Oι θιασώτες της ψηφιακής τεχνολογίας ευαγγελίζονται ένα νέο κόσμο -άχαρτο» χωρίς χαρτί- και ότι οι άνθρωποι δεν θα γράφουν πλέον σε χαρτί, αλλά μόνο στις οθόνες των υπολογιστών. Έτσι αυτομάτως καταργείται και η τέχνη της χειρογραφίας. Έρχονται –φαίνεται– μεγάλες και παγκόσμιες αλλαγές, αλλά είμαι της γνώμης πως το χαρτί δεν θα εκλείψει ποτέ.
ΤΟ ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ
Η εφεύρεση του χαρτιού είναι μία καταπληκτική ανθρώπινη επινόηση. Το χαρτί ή ο χάρτης, κατασκευάζεται από διάφορες φυτικές ινώδεις ουσίες. Αυτές μετά υποβάλλονται σε ειδικές επεξεργασίες και έτσι κατασκευάζεται το χαρτί το οποίο προορίζεται για εφημερίδες, βιβλία, γράψιμο, περιτυλίγματα, ακόμη και για χαρτόνια.
Η εφεύρεση του χαρτιού αποδίδεται στον Κινέζο, Τσάι Λουν, ο οποίος έζησε κατά την περίοδος της δυναστείας Χαν, γύρω στο 105 μ.Χ. Αυτός χρησιμοποίησε ίνες από καλοβρασμένα χόρτα τα οποία σχημάτιζαν το χαρτοπολτό. Αυτός απλωνόταν σε πλαίσιο για να στεγνώσει κάτω από πίεση. Το χαρτί έμεινε κινέζικο προϊόν για εσωτερική κατανάλωση στην Κίνα μόνο, για πολλούς αιώνες.
Κινέζοι τεχνίτες -ως αιχμάλωτοι των Αράβων- έφτιασαν χαρτί στη Βαγδάτη το 745 μ.Χ. και λίγο αργότερα στη Δαμασκό. Το χαρτί εισάγεται στην Ευρώπη μετά το 1150. Η διάδοση των Γραμμάτων αύξησε δραματικά τη ζήτηση του χαρτιού το οποίο κατασκευαζόταν όλο με το χέρι. Ο Γάλλος, Λουδοβίκος Ρομπέρ, το 1799, παρουσίασε την πρώτη μηχανή που παρήγε συνεχή ρόλο χαρτιού. Από δω και πέρα αρχίζει η «αυτοκρατορία» του χαρτιού.
Σήμερα η πιο διαδεδομένη ύλη για την κατασκευή χαρτιού είναι ο ξυλοπολτός και παράγεται σε διάφορες χώρες (Καναδάς, Φινλανδία κ.ά.). Τελειοποιημένες μηχανές μπορούν να παράγουν χιλιάδες μέτρα χαρτιού και πάρα πολλούς τόνους την ημέρα. Χαρτί παράγεται επίσης από ζαχαροκάλαμο, μπαμπού, λινάρι, άχυρο, κουρέλια κ.λπ. Με την ανακύκλωση του χαρτιού παράγονται χαρτόνια, πιάτα και πολλά άλλα υλικά.
Είναι δύσκολο να φανταστούμε τον κόσμο μας σήμερα χωρίς χαρτί. Στα προ Χριστού χρόνια, ο πάπυρος ήταν η γραφική ύλη μέχρι που το χαρτί τον αντικατέστησε και έγινε η πρώτη ύλη για τον άνθρωπο. Αυτό συνέβαλε και στην πνευματική του αναγέννηση, μια και το χαρτί ως βιβλίο μετά το 14ο αιώνα και εφημερίδα πληροφόρησης, ανέβασε το πνευματικό επίπεδο του ανθρώπου.
ΤΟ ΧΑΡΤΙ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ
Η αρχαία ελληνική ονομασία ενός ρoλού παπύρου είναι ο χάρτης. Πολλοί προσπαθούν να αποδείξουν ότι η λέξη είναι αιγυπτιακή, αλλά δεν υπάρχουν γλωσσολογικά στοιχεία για να αποδειχτεί κάτι τέτοιο. Μαζί με τη νεότερη εφεύρεση του χάρτη/χαρτιού μεταδίδεται και, συνάμα, διαδίδεται η ελληνική λέξη μαζί με το προϊόν. Έτσι, σε όλη την Ευρώπη γενικεύτηκε η χρήση της λέξης χαρτί.
Είναι πολύ σημαντικό να προσθέσουμε ότι η λέξη στα ελληνικά είναι πολύ εύπλαστη και η γλώσσα μας την καλλιέργησε σε πολλά στάδια όπως το ίδιο το χαρτί. Είναι χαρακτηριστικό ότι δημιούργησε μαζί της πάμπολλες νέες και πολύ προσδιοριστικές εκφράσεις όπως: καμένο χαρτί, χαρτί και καλαμάρι, παίζει χαρτιά, θα σε σβήσω από το χάρτη, ανοίγω τα χαρτιά μου, παίζω το τελευταίο μου χαρτί, ρίχνω τα χαρτιά, μοιράζω τα χαρτιά, κόβω τα χαρτιά και πολλές άλλες. Εξάλλου: «Εμείς ήρθαμε στην Αυστραλία αφού κάναμε…. τα χαρτιά μας».
Επίσης, ο χάρτης ή το χαρτί είναι πολύ χρήσιμο σε σύνθετες λέξεις: χαρτοκιβώτιο, χαρτομάντιλο, χαρτοπετσέτα, χαρτοσακούλα, χαρτόσημο, ακόμη και παλιόχαρτο, λαδόχαρτο, τσιγαρόχαρτο και πάμπολλες άλλες.
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΕΓΙΝΕ CARD/CHART
Ο χάρτης έγινε στα Λατινικά carta, αλλά και charta και κατέληξε ως card & chart στα αγγλικά. Τα αγγλόφωνα λεξικά το τονίζουν: From Greeks χάρτης. Όπως στα ελληνικά, έτσι και στα αγγλικά παρήγε αγγλικές λέξεις με τις δύο ορθογραφίες card και chart.
Ας δούμε λίγες: card-board=χαρτόνι, cartoon=γελοιογραφία, cartridge=φυσίγγι (πήρε το όνομα από το χαρτί που ήταν τυλιγμένο), cartulary=a register, carton=κιβώτιο, chart=ο χάρτης (map), και charter είναι ο καταστατικός χάρτης και to chart=χαρτογραφώ.
Παραγωγικότατη λέξη.
ΚΑΙ ΩΣ ΕΠΙΜΥΘΙΟ Η MAGNA CARTA
Η Magna Carta = o Μέγας Χάρτης είναι ο σπουδαιότερος από τους θεμελιώδεις νόμους πάνω στους οποίους στηρίζεται το Σύνταγμα της Αγγλίας. Επιβλήθηκε από τους βαρόνους της Αγγλίας στο βασιλιά Ιωάννη το φημισμένο έτος 1215 και συμπληρώθηκε ως καταστατικός χάρτης της χώρας από το βασιλιά Εδουάρδο Α’ το έτος 1297.
Ο βασιλιάς αποκήρυξε πολλά «δικαιώματά» του και σεβάστηκε τους νόμους και τα δικαιώματα των υπηκόων του. Η Magna Carta θεωρείται σήμερα ένα από τα πιο σημαντικά έγγραφα στην ιστορία της δημοκρατίας στην Ευρώπη (Chart of Rights).
