Οι πρώτοι Καστελλορίζιοι ήλθαν στη Δυτική Αυστραλία το 1890, η μεγάλη όμως φουρνιά έφτασε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και όλη τη δεκαετία του 1920.
Σήμερα που ο Σύλλογος των Καστελλοριζίων Δυτ. Αυστραλίας γιορτάζει τα 100 χρόνια του από την ίδρυσή του, έρχεται στο φως, για μια ακόμη φορά, η αξιόλογη πορεία του οργανισμού, αλλά και όλης της πατριάς των Καστελλοριζίων της Δυτ. Αυστραλίας.
Ο ακαδημαϊκός δρ. Γιάννης Γιαννάκης –τρίτη γενιά Καστελλορίζιος– και μέλος του οργανισμού, μας δίνει μια εικόνα της πορείας των Καστελλοριζίων στη δυτική Πολιτεία της χώρας και του οργανισμού που προσέφερε όντως πάρα πολλά, όχι μόνο στα μέλη του, αλλά και στην ευρύτερη ελληνική και αυστραλιανή κοινωνία.
ΠΕΡΗΦΑΝΟΙ
«Είναι μια πορεία που μας κάνει, εμάς τους νεότερους, περήφανους. Ο λόγος ότι οι πρόγονοί μας, παππούδες και προ-παππούδες μας, εργάστηκαν σκληρά, κάτω από απίστευτα τραχιές συνθήκες για να μπορέσουν να ορθοποδήσουν σ’ αυτήν τη γη.
Οι πρωτοπόροι, όπως είναι γνωστό, έκοβαν κορμούς δέντρων, μέσα στα δάση της Δυτ. Αυστραλίας γιατί δεν υπήρχαν άλλες δουλειές. Δεν έπαυσαν, όμως, στιγμή να στοχεύουν ψηλά. Με την πρώτη ευκαιρία ήλθαν στις πόλεις, άνοιξαν επιχειρήσεις, μανάβικα και ψαράδικα στην αρχή, προχωρώντας στο χώρο των επενδύσεων αργότερα και πασχίζοντας με όλες τους τις δυνάμεις να δώσουν την καλύτερη μόρφωση που γινόταν στα παιδιά τους. Δεν είναι τυχαίο που στην ελληνική παροικία της Πολιτείας μας υπάρχει μεγάλο ποσοστό επιστημόνων, υψηλόβαθμων δημοσίων υπαλλήλων και μεγάλων επιχειρηματιών.
Είναι γνωστό ότι ο πρώην κυβερνήτης της Δυτ. Αυστραλίας, Ken Michael, είναι Καστελλορίζιος».
Ο δρ. Γιαννάκης θα αναφερθεί και στον ρατσισμό που είχαν να αντιμετωπίσουν οι πρωτοπόροι της πατριάς του, όπως άλλωστε και όλοι οι μετανάστες, μέχρι και πριν λίγες δεκαετίες.
«Δεν τολμούσαν να μιλήσουν ελληνικά, και σίγουρα η προκατάληψη εναντίον τους, ήταν μέρος της καθημερινότητάς τους. Αυτό δεν τους έκανε να παρεκκλίνουν όμως ούτε στο ελάχιστο από το στόχο τους, να ανεβούν κοινωνικά και να διακριθούν».
ΟΙ ΞΥΛΟΚΟΠΟΙ
Για τη σκληρή περίοδο των ξυλοκόπων, θα μιλήσει και ο γνωστός, διακεκριμένος γλύπτης και ζωγράφος, από την Πέρθη, Λεωνίδας Καλαμάρας, μεταφέροντας εικόνες που του έδωσε πολύ παραστατικά ο πατέρας του, Θανάσης Καλαμάρας, ο οποίος ήλθε στην Αυστραλία το 1924.
«Ξυλοκόποι ήταν τότε, στην πλειονότητά τους Καστελλορίζιοι και Μακεδόνες, της ελληνικής Μακεδονίας. Μόλις έβγαιναν από τα καράβια, τους έδιναν ένα φτυάρι κι’ ένα πριόνι και τους έστελναν μέσα στα πυκνά δάση της Δυτ. Αυστραλίας να κόβουν κορμούς δέντρων για τις ράγες των σιδηροδρόμων. Έμεναν σε αντίσκηνα, κοντά στα ποτάμια και η τροφοδοσία γινόταν κάθε δύο με τρεις μήνες. Αλεύρι, μακαρόνια, λίπος και αυγά, που έπρεπε να κρύβουν από τα καγκουρό και τα κοάλα που έβρισκαν τον τρόπο να τα ξετρυπώνουν και να τους αφήνουν νηστικούς.
Έκοβαν πελώρια δέντρα με τα χειροπρίονα. Δύο άτομα, ο ένας από το ένα μέρος του κορμού και ο άλλος από το άλλο. Πολύ σκληρή και επικίνδυνη δουλειά. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τον πατέρα μου που έλεγε ‘κάθε δένδρο που κόβαμε ήταν ακόμα ένα πυρακτωμένο άγγιγμα του ήλιου στο κορμί μας. Όσο άνοιγε ο ουρανός τόσο πιο αβάσταχτη γινόταν η ζέστη. Σωστή κόλαση το καλοκαίρι από τους καύσωνες και παγωνιά το χειμώνα, μέσα στο αντίσκηνο που έβαζε από παντού’. Δεν βαρυγκωμούσαν όμως. Τα βράδια μαζεύονταν στα αντίσκηνα και έλεγαν παλιές ιστορίες. Διάβαζαν και ξαναδιάβαζαν εφημερίδες δύο και τριών μηνών και σχολίαζαν … την επικαιρότητα! Φοβερό σκαρί ανθρώπων».
ΕΝΤΟΝΗ ΔΡΑΣΗ
Πίσω στο… σήμερα. Έναν αιώνα έντονης και συνεχούς δράσης γιορτάζει τον επόμενο μήνα ο Σύλλογος Καστελλοριζίων Δυτ. Αυστραλίας με σειρά εκδηλώσεων και παναυστραλιανή συμμετοχή των συντοπιτών τους.
Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 1922 και είναι ο πρώτος ελληνικός οργανισμός που συγκροτήθηκε στη Δυτ. Αυστραλία. Από τα πρώτα στάδια της λειτουργίας του έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς των Ελλήνων της Δυτ. Αυστραλίας, ενώ ταυτόχρονα στήριξε οικονομικά και ηθικά τους Καστελλορίζιους που είχαν μείνει στο νησί και αντιμετώπιζαν δύσκολες συνθήκες διαβίωσης.
Αξιοσημείωτο ότι έστειλαν οικονομική βοήθεια στο νησί για να αντιμετωπιστούν και θέματα άμυνας, αλλά και ανακαίνισης ναών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο οργανισμός είχε αγοράσει το 1922 ένα οικόπεδο στην Parker St. της Πέρθης, σχεδιάζοντας να χτίσει εκεί εκκλησία. Τρία χρόνια αργότερα, δώρισαν το οικόπεδο στην Ελληνική Κοινότητα Δυτ. Αυστραλίας και με διάφορους εράνους βοήθησαν στο να χτιστεί η πρώτη ελληνική ορθόδοξη εκκλησία, η οποία πήρε την ονομασία των πολιούχων του νησιού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Βασικό ρόλο έπαιξε ο οργανισμός και στην απόκτηση ακόμη δύο ναών, του Ευαγγελισμού το 1958 και του Αγίου Νεκταρίου το 1989.
Το 1980 ο Σύλλογος Καστελλοριζίων Δυτ. Αυστραλίας, αποκτά τη δική του στέγη. Ένα πανέμορφο παραδοσιακό οίκημα με ευρύχωρο εσωτερικό και μεγάλη περιποιημένη αυλή.
Εδώ στεγάζεται μέχρι σήμερα, εξυπηρετώντας τις ανάγκες των μελών του και απευθύνοντας τις δραστηριότητές του στην ευρύτερη ελληνική και αυστραλιανή κοινωνία.
Στο διάστημα 20–26 Μαΐου θα λάβει χώρα σειρά εκδηλώσεων προκειμένου να γιορταστούν τα 100 χρόνια ζωής και δράσης του οργανισμού.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει και Συνέδριο με ομιλητές και εκτός Πέρθης. Μεταξύ των θεμάτων είναι:
«Φεύγοντας από το βράχο – Μετανάστευση από το Καστελλόριζο 1880–1939» από τον δρ. Νικ Πάπας.
«Καστελλοριζιακή κουλτούρα – νερωμένη ή διαλυμένη», από τον δημοσιογράφο Τζον Μάγγο.
«Θεώρηση και Αναθεώρηση» από την Μέριλυν Τζολάκη και άλλες ενδιαφέρουσες ομιλίες με τον δρ. Γιαννάκη να ταράξει σίγουρα τα νερά όταν με θέμα «Φλερτ με την πρόκληση – ένα όχι και τόσο εορταστικό σχόλιο για τους Καστελλορίζιους της Πέρθης», θα επιδιώξει μέσα από το καυστικό χιούμορ να πει ‘τη σκάφη–σκάφη και τα σύκα–σύκα».
Σίγουρα το θέμα για την αιωνόβια οργάνωση δεν τελειώνει εδώ. Παρακολουθούμε εκ του πλησίον και επανερχόμαστε.