Ευχαριστώντας τον Θεό, τον Αλλάχ, το Δία, τον Βούδα και όποιον άλλο Θεό λατρεύεται πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη, επειδή «κανόνισε» ο Yusuf Islam να οργανώσει την πρεμιέρα του πρώτου του μιούζικαλ Moonshadow στη Μελβούρνη και ως επακόλουθο να βρίσκεται στους Αντίποδες και να αποδεχθεί την πρότασή μας για μία συνέντευξη, πήγα να συναντήσω τον μεγάλο ερμηνευτή την προηγούμενη εβδομάδα.

Έπεισα τον εαυτό μου ότι δεν ονειρευόμουν και ότι όντως αυτός ο θρύλος, ο τραγουδοποιός που για 40 χρόνια τώρα κάνει τους στοχασμούς του μελωδίες, αφιέρωνε μισή ώρα από τον χρόνο του για να μιλήσει στο «Νέο Κόσμο».

Σαν μελτεμάκι, δειλό και αποφασιστικό ταυτόχρονα, δροσερό και τρυφερό συνάμα με χτύπησε η γαλήνια παρουσία του. Στο πρόσωπό του ζωγραφισμένη μία φιλόξενη πρόσκληση για κουβέντα που συνοδευόταν από ένα φιλοσοφημένο χαμόγελο. Πράος, ζεστός, μειλίχιος άνθρωπος. Ξέρω, ξέρετε, ο Yusuf πρώην Κατ Στίβενς και ακόμα πιο πριν Στέφανος–Δημήτριος Γεωργίου είναι σήμερα μουσουλμάνος. Το ήρεμο, το άσκαφτο από πάθη πρόσωπό του, όμως, στολισμένο από τη γκρίζα του γενειάδα, μου θύμιζε έναν μοναχό που είχα γνωρίσει στο ορεινό μοναστήρι της Παναγίας Χρυσοποδαρίτισσας κοντά στα Καλάβρυτα, χρόνια πριν. Η παρουσία του, όντως, θυμίζει έναν από εκείνους τους σοφούς που ζουν μόνο στα παραμύθια και στην φαντασία των παιδιών.

Ότι ο Yusuf Islam είναι στην ουσία ένας μελωδικός στοχαστής και παραμυθάς, το αποδεικνύει χρόνια τώρα και το πρώτο του μιούζικαλ δεν αφήνει καμία αμφιβολία γι’ αυτό.

Και έτσι σαν στοχαστής και παραμυθάς, Έλληνας, Κύπριος και μουσουλμάνος, σοφός και προβληματισμένος, μας μίλησε ο Yusuf. Και η μελωδία της φωνής του ατίθαση και φανερή ακόμα και στον πεζό λόγο ξεχύθηκε στο δωμάτιο….

ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Τον Δεκέμβριο του 1977, ο τότε Cat Stevens ασπάσθηκε τον ισλαμισμό και άλλαξε το όνομά του σε Yusuf Islam. Σε παλαιότερη συνέντευξη είχατε αναφέρει ότι εκείνο που σας έκανε την μεγαλύτερη των εντυπώσεων και σας επηρέασε την μετέπειτα απόφασή σας να ασπαστείτε τον Ισλαμισμό ήταν η απάντηση που πήρατε από έναν περαστικό ενόσω βρισκόσασταν στο Μαρόκο και ακούσατε τον ιμάμη να προσεύχεται μελωδικά στον Αλλάχ. «σας είπε όταν τον ρωτήσατε τι είναι αυτή η μουσική ότι είναι «μουσική για τον Θεό» ενώ εσείς μέχρι τότε είχατε ακούσει ότι υπήρχε μουσική για τη δόξα, μουσική για τα χρήματα, μουσική για εξουσία… Τι είναι για εσάς η μουσική σήμερα;

Η μουσική για μένα είναι μέρος μίας ευρύτερης προσπάθειάς μου. Είναι εργαλείο για να προωθήσω την αρμονία και την κατανόηση μεταξύ των ανθρώπων. Νοιώθω ότι αυτό είναι εφικτό ιδιαίτερα όταν βλέπω στις παραστάσεις μου θεατές από διαφορετικές θρησκείες, διαφορετική καταγωγή να απολαμβάνουν τη μουσική μου και να γίνονται ένα.
Αυτήν την αξία της αρμονίας δεν μπορώ παρά να την συσχετίσω με την μελωδία. Πάντα έγραφα μελωδικά τραγούδια, δεν θα μπορούσα να γράψω άλλα τραγούδια. Η μελωδία είναι ελκυστική στα ανθρώπινα αυτιά και στα συναισθήματά μας, ο ανακόλουθος ήχος όπως και η δυσαρμονία κάνει τους ανθρώπους να κλείνουν τα αυτιά και την καρδιά τους. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η μελωδία, βοηθά στο να δημιουργήσει αρμονία και διάλογο και θέλω η μουσική μου να το κάνει αυτό.

Επίσης, πιστεύω ότι η μουσική και κάθε μορφή τέχνης αν δεν έχει την δυνατότητα να εκπλήξει, να περπατά σε καινούρια μονοπάτια κάθε φορά και χάσει το στοιχείο του απρόσμενου χάνει την αξία της. Αγαπώ την τέχνη που εκπλήσσει και την μουσική που ιαίνει. Όταν ασπάστηκα τον Ισλαμισμό σταμάτησα να τραγουδώ όταν όμως άρχισα πάλι ένοιωσα καλύτερα για παράδειγμα θυμάμαι ότι τραγούδησα το Peace Train και για μένα απέκτησε μία άλλη διάσταση. Στην ουσία η μουσική είναι επικοινωνία και είναι δύσκολη υπόθεση η επικοινωνία.

ΚΑΘΕ ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ… ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Άλλαξες το όνομά σου τουλάχιστον τέσσερις φορές. Για πολλούς ανθρώπους το όνομα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητάς τους. Για σένα τι σημαίνει;

Για να είμαι ειλικρινής, πέντε φορές, όπως μου λέει η θεία μου η Μαρία, που ζει εδώ στη Μελβούρνη, ο πατέρας μου με βάφτισε δύο φορές και στο Στέφανος–Δημήτριος προστέθηκε και το Αδάμ το όνομα του προπάππου μου. Όπως διαπιστώνεις, άλλοι άρχισαν να μου αλλάζουν ονόματα και εγώ απλά ακολούθησα την πεπατημένη. Στην ουσία το όνομα για μένα είναι σύμβολο. Σύμβολο της πορείας μας στην ζωή, των διαφορετικών φάσεων στις οποίες βρισκόμαστε. Άλλαξα το όνομά μου από Στέφανος–Δημήτριος σε Steven Adams και Cat Stevens για καλλιτεχνικούς λόγους επειδή σε εκείνη την φάση της ζωής μου έκανα καριέρα. Όταν ανακάλυψα τον Ισλαμισμό, αυτό που πραγματικά ανακάλυψα ήταν ότι η ενότητα αυτής της θρησκείας διέπεται από μία προφητική ιστορία και τότε ανακάλυψα την ιστορία του Ιωσήφ στο Κοράνι. Πιο ξεκάθαρα από όσα είχα δει την ιστορία του στην Βίβλο. Είδα την ιστορία του σαν σύμβολο, ένοιωσα ότι έμοιαζε με την ιστορία της δικής μου ζωής γι’ αυτό αποφάσισα να αλλάξω το όνομά μου σε Yusuf. Αυτά που ζούμε, οι εμπειρίες μας αναμφισβήτητα επηρεάζουν και την ταυτότητά μας.

Θες να πεις ότι η ελληνική ταυτότητα του Στέφανου Γεωργίου είναι ένα παρωχημένο κομμάτι του παρελθόντος σου;
Όχι βέβαια. Είμαστε πολύ στενά δεμένη οικογένεια και επισκέπτομαι την Ελλάδα όπου ζει ο αδερφός μου κάθε χρόνο και τον τελευταίο καιρό ακόμα πιο συχνά γιατί νοιώθω τις ανάγκες των δικών μου ανθρώπων τους οποίους βοηθάω όπως μπορώ. Ξέρεις, αυτό που είναι αδύνατον να αλλάξει μέσα μου το πόσο Έλληνας νοιώθω και είμαι, πόσο κοινωνώ και επικοινωνώ μ’ αυτήν την παράδοση και κληρονομιά μου είναι μία από τις βασικές αξίες του τι σημαίνει να είσαι Έλληνας.

Το να είσαι Έλληνας σημαίνει να έχεις φύση εξερευνητική, το πάθος και τη θέληση να ψάξεις να ανακαλύψεις το καινούριο, το διαφορετικό. Αν δεις την ελληνικότητά σου με αυστηρά στείρα κριτήρια χάθηκες, έχασες την ουσία της. ότι το να νοιώθεις κοινωνός αυτής της κουλτούρας. Εντάξει θα πάω να δω την Ακρόπολη και τι θα δω σήμερα; Θα δω ένα θαύμα που καταστρέφεται μέρα με τη μέρα. Εγώ θέλω να βλέπω το μυαλό που έχτισε αυτό το θαύμα και την ιστορία και την κληρονομιά της ελληνικής σκέψης, είτε πρόκειται για επιστημονική σκέψη, είτε για θρησκευτική, είτε για μεταφυσική. Αυτή η σκέψη είναι η ελληνική μου κληρονομιά και γι’ αυτό νοιώθω Έλληνας. Γιατί αν δεν ήμουν αυτό που είμαι αν δεν κουβαλούσα μέσα μου την ταυτότητα που κουβαλώ δεν θα μπορούσα ποτέ να είναι στοχαστής και σκεπτόμενος άνθρωπος.

ΚΥΠΡΟΣ, ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΑΙ…  ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Ως Κύπριος αλλά και μουσουλμάνος θα ήθελα τη γνώμη σου για το Κυπριακό.
Θεωρώ την Κύπρο ως ευλογημένο νησί. Βρίσκεται απέναντι από τους Αγίους Τόπους, και ήταν το πρώτο σημείο του πλανήτη που δεχόταν τις αποκαλύψεις των Αγίων Τόπων από αρχαιοτάτων χρόνων. Την ίδια στιγμή όλοι γνωρίζουν ότι η Κύπρος έχει γνωρίζει πολλούς κατακτητές. Οι κάτοικοί της όμως κατάφερναν πάντα να επιβιώσουν και έχουν αναπτύξει στο έπακρο αυτήν την μοναδική ικανότητα. Πιστεύω ότι αν οι δύο μεγάλοι αδερφοί εννοώ Ελλάδα και Τουρκία σταματήσουν τις αντιπαραθέσεις και την διαμάχη τους τότε οι κάτοικοι της Κύπρου θα βρουν την λύση.

Υπάρχει μία παρεξήγηση που προκύπτει από τις δύο διαφορετικές θρησκείες και λέω παρεξήγηση γιατί θυμάμαι πως ένοιωθα εγώ για τους μουσουλμάνους πριν ασπαστώ τον Ισλαμισμό. Έκλεινα ερμητικά την πόρτα του μυαλού μου σε κάθε τι που είχε σχέση με τον μουσουλμανισμό, έβλεπα τους μουσουλμάνους σαν σώμα ξένο πάνω σ’ αυτό τον πλανήτη δεν ήθελα να σχετιστώ με κανένα τρόπο μαζί τους. Υπάρχει μία εθνική παράδοση σ’ αυτό το παράλογο μίσος. Σήμερα αυτό το παραδοσιακό μίσος ισχύει και στην Κύπρο και παντού αλλά το καλλιεργούν άνθρωποι των οποίων τα κίνητρα δεν είναι καθόλου έντιμα.

Όταν ανακάλυψα το Ισλάμ και σήκωσα αυτό το πέπλο της προκατάληψης βρήκα στο Κοράνι τόσα κοινά και οικεία σημεία με αυτά της Χριστιανικής πίστης. Αυτά τα κοινά σημεία αγκάλιασα και απ’ αυτά διαπίστωσα ότι δεν πρόκειται για κάτι ξένο. Άκουσα την ίδια φωνή, την φωνή της αγάπης και της ανθρωπιάς. Τώρα αν αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει αυτή η κατανόηση και αρμονία στην Κύπρο κάποια στιγμή δεν ξέρω. Προσεύχομαι. Η ειρήνη είναι καλή για όλους και η μόνη λύση.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

*Ο Yusuf Islam γεννήθηκε Λονδίνο στις 21 Ιουλίου του 1948 και ήταν το τρίτο παιδί του Ελληνοκύπριου Σταύρου Γεωργίου και της Σουηδέζας Ingrid Wickman. Οι γονείς του χώρισαν όταν αυτός ήταν 8 ετών.
Στη μουσική διακρίθηκε από τα εφηβικά του, ακόμα, χρόνια. Η καριέρα του έφτασε στο απόγειό της κατά τη δεκαετία του 1970. Οκτώ διαδοχικοί δίσκοι του έγιναν χρυσοί, ενώ πολλά τραγούδια του κυριάρχησαν στον βρετανικό και τον αμερικάνικο πίνακα επιτυχιών. Ξεχωρίζουν τα άλμπουμ του «Tea for the Tillerman» (1970), «Catch Bull at Four» (1972) και «Buddha and the Chocolate Box» (1974), ενώ στα πιο δημοφιλή τραγούδια του περιλαμβάνονται τα: «Wild World» (1970), «Moonshadow» (1971) και «Oh Very Young» (1974).
Ένα τροχαίο ατύχημα το 1977, που παραλίγο να του κοστίσει τη ζωή, ήταν η αφορμή για να αλλάξει την κοσμοθεωρία του. Ασπάστηκε το Ισλάμ, μετονομάστηκε σε Yusuf Islam και εγκατέλειψε την μέχρι τότε επιτυχημένη καριέρα του. Παντρεύτηκε, απέκτησε πέντε παιδιά, διέθεσε όλη την περιουσία του σε φιλανθρωπικούς σκοπούς, ενώ ίδρυσε κι ένα μουσουλμανικό σχολείο στο Λονδίνο.
Μεταξύ των πολυάριθμων διακρίσεων και βραβείων που έχει λάβει τόσο για την προσφορά του στην τέχνη όσο και για την φιλανθρωπική του δράση To 2004 τιμήθηκε ως «Άνθρωπος της Ειρήνης» από τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ διάκριση που την θεωρεί από τις σημαντικότερες της ζωής του.