επίπλαστες και εφήμερες, αφού στηρίζονται στην ύλη και μόνο».

Τα έργα του Φασσιανού χαρακτηρίζονται από λιτότητα έκφρασης και βαθύ συμβολισμό. Το ντύμα των ανθρώπων, εκεί που υπάρχει, είναι απλό.
Ο ίδιος πιστεύει ότι ‘στην ουσία η ανθρώπινη φύση δεν αλλάζει. Εκείνο που μας διαφοροποιεί τον έναν από τον άλλον, είναι τα ρούχα’: «Αν βγάλεις το περίβλημα όλοι οι άνθρωποι, βασικά, είναι ίδιοι. Αυτός είναι και ο λόγος που ο ένας επηρεάζεται από τον άλλον».

 Ναι, οι καταναλωτικές κοινωνίες μπορεί να μην έγιναν όλες εν μία νυκτί… έγιναν όμως και είναι πολύ ζωντανές, ολοζώντανες, απλώνοντας, όλο και πιο μακριά τα πλοκάμια τους, μέχρι να αλληλοφαγωθούν.

ΕΥΦΥΪΑ

Κοιτάζω προσεκτικά το έργο που έχει τίτλο ‘Η σοφία’. Ένας νέος αγναντεύει το πέλαγος, όπου μακριά ένα καράβι χάνεται στον ορίζοντα και ο ήλιος, πυρωμένος, πάει στη δύση του. Στο δεξί του χέρι, ο νέος, κρατά κλαδί ελιάς, το ίδιο όπως κρατά στο ράμφος του και το περιστέρι που είναι στο κεφάλι του νέου άντρα. Το κασκόλ, ένα ρούχο που το βρίσκουμε σε πολλά από τα έργα του Φασσιανού, είναι και εδώ για να δώσει προφανώς κίνηση, αφού φαίνεται σαν να προσπαθεί να το πάρει μαζί του ο άνεμος.
Αποφασιστικότητα, καθαρή σκέψη, δύναμη θέλησης, αλλά και συγκρατημένου πάθους, αποπνέει το έργο αυτό, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά της σειράς που εκτίθενται στο Ελληνικό Μουσείο της Μελβούρνης.

Άθελά μου, το συνδέω με μια απορία που διατύπωσε, στη συνάντησή μας, ο μεγάλος καλλιτέχνης, αυτό το πρωί: «Πέστε μου, γιατί έφυγαν από την πατρίδα τους, όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Eγώ, θα προτιμούσα να είμαι φτωχός και στον τόπο μου. Να ζω εκεί που μ’ αρέσει».
Αυτό που υπονοεί ίσως, είναι ότι θα μπορούσαν κι αυτοί, όπως ο νέος του έργου του, να είχαν αντισταθεί στη μαγεία του άγνωστου, του πολλά υποσχόμενου μακρινού νησιού…

Μέσα από τη λιτότητα των έργων του πηγάζει άμετρο φως, δυναμισμός και ευπρέπεια. Το δέσιμο του ανθρώπου με τη φύση, όπου υπάρχει, είναι ζεστό και ανεπιτήδευτο. Τα χρώματα έντονα, δυνατά, απεικονίζουν την εσωτερική δύναμη του ανθρώπου και την αρμονική σχέση του με τη φύση.
Τα σύμβολα της ειρήνης, της ευκαρπίας, της ελευθερίας, της αλληλεξάρτησης ανθρώπου και φύσης, της ψυχικής του δύναμης, είναι παρόντα σε πολλά από τα έργα του Αλέκου Φασσιανού που είχαμε την τύχη να δούμε εδώ.

 «ΠΑΝΤΑ ΚΟΙΤΑΖΩ ΤΟ ΜΕΣΑ ΜΟΥ».

«Πάντα κοιτάζω το μέσα μου», θα πει στο ερώτημα ‘από πού πηγάζει η έμπνευσή του’ και ‘αν τον επηρεάζει το σύγχρονο κλίμα στην Ελλάδα’.
«Είναι λυπηρό το ότι φθάσαμε εδώ. Και ακόμη πιο λυπηρό το ότι η αιτία του κακού είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Η απληστία του, η δίψα του για συσσώρευση υλικών αγαθών που δεν του είναι απαραίτητα, έφερε τη χώρα στο αδιέξοδο που είναι σήμερα. Το χειρότερο, δε, ότι δεν είναι μια κατάσταση αυτή που μπορεί να ανατραπεί εύκολα. Θα περάσουν τουλάχιστον δύο δεκαετίες, πριν αρχίσουμε να βλέπουμε κάποια βελτίωση. Ο άνθρωπος θα πρέπει να κάνει κάποια ενδοσκόπηση για να βρει αυτό που πραγματικά θέλει. Η τάση αυτή για όλο και περισσότερες ανέσεις, είναι φυσικά παγκόσμιο φαινόμενο και αυτό είναι που κάνει την ίαση ακόμη πιο δύσκολη. Η παγκοσμιοποίηση που έκανε τον κόσμο μικρότερο, τον έκανε και πιο ευάλωτο στις εξωτερικές επιρροές. Γι’ αυτό υποστηρίζω ότι μόνο όταν ο άνθρωπος δει με καθαρή ματιά μέσα του θα μπορέσει να βρει την αλήθεια.

Από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχει η ελάχιστη αμφιβολία ότι οι σημερινές δυσκολίες, θα κάνουν τον άνθρωπο πιο εφευρετικό. Θα τον αναγκάσουν να σκεφτεί. Να βρει τρόπους να ανατρέψει τη σημερινή κατάσταση που τον οδηγεί, σε γρήγορους πια ρυθμούς, στην αυτοκαταστροφή. Με άλλα λόγια, θα αναγκαστεί να βρει την ουσία των πραγμάτων. Και αυτό είναι πάρα πολύ καλό».

Πίσω στην έκθεση, μπροστά στον πίνακα «Το καλοκαίρι». Τι χρειάζεται ο άνθρωπος να είναι ευτυχής, το δίνει με ευκρίνεια ο καλλιτέχνης σ’ αυτό το έργο του: Ένα κίνητρο (στη μορφή μιας ρόδας ποδηλάτου), συμφιλίωση με τον εαυτό του και τους άλλους (στο περιστέρι με το κλαδί ελιάς), επαφή με τη φύση και τους καρπούς της (δύο τσαμπιά σταφύλι, δύο ροδάκινα), ζωτικότητα (με τον αγέρα να δίνει κίνηση στο κασκόλ και τα μαλλιά). Λουλούδια και μέλισσες σε λευκό και χρυσαφί φόντο, εμφανής συμβολισμός της χαράς της ζωής.

Όταν ο Φασσιανός λέει ‘τί άλλο να σας πω, κοιτάξτε τα έργα μου’, είναι εύστοχος όσο ποτέ…
Η έκθεση «Αρχαίος Μύθος – Σύγχρονη Πραγματικότητα», του Αλέκου Φασσιανού, στο Ελληνικό Μουσείο, λειτουργεί τώρα και θα είναι ανοιχτή μέχρι και τον ερχόμενο Φεβρουάριο. Είναι μια ευκαιρία που δεν θα πρέπει να χάσει κανένας φιλότεχνος.