Το έναυσμα για να γραφτεί το σύντομο τούτο δοκίμιο ήταν η αγγλική μετάφραση της ελληνικής έκφρασης «οπός ήβης». Η αγγλική απόδοση μού φάνηκε πολύ ποιητική, αλλά και η πολύλεκτη μεταφορά είναι όντως αξιοσημείωτη και περιεκτικότατη. Οπός ήβης=the juicy freshness of youth! (Η ζουμερή φρεσκάδα της νιότης).
Αυτή τη φρεσκάδα όταν την έχεις δεν την εκτιμάς και τόσο, αλλά όταν την χάσει κανείς την νοσταλγεί. Ποιος δεν θα ήθελε λίγη φρεσκάδα της νιότης να άγγιζε για λίγο και τη δεύτερη και την Τρίτη ηλικία!
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
Εάν χαράξουμε ένα φυτό ή τον καρπό του, το υγρό το οποίο βγαίνει λέγεται οπός. Αυτό το υγρό, ο χυμός, επειδή συνήθως βγαίνει σε μικρή ποσότητα με συναισθηματική σμίκρυνση τον ονομάσαμε το όπιον. Το «ν» στην κατάληξη ακούγεται όμορφα, αν και σήμερα το λέμε μόνο το όπιο. Είδατε και τα αυτιά ακόμη οδηγούν τον άνθρωπο γλωσσικά. Γιατί όμως προτιμούμε τη ζωντανή γλώσσα; Γιατί αυτή έχει τη φρεσκάδα της νιότης της. Δεν αποκηρύττουμε την παλιά γλώσσα, αλλά το ζουμί το έχει η νέα.
Να, λοιπόν, γιατί οι αγώνες της επικράτησης της καθαρεύουσας δεν έδωσαν καρπούς, αλλά τα θεμέλια της γλώσσας μας παραμένουν τα αρχαία, γιατί από εκεί αντλούμε τον οπό της. Όσο για την ήβη αυτή σήμερα τη λέμε νιότη, αλλά δεν την εγκαταλείψαμε ούτε αυτήν. Ήβη είναι η νεανική ηλικία, κυρίως, μεταξύ 12 και 20 ετών. Τότε ο άνθρωπος βρίσκεται επί της ήβης (η ήβη παίρνει δασεία) και η ηλικία αυτή λέγεται Εφηβεία. Και οι νέοι σε αυτή την ηλικία λέγονται έφηβοι και έφηβες. Η νεότητα αυτή χαρακτηρίζεται ως εφηβική ηλικία και σήμερα την ονομάζουμε νιάτα.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΟΠΙΟ;
Το όπιο είναι ένα ναρκωτικό φάρμακο το οποίο γίνεται από το χυμό της παπαρούνας. Κόβονται οι άγουρες κάψες με τους σπόρους και ο χυμός (το «γάλα») που τρέχει από αυτές ξηραίνεται και συμπιέζεται. Ο άγουρος καρπός της παπαρούνας –που λέγεται και υπνοφόρος– παράγει τη ναρκωτική ουσία.
Το όπιο πρωτοπαράχθηκε στην Εγγύς Ανατολή και στην Περσία, από όπου η συνήθεια του μασήματος του οπίου διαδόθηκε στην Ινδία και την Κίνα. Είναι επικίνδυνο και προκαλεί εθισμό, γιατί περιέχει μεγάλο ποσοστό μορφίνης. Το λαθρεμπόριο του οπίου καταπολεμήθηκε με μεγάλες διεθνείς προσπάθειες χωρίς όμως αξιόλογη επιτυχία.
ΤΟ ΟΠΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΡΙΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΤΟΥ
Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, έχουμε δύο από τους βρωμερότερους πολέμους που εξαπέλυσαν οι Άγγλοι εναντίον της Κίνας. Η κυβέρνηση της Κίνας, για να καταπολεμήσει την οπιομανία των κατοίκων της, απαγόρευσε το 1839 την εισαγωγή οπίου. Οι Άγγλοι που είχαν το μονοπώλιο της παραγωγής και της εξαγωγής του οπίου από την Ινδία, κήρυξαν τον «Πρώτο Πόλεμο του Οπίου» ο οποίος διήρκησε από το 1836 έως το 1842 και υποχρέωσαν την Κίνα να αφήσει ελεύθερη την εισαγωγή οπίου. Επιπλέον, την υποχρέωσαν να παραχωρήσει το Χονγκ Κονγκ στην Αγγλία το οποίο βρίσκεται στα χέρια τους σχεδόν μέχρι σήμερα. Έγινε ελεύθερο από την αγγλική κατοχή μόλις στα τέλη του 20ού αιώνα.
Οι Κινέζοι επέμεναν στην μη εισαγωγή του οπίου στη χώρα τους. Για τους ίδιους λόγους οι Άγγλοι εξαπέλυσαν το «Δεύτερο Πόλεμο του Οπίου» ο οποίος διήρκεσε από το 1856 έως το 1860. Εδώ βοήθησαν τους Άγγλους και οι Γάλλοι και μαζί κατέλαβαν το Τιεντσίν και το Πεκίνο. Ταυτόχρονα υποχρέωσαν την Κίνα να ανοίξει τα λιμάνια της στο ξένο εμπόριο και, επιπλέον, την ανάγκασαν να επιτρέψει την κίνηση των ξένων στο εσωτερικό της. Έτσι το όπιο άλλαξε την ιστορία του κόσμου.
ΤΟ ΟΠΙΟ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ
Το όπιο μπήκε πρώτα στη Λατινική γλώσσα ως opium. Βλέπετε πως η ελληνική κατάληξη-ον, γίνεται στα λατινικά-um. To Βυζάντιο έγινε Byzantium και τόσες άλλες λέξεις και ονόματα.
Η αγγλική το πήρε έτοιμο από τη Λατινική και το είπε και το έγραψε Opium=poppy-juice. Τα αγγλόφωνα λεξικά το ετυμολογούν: From Greek οπός. Έτσι οι Άγγλοι ονόμασαν στην ιστορία τους, τους παραπάνω πολέμους ως «Opium Wars».
ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ
Η πιο γνωστή μας παγκόσμια ρήση που υπάρχει για το όπιο είναι αυτή του Μαρξ, ο οποίος είπε το περίφημο: «Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού». Η μεταφορά αυτή είναι σήμερα συζητήσιμη.
Δυστυχώς ο Μαρξ δεν έζησε να δει το νέο όπιο που μάς έφερε το δεύτερο ήμισυ του 20ου αιώνα, το οποίο είναι το ναρκωτικό που μασάμε νύχτα και μέρα όλη η ανθρωπότητα. Μάς θολώνει τα μυαλά όλων με τη διαφήμιση και αυτό είναι η «αθώα» ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ. Και ο νέος ήρωας στην ανθρωπότητα σήμερα, είναι αυτός που πατάει το κουμπί για να την κλείσει. Δυστυχώς υπάρχουν πολύ λίγοι ήρωες τέτοιου είδους! Από την άλλη πλευρά όμως, τι θα κάναμε σήμερα χωρίς αυτό το «όπιο»;