Το μεγάλο ενδιαφέρον για τον Καζαντζάκη στις τάξεις των συμπαροίκων που προσέρχονται σε ομογενειακές εκδηλώσεις καταδείχθηκε για ακόμη μία φορά, σε ομιλία που έδωσε το περασμένο Σάββατο ο Δρ. Άλφρεντ Βίνσεντ, στο οίκημα της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας της Νέας Νότιας Ουαλίας.
Το θέμα ήταν «Ο Καζαντζάκης και η χριστιανική παράδοση» και την εκδήλωση διοργάνωσε το Τμήμα Σίδνεϊ της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη.
Ο ομιλητής αναφερόμενος στην επιλογή του θέματος, ανέφερε μεταξύ άλλων, πως «δύο από τα πιο γνωστά και πιο σημαντικά βιβλία του Καζαντζάκη έχουν θέματα παρμένα άμεσα από την Καινή Διαθήκη και από την ιστορία του χριστιανισμού αντίστοιχα, δηλαδή ‘Ο τελευταίος πειρασμός’ και ‘Ο Φτωχούλης του Θεού’, που είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία του Αγίου Φραγκίσκου» και συμπλήρωσε:
«Επίσης, το μυθιστόρημα ‘Ο Χριστός ξανασταυρώνεται’ πραγματεύεται θέματα άμεσα συνδεδεμένα με την Καινή Διαθήκη, και σε δύο ακόμα μυθιστορήματα, το ‘Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά’ και ‘Οι αδερφοφάδες’, θέματα σχετικά με την ερμηνεία και την πρακτική εφαρμογή των μηνυμάτων του Χριστιανισμού παίζουν πρωτεύοντα ρόλο. Το ίδιο ισχύει για πολλά από τα λιγότερα γνωστά έργα του Καζαντζάκη».
Ο Δρ. Βίνσεντ δήλωσε ότι υπήρχε ένα κενό στις μέχρι τώρα εκδηλώσεις του Τμήματος Σίδνεϊ της Εταιρείας.
«Είχαμε παρουσιάσει ομιλίες για τις σχέσεις του Καζαντζάκη με το Βουδισμό και το Ισλάμ, και είχαμε αφιερώσει εκδηλώσεις στον «Φτωχούλη του Θεού». Είχαμε ασχοληθεί επίσης με την Ασκητική, που είναι ίσως το πιο σημαντικό από τα φιλοσοφικά του δοκίμια. Αλλά δεν είχαμε αφιερώσει μια εκδήλωση ή μια ομιλία στις γενικότερες σχέσεις του Καζαντζάκη με αυτό που ονομάζω χριστιανική παράδοση» είπε ο ομιλητής.
Αιτιολογώντας την φράση «χριστιανική παράδοση», σημείωσε ότι την προτίμησε γιατί ήθελε να τονίσει ότι, «παρ’ όλο που ο Καζαντζάκης μεγάλωσε σ’ ένα ελληνορθόδοξο περιβάλλον, και παρ’ ότι η σκέψη του είναι διαποτισμένη από στοιχεία της ορθόδοξης παράδοσης, οι σχέσεις του με τον Χριστιανισμό δεν περιορίζονται στα όρια του ορθόδοξου θρησκευτικού πολιτισμού».
«Σε ηλικία 14 χρόνων πήγε με την οικογένειά του στη Νάξο και γράφτηκε στη Γαλλική Εμπορική Σχολή του Τίμιου Σταυρού, όπου φοίτησε για περίπου ενάμιση χρόνο. Οι καθηγητές του στη Νάξο ήταν Καθολικοί καλόγεροι. Αργότερα, φυσικά, εμπνεύστηκε ιδιαίτερα από τη μορφή του Αγίου Φραγκίσκου. Οι σχέσεις του όμως με τη χριστιανική παράδοση δεν περιορίζονται στην αποδοχή ή μη συγκεκριμένων στοιχείων του Χριστιανισμού. Ο Καζαντζάκης ήταν ένας δημιουργικός στοχαστής, ερευνούσε συνεχώς, διάβαζε, μελετούσε, ταξίδευε, αναζητώντας πάντα απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα της ζωής. Ήθελε να βρει μόνος του κάτι που θα βοηθούσε και τον ίδιο και τους άλλους να βρουν μια κατεύθυνση, ένα νόημα στη ζωή τους. Δεν τον ικανοποιούσαν οι έτοιμες απαντήσεις στα ερωτήματα που έθεσε».
Απαντώντας στο ερώτημα εάν σε τελική ανάλυση, ο Καζαντζάκης ήταν χριστιανός, ο Δρ. Βίνσεντ επεσήμανε ότι για το θέμα αυτό έχουν διατυπωθεί ριζικά αντίθετες απόψεις.
«Υπάρχουν εκείνοι που ισχυρίζονται ότι ο Καζαντζάκης ήταν Χριστιανός. Και εκείνοι που λένε ότι η σκέψη του Καζαντζάκη είναι σαφώς αντιχριστιανική. Επίσης, υπάρχουν θεολόγοι σήμερα που υποστηρίζουν ότι, ενώ ο Καζαντζάκης δεν μπορεί να θεωρηθεί χριστιανός, η σκέψη του όμως αξίζει να μελετηθεί σοβαρά και να παρθεί υπόψη από τη σύγχρονη θεολογία. Θεωρούν ότι συμβαδίζει σ’ ένα βαθμό με πρόσφατες εξελίξεις στη χριστιανική σκέψη».
Το τελευταίο και άλλες πτυχές συζητήθηκαν στην εκδήλωση με τους παρισταμένους, ενώ ο Δρ. Βίνσεντ, επεσήμανε και ένα άλλο σημείο. «Πολύ συχνά στο παρελθόν», είπε, «έχουν διατυπωθεί απόψεις για τα βιβλία του, συνήθως αρνητικές, από ανθρώπους που δεν έχουν διαβάσει τα έργα που κριτικάρουν. Αυτή είναι μια παγίδα που πρέπει να αποφεύγουμε».
