Πρόσφατα κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή του Γιώργου Ρούφα «Φτερουγίσματα στο φως». Ο Γιώργος Ρούφας ζει στη Μελβούρνη από το 1963, και έχει στο ενεργητικό του ένα σημαντικό ποιητικό και πεζογραφικό έργο.

Με τον Γιώργο Ρούφα πρωτογνωρίστηκα το 1963, όταν μια παρέα, απαρτιζόμενη από τον Κώστα Αλεξάντερ Μαλαξό, τον Νίκο Νινολάκη, την Ντίνα Αμανατίδου, τον Γιώργο Ρούφα, την Λόλα Καλέμη, τον Βασίλη Αλεξόπουλο, τον Σπύρο Λούτα, τον γράφοντα και άλλους, ιδρύσαμε τον Σύλλογο Ελλήνων Λογοτεχνών Αυστραλιανής Συμπολιτείας (ΣΕΛΑΣ), τον οποίο λίγο αργότερα πλαισίωσαν και άλλοι ομογενείς, όπως ο Χρήστος Φίφης, η Ελένη Φραγκούλη (νυν Νίκα) κ.ά. Ο ΣΕΛΑΣ ήταν πρόδρομος του Ελληνο-Αυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου Μελβούρνης, ο οποίος ιδρύθηκε το 1970.

Ο Γ. Ρούφας είναι από τους πρώτους μεταπολεμικούς ομογενείς λογοτέχνες που εξέδωσαν βιβλία τους στη Μελβούρνη. Η πρώτη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Αντίλαλοι στο Σούρουπο» κυκλοφόρησε το 1966. Την ποιητική αυτή συλλογή προλόγισε ο αείμνηστος, και καταξιωμένος λογοτέχνης, Νίκος Νινολάκης, οποίος κλείνει τον πρόλογό του ως ακολούθως:
«Παίρνω τα τραγούδια του στα χέρια μου σαν τα νεογέννητα πουλιά με το ζεστό χνούδι και νοιώθω το τρομαγμένο χτυποκάρδι τους να περνά μέσα από τις φλέβες μου και να αδελφώνεται με τους χτύπους της καρδιάς μου.

Ωστόσο όμως βλέπω πως τούτα τα πουλιά έχουν μακριές φτερούγες για να παλέψουν στο αυριανό τους πέταγμα τις μπόρες και τους ανέμους.
Μακάρι να δώσει ο Θεός να βγουν Χελιδόνια που θα φέρουν από το γαλάζιο μάκρος του ορίζοντα την άνοιξη που ονειρευόμαστε».
Με πουλιά με «μακριές φτερούγες» παρομοίασε ο Νίκος Νινολάκης τα ποιήματα του Γιώργου Ρούφα το 1966, η πρόσφατη ποιητική συλλογή του οποίου έχει τον τίτλο «Φτερουγίσματα στο Φως». Προφητική, συχνά, αποδεικνύεται η διαίσθηση των ποιητών…

Το υπόλοιπο λογοτεχνικό έργο του Γιώργου Ρούφα απαρτίζεται από τις ποιητικές συλλογές «Ζωντανές Μνήμες» (1997), «Σκορπισμένες Θύμησες» (2004), και από το οδοιπορικό «Αλησμόνητα Χώματα» (1981).

Παραδοσιακός ήταν το 1966, και παραδοσιακός παραμένει ο στίχος του Γιώργου Ρούφα στην πρόσφατη ποιητική του συλλογή, ενώ διάχυτος σε όλα του τα ποιήματα είναι ένας απαλός λυρισμός, ο οποίος δένεται αρμονικά με τα συναισθήματα νοσταλγίας που χαρακτηρίζουν πολλά ποιήματα, προσδίδοντάς τα μια απαλή μελωδία.
Χαρακτηριστικό αυτής της τεχνοτροπίας είναι το ποίημα «Ο τόπος περιμένει», όπως διαπιστώνουμε από τις δύο πρώτες στροφές:

Ο τόπος περιμένει να γυρίσεις
στα πρώτα σου λημέρια τα παλιά,
μέσα στο φως της φύσης να μεθύσεις,
που τραγουδούν χαρούμενα πουλιά.

Φτερούγισμα ψυχής το πρώτο βήμα
στου νόστου την απόκρυφη σπηλιά,
μια θάλασσα χορεύει με το κύμα
πάνω στην άμμο, στην ακρογιαλιά.

Δεν λείπει και το βουκολικό στοιχείο από την ποίηση του Γιώργου Ρούφα. Βουκολική είναι η ποίηση που αντλεί τα θέματά της από την αγροτική και την ποιμενική ζωή, και η οποία στην εποχή μας απεικονίζει μια ήρεμη και ειρηνική ζωή, μακριά από το άγχος της σύγχρονης αστικής ζωής. Για το λόγο αυτό η βουκολική ποίηση ονομάζεται και ειδυλλιακή.
Παράδειγμα βουκολικής ποίησης αποτελεί το ποίημα «Εργάτης της γης», από το οποίο δίνω την πρώτη και την τρίτη στροφή:

Τ’ αλέτρι κράταγες σφικτά στα δυο σου χέρια
και όργωνες τη γη βαθιά καρπούς για να σου δώσει,
και χαίρεσαι τους κόπους σου κει στα ψηλά λημέρια
που σου γεμίζουν τη ζωή στο φως σαν ξημερώσει.

Κοίτα σκυμμένα πρόσωπα επάνω στις ραχούλες,
στις καταπράσινες πλαγιές κοπάδια να βοσκάνε,
με φορεσιές πολύχρωμες χορεύουν βλαχοπούλες,
μελωδικά ακούγονται κουδούνια να βροντάνε.

Τα περισσότερα ποιήματα της συλλογής έχουν ως φόντο το χωριό του Γ. Ρούφα, Πλατάνια, Τριφυλίας Μεσσηνίας, το οποίο, σύμφωνα με τον ποιητή, είναι «τριγυρισμένο από βουνά και ταξιδιάρικα όνειρα που χάνονται στο βάθος του Κυπαρισσιακού κόλπου, συντροφιά με τα θεόρατα κύματα της γαλάζιας θάλασσας».
Το ποίημα «Σταγόνες δροσιάς» αποτελεί ύμνο στο πλατάνι, αντιπροσωπευτικό δέντρο του χωριού του ποιητή, από το οποίο προφανώς παίρνει και την ονομασία του. Ακολουθεί η δεύτερη στροφή:

Κάτω στους ίσκιους τους παχείς στου πλάτανου τα φύλλα
γεννιέται κι ανασταίνεται ο άνθρωπος και πάλι,
με μάγουλα ροδόχρωμα σαν της μηλιάς τα μήλα,
στης φύσης κει την αγκαλιά παίρνεις πνοή μεγάλη.

Παράλληλα με το παραδοσιακό βουκολικό στοιχείο, μέσα από τα ποιήματα του Γιώργου Ρούφα αναδύεται και η σύγχρονη μορφή της ελληνικής υπαίθρου: τα εγκαταλειμμένα, σχεδόν ερειπωμένα, χωριά.

Τις τελευταίες δεκαετίες, πρώτα με τη μετανάστευση στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, στον Καναδά, και σε χώρες της Ευρώπης, και στη συνέχεια με την εσωτερική μετανάστευση και την αστικοποίηση, άδειασε η ύπαιθρος από τους νέους, με όλα τα κοινωνικά και οικονομικά συνακόλουθα.
Αυτήν την κατάσταση απεικονίζουν πολλά ποιήματα του Γιώργου Ρούφα, όπως το ποίημα «Πάμε στο χωριό», από το οποίο παραθέτω τις δύο πρώτες στροφές:

Τι να κάμω στο χωριό
που συνέχεια λιγοστεύει,
μόνο το καμπαναριό
στέκεται και αγναντεύει.

Όλα γύρω σιωπηλά,
δεν ακούς πια τη φλογέρα,
κι αν ανέβεις πιο ψηλά
ούτε μία καλημέρα.

Το ποίημα «Αλαργινές φωνές» αρχίζει με τη θλιβερή διαπίστωση πως τα χωριά ερημώνουν, για να κλείσει με ένα αισιόδοξο μήνυμα για την επιστροφή στη γενέθλια γη, όπως φαίνεται από την πρώτη και την τελευταία στροφή:

Χαράματα ξεκίνησε ο άνεμος να φέρει
από τα μακρινά χωριά το μήνυμα στην πόλη,
πως όλα κει ερήμωσαν τ’ αγαπημένα μέρη
που ξεφαντώναν στις γιορτές στα πανηγύρια όλοι.

Μα θάρθει πάλι άνοιξη να βγούμε στον αγώνα,
να ζωντανέψ’ η λεβεντιά κι ο τόπος να μερώσει,
να ξεχυθούμε με φωνές πέρα στον ελαιώνα
για μια πατρίδα ποθητή τις ρίζες της ν’ απλώσει.

Πράγματι, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι ρίζες βρίσκονται στο χωριό, στην ύπαιθρο. Αυτό υπήρξε η ραχοκοκαλιά της Ελλάδας.
Η ποιητική συλλογή κλείνει με το ελεγειακό ποίημα «Το σχολείο», και φωτογραφία του ποιητή με τους επτά μαθητές του σχολείου του χωριού.
Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στις 18 Οκτωβρίου 2001. Έναν χρόνο αργότερα το σχολείο έκλεισε.
Δίνω την πρώτη και την τελευταία στροφή:

Κοίτα, είναι το σχολείο
μόνο με επτά παιδάκια
ομορφιά και μεγαλείο,
με χαρούμενα ματάκια.

Όμως δυο χιλιάδες δύο
βρίσκουν το σχολειό κλεισμένο,
είπαν τα παιδιά αντίο
και το όραμα χαμένο…

Επικεντρώθηκα στα λυρικά ποιήματα της ποιητικής συλλογής, τα οποία, από τη μια, μας δίνουν εικόνες της ασύγκριτης ομορφιάς της ελληνικής υπαίθρου, ενώ, από την άλλη, αποτελούν μαρτυρία της ερήμωσής της.

Σε άλλα του ποιήματα ο Γιώργος Ρούφας καταπιάνεται και με θέματα ανθρωπιστικού χαρακτήρα, όπως για τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή, με τις συνέπειες του εμφυλίου πολέμου, με θέματα από την ελληνική μυθολογία και άλλα.
Πρόκειται για μια σημαντική, κατά την άποψή μου, ποιητική συλλογή, στην οποία ο Γιώργος Ρούφας μεταξύ άλλων διατρανώνει, πειστικά θα έλεγα, την πίστη του στην παραδοσιακή μας ποίηση.

Θα ήταν μεγάλη απώλεια για την νεοελληνική λογοτεχνία, και ανακοπή στη συνέχεια της πολιτιστικής μας ανέλιξης, αν η παραδοσιακή ποίηση με τα περίτεχνα έργα του παρελθόντος, ακολουθούσε την πορεία προς την ερήμωση που έχει πάρει η ελληνική ύπαιθρος. Και αυτό στο όνομα της εξέλιξης…