Έφυγε το περασμένο Σάββατο, σε ηλικία 92 ετών, η πρώην πρώτη κυρία της Αυστραλίας, σύζυγος και ακούραστος συμπαραστάτης επί 70 χρόνια του πρώην πρωθυπουργού, Γκοφ Γουίτλαμ.
Η γυναίκα που σημάδεψε τη μεταπολεμική ζωή της Αυστραλίας με τη λογιότητα, την ευστροφία, την προσωπικότητα, το δυναμισμό, τη μαχητικότητα, την ακατάπαυστη αγωνιστικότητα για τα δικαιώματα των μειονεκτικών κοινωνικών τάξεων και των δικαιωμάτων των γυναικών, την ακόρεστη αγάπη για τις τέχνες άφησε την τελευτά πνοή της στο νοσοκομείο St. Vincent’s Private Hospital του Σίδνεϊ, που είχε μεταφερθεί προ μηνός, μετά από πτώση της μέσα στο σπίτι της.
Η είδηση του θανάτου της συγκλόνισε την κοινή γνώμη, μα πιότερο τον άνδρα της και τα παιδιά της. Συντριμμένος από τη μεγάλη απώλειά του, ένα μήνα πριν την εβδομηκοστή επέτειο του γάμου τους ο Γκοφ Γουίτλαμ, δήλωνε με μία ολιγόλογη ανακοίνωση, ότι έχασε τη μεγάλη αγάπη της ζωής του: «Αξιοπρόσεκτος άνθρωπος και η αγάπη της ζωής μου. Είμαστε σχεδόν εβδομήντα χρόνια παντρεμένοι. Όλα αυτά τα χρόνια ενεθάρρυνε και στήριζε εμένα, τα τέσσερα παιδιά μας και τις οικογένειές τους και πολλούς ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα, που γνώρισε κατά τη διάρκεια του ενεργού βίου της» δήλωνε με καταφανή οδύνη.
Συντριμμένα και τα παιδιά και τα εγγόνια της δηλώνουν, ότι «έφυγε μία γυναίκα που ανάλωσε τη ζωή της στην οικογένειά της και στον αγώνα για τα δικαιώματα της γυναίκας, την κοινωνία και τις τέχνες. Ο θάνατός της αφήνει μεγάλο κενό στη ζωή πολλών ανθρώπων, πολύ δε μεγαλύτερο κενό στη ζωή των μελών της οικογένειάς της».
Η Margaret Elaine Dovey γεννήθηκε στην αριστοκρατική συνοικία Bondi του Σίδνεϊ στις 19 Νοεμβρίου 1919. Ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας και έτυχε προνομιακής μόρφωσης για την εποχή της. Ο πατέρας της, Wilfred Dovey, ήταν επιτυχημένος δικηγόρος και, αργότερα, δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου Νέας Νότιας Ουαλίας.
Παράλληλα με τη μόρφωσή της ανέπτυξε τη δεξιότητά της στην κολύμβηση και συμμετείχε στην εθνική ομάδα της Αυστραλίας στους Κοινοπολιτειακούς Αγώνες του Σίδνεϊ, το 1938, στους οποίους κατέλαβε την έκτη θέση.
Εργάστηκε ως κοινωνική λειτουργός και δημοσιογράφος. Στις 22 Απριλίου 1942 παντρεύτηκε τον Γκοφ Γουίτλαμ, έξι εβδομάδες πριν την κατάταξή του, ως εθελοντή, στην Πολεμική Αεροπορία Αυστραλίας και την ακόλουθη συμμετοχή του σε πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των Ιαπώνων επιδρομέων του Ντάργουϊν. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά.
Ένα χρόνο μετά το γάμο τους, το ζεύγος Γουίτλαμ μοιράστηκε τη δόξα της μεγάλης εκλογικής νίκης του Εργατικού Κόμματος στις εθνικές εκλογές υπό την αρχηγία του John Curtin. Μπροστάρηδες στην προεκλογική εκστρατεία του Εργατικού Κόμματος πανηγύρισαν την ιστορική εκλογική νίκη του κόμματός τους στο 1943, η οποία εμπέδωσε τον ισόβιο δεσμό τους με το Εργατικό Κόμμα.
Η λήξη του πολέμου σηματοδοτεί μία νέα, δραματική αλλαγή στο βίο του ζεύγους Γουίτλαμ, την επίσημη είσοδο του νεαρού, αλλά ταλαντούχου δικηγόρου, Γκοφ Γουίτλαμ, στην πολιτική. Η οικογένεια Γουίτλαμ εγκαθίσταται στην Cronulla και το 1952 ο μετέπειτα πρωθυπουργός της Αυστραλίας εκλέγεται βουλευτής του Εργατικού Κόμματος στην κοινοπολιτειακή έδρα Werriwa της Νέας Νότιας Ουαλίας.
Η είσοδος του Γκοφ Γουίτλαμ στο εθνικό κοινοβούλιο σημαίνει τη συστράτευση της γυναίκας του σε κοινούς αγώνες για την προώθηση των κοινών στόχων τους. Το πολιτικό άστρο του μεσουρανεί και στις 8 Φεβρουαρίου 1967 εκλέγεται αρχηγός του κοινοβουλευτικού Εργατικού Κόμματος. Η Μάργκαρετ Γουίτλαμ στέκεται δίπλα του και καταξιώνεται, δίνοντας τις δικές της μάχες στο κοινωνικό πεδίο.
Νεοφερμένος μετανάστης παρακολουθώ με ενδιαφέρον την προεκλογική εκστρατεία του Εργατικού Κόμματος με το ιστορικό σλόγκαν «It’s Time» -«Είναι Καιρός»- για αλλαγή, μετά την πολύχρονη διακυβέρνηση της χώρας από τους Λίμπεραλς.
Με εντυπωσιάζει η ψηλή, δυναμική γυναίκα που φιγουράρει στα προεκλογικά φυλλάδια, τις αφίσες και τις προεκλογικές διαφημίσεις του Εργατικού Κόμματος. Εκπέμπει μία ακτινοβολία, που σαγηνεύει τον ψηφοφόρο. Αισθάνθηκα την έλξη αυτή μερικά χρόνια αργότερα, όταν την συνάντησα για πρώτη φορά σε κοινωνική εκδήλωση.
Το Εργατικό Κόμμα κερδίζει τις εθνικές εκλογές του 1972 και η γυναίκα-σύμβολο γίνεται πρώτη κυρία της χώρας. Γίνεται η γυναίκα του εικοστού πρώτου πρωθυπουργού της Αυστραλίας. Ούτε ο τίτλος, μήτε η γκλαμουριά που τον συνοδεύει αλλάζουν το χαρακτήρα και τη συμπεριφορά της.
Από τον Δεκέμβριο του 1972 μέχρι τον Νοέμβριο του 1975, που ανετράπη η κυβέρνηση Γουίτλαμ από τον τότε κυβερνήτη, Τζον Κερ, προωθεί την πολιτική του Εργατικού Κόμματος, εκτός του κυβερνητικού χώρου, με έμφαση στην αναγνώριση και προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και την προστασία του περιβάλλοντος.
Μετά την ανατροπή της κυβέρνησης Γουίτλαμ –για την οποία ουδέποτε συγχώρεσε τον Μάλκολμ Φρέϊζερ, αρχηγό του Συνασπισμού των συντηρητικών κομμάτων και διάδοχο του Γουίτλαμ στην πρωθυπουργία, μήτε τον Τζον Κερ– η αείμνηστη Μάργκαρετ δραστηριοποιείται στον πνευματικό χώρο και τις τέχνες. Δίνει δημόσιες διαλέξεις και διαθέτει τον περισσότερο χρόνο της για παροχή κοινωνικών υπηρεσιών και την προώθηση των τεχνών.
Τη συνάντησα τελευταία φορά, πριν μερικά χρόνια στη Μελβούρνη, στο περιθώριο Συνεδρίου που είχε οργανώσει το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου RMIT. Ήταν το ίδιο θαλερή, πνευματώδης και ελκυστική.
Κατά γενική ομολογία, η Μάργκαρετ Γουίτλαμ ήταν η δύναμη πίσω από τον πληθωρικό σύζυγό της. Ήταν η ικανή γυναίκα, που κρύβεται πίσω από κάθε επιτυχημένο άνδρα, κατά τη λαϊκή ρήση, αλλά από τις λίγες γυναίκες που δεν καλύφθηκε από τη σκιά του επιτυχημένου ανδρός της.
Η προσωπική ακτινοβολία της, η ευφυΐα της, η ενεργός συμμετοχή της σε κινητοποιήσεις για αναγνώριση και προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών, οι αγώνες της για κοινωνική δικαιοσύνη, η διαρκής προσφορά της στις τέχνες, η ανιδιοτελής συμμετοχή της σε κινήματα για την προστασία του περιβάλλοντος, η απόλυτη αφοσίωσή της στο σύζυγό της και τα παιδιά της, την θέσπισαν μεταξύ των ελαχίστων συζύγων Αυστραλών πρωθυπουργών, που αναγνωρίστηκαν για τις προσωπικές τους ικανότητες, την προσωπική τους προσφορά στο κοινωνικό σύνολο.
Δικαιωματική η αναγνώρισή της ως «εθνικός θησαυρός» και η απονομή του τίτλου του ισόβιου μέλους από το Εργατικό Κόμμα στο Εθνικό Συνέδριο του 2007.
Σε ανακοίνωσή του, το προεδρείο του Εργατικού Κόμματος χαρακτηρίζει την ημέρα του θανάτου της κ. Γουίτλαμ «ημέρα εθνικής λύπης για το θάνατο της γυναίκας, που συνεισέφερε επί 70 χρόνια στη δημόσια και την πολιτική ζωή της Αυστραλίας. Η Μάργκαρετ Γουίτλαμ υπηρέτησε το Εργατικό Κόμμα καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου της. Συμμεριζόμαστε το πένθος του Γοφ Γουίτλαμ και της οικογένειάς του για την απώλεια μίας εξαιρετικής γυναίκας και μεγάλης Αυστραλής» καταλήγει η ανακοίνωση.
ΕΘΝΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ
Η πρωθυπουργός, Τζούλια Γκίλαρντ, χαρακτήρισε την εκλιπούσα «επιτυχημένη γυναίκα», η οποία «αγαπήθηκε και λατρεύτηκε από τον αυστραλιανό λαό, ως εθνικός θησαυρός».
«Η Μάργκαρετ ήταν μία επιτυχημένη γυναίκα, με πλήρη αφοσίωση σε κοινωνικά θέματα, αντανάκλαση της επαγγελματικής ειδίκευσής της. Επίσης, υπήρξε ακούραστος υποστηρικτής των τεχνών, του περιβάλλοντος και των δικαιωμάτων των γυναικών.
Το παράδειγμά της, η αυτοπεποίθησή της ενέπνεε σε πολλές γυναίκες της βεβαιότητα, ότι μπορούν να πραγματοποιήσουν στις φιλοδοξίες και να επιτύχουν τους στόχους τους» τόνισε η πρωθυπουργός.
ΦΘΗΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΟΛΟΓΙΑ
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Τόνι Άμποτ, στη νεκρολογία του χαρακτήρισε την εκλιπούσα «θαυμάσια σύντροφο». Ο χαρακτηρισμός και η πολιτικολογία του προκάλεσαν έντονη κριτική των λόγων του στους κοινωνικούς ιστότοπους.
«Η Μάργκαρετ Γουίτλαμ υπήρξε θαυμάσια σύντροφος ενός σημαντικού Εργατικού ηγέτη και εποχικού πρωθυπουργού της Αυστραλίας. Η κυβέρνηση Γουίτλαμ διέπραξε πολλά λάθη, αλλά ήταν, εν πάση περιπτώσει, ένα σημαντικό επεισόδιο στην ιστορία μας. Η Μάργκαρετ Γουίτλαμ ήταν ένας σημαντικός παράγοντας της επιτυχίας του Γκοφ Γουίλταμ» δήλωσε ο κ. Άμποτ.
ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ
Ο πρώην πρωθυπουργός, Πολ Κίτινγκ, χαρακτήρισε την κ. Γουίτλαμ «αξιόλογο άνθρωπο, που συμμεριζόταν τις δυσκολίες του απλού πολίτη».
«Οι ιδέες της δικαιοσύνης και της ισότητας κυριάρχησαν στη ζωή της και την κατέστησαν ισχυρό στήριγμα του Γκοφ Γουίτλαμ κατά τη μακρόχρονη συμβίωσή τους» αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή του.
ΕΝΕΠΝΕΥΣΕ ΠΟΛΛΕΣ ΓΕΝΕΕΣ
Η υπουργός Πολυπολιτισμού, γερουσιαστής, Κέιτ Λάντι, εξέφρασε τη βαθύτατη λύπη της για το θάνατο της γυναίκας που ενέπνευσε πολλές γενεές γυναικών.
«Το αυστραλιανό έθνος αγάπησε τη Μάργκαρετ Γουίτλαμ. Ήταν μοναδική γυναίκα. Στις επαφές που είχα μαζί της ήταν δυνατή και με ενέπνεε. Πιστεύω, ότι ενέπνευσε πολλές γενεές γυναικών της Αυστραλίας. Θα μας λείψει» δήλωσε η υπουργός.
ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΑ
Η πρωθυπουργός της Κουηνσλάνδης, Άννα Μπλάι, δήλωσε, ότι η Μάργκαρετ Γουίτλαμ ήταν πρωτοπόρος στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων της γυναίκας και γι’ αυτό οι γυναίκες της Αυστραλίας της οφείλουν ευχαριστίες.
«Σήμερα πολλές γυναίκες απολαμβάνουν δικαιώματα και ευκαιρίες, που δεν απόλαυσαν οι μητέρες και οι γιαγιάδες τους. Πολλά δικαιώματα και ευκαιρίες οφείλονται στη δουλειά που έκανε για τις γυναίκες η Μάργκαρετ Γουίτλαμ σε περιόδους που οι συζητήσεις για τα δικαιώματα των γυναικών δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς.
Είναι μία μεγάλη Αυστραλή, μία μεγάλη κυρία και πρωτοπόρος στον αγώνα για τα δικαιώματα της γυναίκας» τόνισε η κ. Μπλάι.
