Στον αγγλόφωνο κόσμο από τότε που μπήκε ο 21ος αιώνας, οι λέξεις «ολιγαρχία» και «ολίγαρχοι» έχουν την τιμητική τους, μια και όντως χρησιμοποιούνται υπέρ του δέοντος.
Φαίνεται ότι η μόδα του όρου διαδόθηκε από τη Ρωσία όπου μετά την πτώση του κομμουνισμού (1989), λίγοι επιτήδειοι «Ρώσοι κομμουνιστές» έγιναν όχι μόνο καπιταλιστές, αλλά με τα «ρωσικά τους κόλπα», πήραν στα χέρια τους τη ρωσική οικονομία.
Έγιναν μέσα σε μια νύχτα πάμπλουτοι και κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή της χώρας. Ονομάστηκαν «οι ολίγαρχοι». Ο όρος στα αγγλικά έγινε «the oligarch» από τη «λέξη» oligarchy. Όλα αυτά τα γέννησε η ελληνική μάνα: Ολιγαρχία: ολίγος+αρχή από το ρήμα άρχω=κάνω την αρχή, αρχίζω, όπως και η αριστοκρατία.
Η ΟΛΙΓΑΡΧΙΑ ΣΗΜΕΡΑ
Το έτος 2000 η νέα αμερικανική ολιγαρχία, με το άκρως συντηρητικό Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, έδωσε πραξικοπηματικά την προεδρία στον χείριστο πρόεδρό τους. Θα θυμάστε όλοι πώς λειτούργησε αυτή η ολιγαρχία στην πράξη. Εάν ακούτε, βλέπετε ή διαβάζετε με αγγλόφωνο τρόπο τον κόσμο μας, θα έχετε διαπιστώσει την πολλή χρήση της λέξης «ολιγαρχία» ως περιγραφή ενός συστήματος που ελέγχεται από τους ολίγους.
Αυτή είναι η ελληνική σημασία, αλλά πρόσθεσαν τη σημασία των ολίγων ατόμων και τους ονόμασαν αυτούς καταχρηστικά ως «ολίγαρχους» και πρόσθεσαν ένα νέο ενικό αριθμό «ο ολίγαρχος». Στην ελληνική γλώσσα ο όρος αυτός δεν μπορεί να υπάρχει γιατί ο «ολίγαρχος» θα έχει «λίγη αρχή» που έχει μία αντίθετη σημασία.
Στα ελληνικά δεν υπάρχει ο ολίγαρχος, αλλά μόνο η ολιγαρχία. Στα ρωσικά και στα αγγλικά ο ολίγαρχος έχει πολλή δύναμη μιας και είναι οικονομικά «εύρωστος», με μεγάλη δύναμη.
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ
Ο Πλάτωνας στο 8ο βιβλίο της «Πολιτείας» του μιλάει για τα πολιτεύματα της εποχής του και τα κατατάσσει ως εξής:
Α) Η ολιγαρχία είναι το πολιτικό σύστημα της διακυβέρνησης μιας πολιτείας, σύμφωνα με το οποίο –όπως προσδιορίζεται και από το όνομα– η εξουσία ασκείται από λίγα μόνο άτομα/πρόσωπα, τα οποία αποτελούν την κυρίαρχη τάξη. Η τέτοιου είδους άσκησης εξουσίας είναι καταχρηστική, γιατί τα άτομα αυτά αποβλέπουν μόνο για το δικό τους συμφέρον και όχι στο κοινό όφελος. Εδώ η εξουσία ασκείται αυθαίρετα από τα λίγα μόνο πρόσωπα.
Β) Η Αριστοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο κυβερνούν οι άριστοι, δηλ. αυτοί που κατάγονται από ευγενείς προγόνους ή διακρίνονται για την αξία τους και είναι οι καλύτεροι = οι άριστοι και ανήκουν στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα και είναι εύποροι.
Γ) Η Δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου η πολιτική εξουσία πηγάζει από το δήμο, το λαό και ασκείται προς όφελός του. Οι βασικές αρχές της δημοκρατίας είναι η ισονομία, η ισοπολιτεία, η κατοχύρωση των βασικών δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες. Σε μια δημοκρατία ισχύει η ρήτρα του Λυκούργου που είναι η αρχή της πλειοψηφίας. Κατέληξε σήμερα να είναι το πιο δημοφιλές πολίτευμα το οποίο κατέληξε σε διάφορες αποχρώσεις: άμεση δημοκρατία, αντιπροσωπευτική, μικτή, βασιλευομένη, αβασίλευτη, προεδρική και άλλες.
Δ) Η Τυραννίδα είναι το πολίτευμα όπου ο τύραννος καταλάμβανε πραξικοπηματικά την εξουσία και κυβερνούσε πάντοτε αυθαίρετα. Η εξουσία του τυράννου λέγεται τυραννία. Σήμερα το πολίτευμα αυτό το ονομάσαμε δικτατορικό και πολλές δικτατορίες είδαμε.
Ας σημειώσουμε εδώ ότι ο Πλάτωνας δεν διακρινόταν τόσο για τις δημοκρατικές του αντιλήψεις. Ο ίδιος αναφέρεται στο εκφυλισμό της δημοκρατίας η οποία καταλήγει στην τυραννία. Και είχε δίκιο.
ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ
Όπως ήταν φυσικό, όλα τα ανωτέρω πολιτεύματα μπήκαν αυτούσια στην αγγλική γλώσσα, αλλά και στον πολιτικό βίο του κόσμου.
Α) Η Ολιγαρχία έγινε Oligarchy = government by a few men.
B) H Αριστοκρατία έγινε Aristocracy= government by the noble or the best men.
Γ) Η Δημοκρατία έγινε Democracy=rule by the «demos» the people.
Δ) Η Τυραννίδα έγινε Tyranny= rule by a lord, a master.
H ΑΡΧΗ ΕΓΙΝΕ ARCH
Αξίζει τον κόπο να σημειώσουμε εδώ ότι η «αρχή» μπήκε στην Αγγλική: Αρχαιολογία = archaeology, αρχαϊκός = archaic, αρχαϊσμός = archaism, Αρχιτέκτονας = architect, αρχεία = archives, ιεραρχία = hierarchy, μοναρχία = monarchy, πατριάρχης = patriarch και πολλές-πολλές άλλες.
ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ
Οι άγγλοι ακολουθούν πολύ πιστά την Ελληνική ορθογραφία (orthography). Όσο για τους Έλληνες είμαστε πιστοί στην αναρχία. Και αυτή μας την πήραν ως anarchy!
