Σκεπτόγραμμα

Οι δύο μας αυτές λέξεις –ιστότοπος και ιστολόγιο– είναι νεολογισμοί. Οι νέες μας λέξεις εισάγονται στο λεξιλόγιο της γλώσσας μας με τη διαδικασία της νεολογίας. Όλες οι νέες έννοιες αποδίδονται με νέες λέξεις είτε ως μετάφραση μιας ξένης λέξης είτε με το σχηματισμό νέων για να αποδοθούν οι νέες έννοιες. Από τη λέξη μας κλώνος (το κλαδί) οι αγγλόφωνοι έκαναν το cloning το οποίο στα ελληνικά αποδόθηκε ως κλωνοποίηση.

Νεολογισμοί προστίθενται στη γλώσσα μας –και σε κάθε γλώσσα – κάθε μέρα. Ας σημειώσουμε εδώ ότι η πρώτη πηγή για τους νεολογισμούς στην αγγλική γλώσσα είναι το αστείρευτο πηγάδι της ελληνικής γλώσσας. Δυστυχώς, όμως, οι σημερινοί Έλληνες της μητροπολιτικής Ελλάδας, δεν μπαίνουν στον κόπο να αποδώσουν ελληνικά τους νεολογισμούς και τους «πετούν» αυτούσιους μέσα στα ελληνικά χωρίς καμία περίσκεψη. Και το χειρότερο, μέσα σε ελληνικά κείμενα τούς γράφουν με το ελληνογενές και καταχρηστικώς ονομαζόμενο… λατινικό αλφάβητο, δημιουργώντας τρομερή σύγχυση. Η «τακτική» αυτή είναι ολοφάνερη γλωσσική διαφθορά. Από εδώ αρχίζει και η κοινωνική, ηθική και πολιτική διαφθορά.

ΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Στην αρχή ήταν το πολυσύχναστο ρήμα μας ίστημι, που φυσικά σημαίνει στήνω, τοποθετώ. Στη μέση φωνή έγινε ίσταμαι. Με τον ενεστωτικό αναδιπλασιασμό το ρήμα έγινε σίστημι. Το πρώτο ‘σ’ μετατράπηκε σε δασεία. Η εκπνοή του αέρα που ακούγεται ως σ διατήρησε τη δασεία.
Το ρήμα με τη ονομασία του στήνω είναι γονιμότατο σε παράγωγες από αυτό λέξεις: στητός, στητέος, στάση, σταθμός, στάμνα, στήθος, στήλη, σταυρός, στάθμη, στατήρας, στήμονας, ανάστατος, ασταθής και πολλές άλλες. Από εδώ έγινε και ο ιστός (=αυτός που στήνεται) και με δασεία μέχρι σήμερα.

Η ΝΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΥ

Με τη λέξη ιστός έχουμε πολλές σημασίες σήμερα: ιστός του πλοίου, η κεραία λέγεται και ιστός, ο ιστός του αργαλειού, ιστός του θεατρικού έργου κ.ά. Εδώ, όμως, θα σταθούμε στον ιστό της αράχνης, ήτοι το δικτυωτό πλέγμα που κάνει για να πιάσει τη λεία της. Εάν τον έχετε προσέξει, είναι ένα καταπληκτικό δημιούργημα συμμετρίας.
Πήραμε αυτόν ως βάση για να κάνουμε μία ανθρώπινη μεταφορά, την τηλεφωνική και ηλεκτρονική σύνδεση ΟΛΩΝ μας σε ΟΛΟ τον κόσμο. Έτσι κάναμε τον παγκόσμιο Ιστό που στα αγγλικά πρωτοεμφανίστηκε ως World Wide Web και έτσι έγινε το χιλιοειπωμένο και χιλιογραμμένο σημερινό ακρώνυμο www.

INTERNET – WEB – ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ – ΙΣΤΟΣ

To Web (προφ. γουέμπ) είναι ο ιστός της αράχνης (spider web). Με τον ηλεκτρονικό www ενώθηκε/συνδέθηκε όλος ο κόσμος και έτσι σήμερα ο πλανήτης μας ονομάστηκε Παγκόσμιο Χωριό (Global Village = Σφαιρικό Χωριό το προτιμούν οι αγγλόφωνοι). Το Ίντερνετ – και επί το Ελληνικότερον: το Διαδίκτυο, μάς ένωσε όλους και άλλαξε τον κόσμο μας. Η ξαφνική αυτή και ολική και απροσδόκητη αλλαγή δεν γνωρίζουμε το τι θα μάς φέρει.
Τέτοιες ριζικές αλλαγές έγιναν πρώτα με το Αλφάβητο, δεύτερο με την τυπογραφία το 14ο αιώνα και σήμερα με το Διαδίκτυο το οποίο στηρίζεται στις δύο προηγούμενες. Έτσι σήμερα μιλούμε για μία αναπάντεχη ψηφιακή διαίρεση του κόσμου μας όπως λέγαμε παλαιότερα σε αναλφάβητους και δικτυακούς εγγράμματους.

ΙΣΤΟΣ – ΤΟΠΟΣ – ΛΟΓΟΣ

Μέχρι σήμερα στα αγγλικά χρησιμοποιούμε τη λέξη Internet και στα ελληνικά διαδίκτυο. Και οι δύο λέξεις είναι σύνθετες και περιεκτικές, αλλά μάλλον δυσκολοπρόφερτες. Δεν κυλούν πολύ ομαλά στην ομιλία, στο στόμα. Από το τι ακούω, βλέπω και διαβάζω στον αγγλόφωνο κόσμο εγκαταλείπεται το Internet στην καθημερινή ομιλία και χρησιμοποιείται περισσότερο το Web: I’ll check it on the web, I saw that on the web. Το ίδιο διαπιστώνω και στα ελληνικά: on the web= στον ιστό: Όλες οι εφημερίδες βρίσκονται στον ιστό, το διάβασα στον ιστό. Προσωπικά, προτιμώ το web ή τον ιστό. Εσείς τι λέτε; Πέστε το.

Η λέξη Website παρέμεινε τώρα μόνο ως site (προφ. σάιτ). Στα ελληνικά την γράφουν παντού ως site αν και προέρχεται από το λατινικό ρήμα sedeo, το οποίο έγινε από το ελληνικό ρήμα έζομαι (κάθομαι) με δασεία. Στο sedeo και site το πρώτο ‘s’ είναι η ελληνική δασεία. Στα ελληνικά το website αποδόθηκε ως ιστότοπος και το site γιατί όχι μόνο τόπος; Είναι όντως ο ηλεκτρονικός τόπος.

Όσο για το Blog έγινε από τις λέξεις: Web+logy. Αυτό εδώ το πετσόκοψαν οι αγγλόφωνοι – από πίσω και από εμπρός – και έμεινε blog (We-blog-y), μία βαριά λέξη στο άκουσμά της και ακαλαίσθητη. Στα ελληνικά έγινε πολύ ομαλά ιστολόγιο και αυτός που γράφει σ’ αυτό ιστολόγος, αλλά όχι και… μπόγκας/blogger. Το web+page=webpage, έγινε ομαλότατα στα ελληνικά ιστοσελίδα.

ΚΑΙ ΩΣ ΕΠΙΜΥΘΙΟ

Γράψτε όλοι τη γνώμη σας γι’ αυτά τα ζητήματα. Στη νεολογία και τους νεολογισμούς έχουμε όλοι ίσα δικαιώματα, αλλά χρειάζεται εφευρετική και γόνιμη φαντασία για τη δημιουργία νέου ανθρώπινου λόγου!