Ο γιος του ΕΑΜίτη που πολεμά για την οικονομία

Οι αντιφάσεις κυριαρχούν στη ζωή του καθώς μεγάλωσε σε αριστερό περιβάλλον αλλά έκανε το μεταπτυχιακό του στην αριστοκρατική Οξφόρδη, σήμερα διδάσκει στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο από το οποίο είχε αποφοιτήσει, ο ίδιος διαπραγματεύτηκε την ένταξη της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ και τώρα από τη νέα του θέση καλείται να τη διατηρήσει.

Κατευθείαν στα βαθιά βούτηξε ο Γιάννης Στουρνάρας, ο γιος του γραμματέα του ΕΑΜ στη Φθιώτιδα και την Εύβοια που έφτασε στην κορυφαία θέση του υπουργείου Οικονομικών. Μόνο που αυτήν τη φορά δεν είναι στα νερά της αγαπημένης του Σύρου, αλλά στο απύθμενο χάος των δημόσιων οικονομικών, του μνημονίου και της επαναδιαπραγμάτευσής του.

Και στις δύο περιπτώσεις, όμως, χρειάζεται αρωγό του όλα εκείνα τα στοιχεία που είναι απαραίτητα τόσο σε έναν κολυμβητή μεγάλων αποστάσεων, όπως είναι ο ίδιος, όσο και σε έναν «τσάρο» της Οικονομίας, που καλείται να εφαρμόσει τις εμπειρίες του, τις ικανότητές του και τις γνώσεις του, προκειμένου να αποφύγουμε το… ναυάγιο. Οι συνεργάτες του στο ΙΟΒΕ σήμερα αλλά και παλιότερα όσοι δούλεψαν μαζί του στο υπουργείο Οικονομικών, όταν είχε αναλάβει τις σκληρές διαπραγματεύσεις για την είσοδο στην ΟΝΕ πριν από 15 χρόνια, περιγράφουν έναν συστηματικό, πειθαρχημένο και ικανότατο διαπραγματευτή, αλλά παράλληλα έναν άνθρωπο ευγενικό και κοσμοπολίτη, που επιμένει στο ακατόρθωτο.

Και αν άλλαξε ο στόχος -για την ακρίβεια αντιστράφηκε, αφού τότε το στοίχημα ήταν να μπούμε στο ευρώ, ενώ σήμερα πασχίζουμε να μείνουμε-, ο Γιάννης Στουρνάρας επιμένει να κυνηγά το ακατόρθωτο. Όπως όταν ξεκινά να διασχίσει κολυμπώντας μια απόσταση μιλίων -πρόκειται για το χόμπι του χρόνια τώρα- και δεν το βάζει κάτω μέχρι να φτάσει απέναντι, έτσι και τώρα, που καλείται να πετύχει το νέο μεγάλο στοίχημα.

Με τη σύζυγό του, Λίνα Νικολοπούλου, στην Οξφόρδη πριν από 32 χρόνια. ο Γιάννης Στουρνάρας με άριστα 9,5 τελείωσε το Πανεπιστήμιο στην Αθήνα, με άριστα και το μεταπτυχιακό και σε έναν μόλις χρόνο ολοκλήρωσε και το διδακτορικό του.

Αν μη τι άλλο αποτελεί ειρωνεία ο άνθρωπος που διαπραγματευόταν έως το 2000 στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ, να ξαναμπαίνει σήμερα σε ανάλογες διαπραγματεύσεις, αλλά με άλλο στόχο, άλλη αφετηρία και διαφορετικές δυνατότητες.

ΟΙ… ΣΥΜΠΤΩΣΕΙΣ

Έτσι, όμως, γεμάτη αντιφάσεις είναι η ζωή του. Από τότε που μεγάλωνε σε ένα αριστερών πεποιθήσεων περιβάλλον, αφού ο πατέρας του, ο Θανάσης Στουρνάρας, ήταν ΕΑΜίτης με καταγωγή από τη Γλύφα Φθιώτιδας, αλλά ο ίδιος επέλεξε την αριστοκρατική Οξφόρδη για να σπουδάσει, καθώς ολοκλήρωσε τις πανεπιστημιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου -άλλη… σύμπτωση και αυτή- σήμερα διδάσκει.

Παρ’ ότι ο πατέρας του τού άφησε «ευχή και κατάρα» να μην επιστρέψει στην Ελλάδα, αλλά να μείνει για ακαδημαϊκή καριέρα στην Αγγλία, ο Γιάννης Στουρνάρας αφοσιώθηκε -ως πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων- στη μεγάλη προσπάθεια ένταξης της χώρας στην ΟΝΕ.

Τον πατέρα του δεν τον έζησε αρκετά, καθώς όλα τα χρόνια ήταν κυνηγημένος, αφού υπήρξε γραμματέας του ΕΑΜ στην Εύβοια και στη Φθιώτιδα. Μάλιστα, για αρκετά χρόνια μετά τον εμφύλιο, ο Θανάσης Στουρνάρας ζούσε και εργαζόταν ως λογιστής, κρυβόμενος. Έλειπε αρκετά διαστήματα από το σπίτι και τα καλοκαίρια που ο Γιάννης Στουρνάρας με τα αδέλφια του και τη μητέρα τους πήγαιναν διακοπές στο χωριό καταγωγής τους, τη Γλύφα, ο πατέρας δεν ήταν μαζί τους, ιδιαίτερα στα χρόνια της δικτατορίας. Για αρκετά χρόνια δούλευε λογιστής στα ορυχεία της Μήλου, όπου εκεί υπήρχαν αρκετά στελέχη του ΕΑΜ που δούλευαν μαζί και τους γνώριζε από παλιότερα.

«Ο πατέρας μου, θυμάμαι -λέει ο Γιάννης Στουρνάρας- όταν ήταν να αγοράσω κάτι, είτε σουβλάκι, είτε μπουγάτσα, είτε ακόμα παπούτσια, με πήγαινε στα καταστήματα που τα είχαν ΕΑΜίτες φίλοι του. Και όταν εγώ αναρωτιόμουν γιατί με πάει συνέχεια στους ίδιους, μου απαντούσε: «Είναι άνθρωποι που έχουν ανάγκη και πρέπει να τους στηρίξουμε».
Αρνήθηκε προτάσεις να αναλάβει υπουργός στην κυβέρνηση Σημίτη, παρά την προσωπική φιλία που έχει με τον πρώην πρωθυπουργό. Όπως αρνήθηκε και άλλες αντίστοιχες προτάσεις στις κυβερνήσεις Παπανδρέου και Παπαδήμου.

Ο κ. Στουρνάρας ανέλαβε από τον Ιούλιο του 2000 μέχρι τον Μάρτιο του 2004 πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Εμπορικής Τράπεζας και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η Εμπορική αναδιαρθρώθηκε με σκοπό την ισχυροποίησή της στον χώρο της λιανικής τραπεζικής και συνήψε στρατηγική συμμαχία με τη γαλλική Credit Agricole. Στη συνέχεια εργάστηκε ως επικεφαλής σε μεγάλη χρηματιστηριακή εταιρεία, με αντικείμενο την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στο ελληνικό χρηματιστήριο, και αργότερα ήρθε το ΙΟΒΕ, το οποίο το έβγαλε από την αφάνεια των προηγούμενων χρόνων και το ανέδειξε σε μια δεξαμενή σκέψης, με παρεμβάσεις στα δημόσια οικονομικά πράγματα.
Από τη θέση αυτή ο επικεφαλής του ΙΟΒΕ, σε ανύποπτο χρόνο, το καλοκαίρι του 2009, είχε πει στον Γιώργο Παπανδρέου ότι η οικονομία κατευθύνεται στα βράχια και ότι δεν υπάρχουν λεφτά. Τον Αύγουστο του 2009 του είχε πει -παρουσία συνεργατών του πρώην πρωθυπουργού- ότι το έλλειμμα θα ξεπεράσει το 10%.

Ο ΓΑΜΟΣ, ΤΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Για τη σύζυγό του, Λίνα Νικολοπούλου, με την οποία είναι μαζί από φοιτητές και παντρεμένοι από το 1981, ο Γιάννης Στουρνάρας είναι πάντα «ο Γιαννιός», αφού έτσι τον αποκαλεί εξαιτίας της μητέρας του, που ως Κρητικιά τον έλεγε «το Γιαννιό μου», όνομα που υιοθέτησαν και οι στενοί του φίλοι.

Μετά τις σπουδές τους στην Ελλάδα, έφυγαν μαζί για την Οξφόρδη (η ίδια έκανε το διδακτορικό της στη Βιολογία), όπου μετά το διδακτορικό του ο Γιάννης Στουρνάρας δίδαξε στο ίδιο πανεπιστήμιο, ενώ εργαζόταν παράλληλα και ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Σπουδών.

Όταν επέστρεψαν από το Λονδίνο το 1985, τέλειωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις και βρήκε δουλειά τον επόμενο χρόνο, μένοντας στο πατρικό του σπίτι στη Φιλοθέη μαζί με τη μητέρα του και τα αδέλφια του. Λίγα χρόνια αργότερα απέκτησαν σπίτι με δάνειο από τράπεζα, το οποίο εξόφλησαν μόλις πριν από δύο χρόνια. Έχουν δύο κόρες, τη Μυρτώ και τη Νεφέλη, ενώ τα τελευταία χρόνια στερείται και τις τρεις γυναίκες της ζωής του ταυτόχρονα.

Αυτό γιατί οι δυο του κόρες έχουν επιλέξει σπουδές και εργασία στο εξωτερικό, και συγκεκριμένα στην Αυστρία η Νεφέλη όπου ζει και εργάζεται με τον άνδρα της, ενώ η Μυρτώ τέλειωσε το πρώτο της πτυχίο στην Αγγλία και σήμερα εργάζεται με τη μητέρα της στην εταιρεία που έχει συστήσει η ίδια και δραστηριοποιείται στον χώρο της επικοινωνίας.

«Τελικά, δεν θα χάσω τις διακοπές μου φέτος» ήταν η πρώτη φράση του Γιάννη Στουρνάρα όταν διαπίστωσε ότι δεν συμπεριλαμβάνεται στο κυβερνητικό σχήμα που ανακοίνωσε ο Αντώνης Σαμαράς την προηγούμενη εβδομάδα. Λίγες ημέρες μετά, όταν παραιτήθηκε ο κ. Ράπανος, άρχισε να… απομακρύνεται ξανά το όνειρο των καλοκαιρινών διακοπών στο σπίτι του στα Τρία Λαγγόνια της Σύρου.

ΛΙΤΗ ΖΩΗ
 

Ο υπουργός Οικονομίας είναι λάτρης της υγιεινής διατροφής. Μάλιστα συνηθίζει τα μεσημέρια να κάνει μικρό διάλειμμα για φαγητό. Τρώει κυρίως ψάρι, κι όταν βρει καλό σούσι, δεν λέει όχι. Πρόσωπα του περιβάλλοντός του περιγράφουν έναν άνθρωπο με λιτό τρόπο ζωής και χαμηλό προφίλ.

Προτιμά να πηγαίνει στο γραφείο του με τα πόδια χωρίς ασφάλεια, ενώ αρκετοί πολίτες τον έχουν δει να κινείται στο μετρό, στο κέντρο της Αθήνας. Τώρα, φυσικά, οι ασφυκτικές συνθήκες του υπουργείου ίσως του επιβάλλουν έναν άλλο τρόπο ζωής, πιο απαιτητικό. Το περπάτημα φαίνεται να εγκαταλείπεται, χάριν του αυτοκινήτου, που για πολλούς υπουργούς είναι το στρατηγείο τους τις ατέλειωτες ώρες των διαδρομών.

ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΦ.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΩΝ ΗΠΑ

Ένα απρόσμενο τηλεφώνημα δέχτηκε την Πέμπτη ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, καθώς στην άλλη γραμμή ήταν ο παλιός του συμφοιτητής τα χρόνια που έκανε το μεταπτυχιακό του στην Οξφόρδη. Δεν θα είχε και τόση σημασία, αν ο τότε συμφοιτητής του, με τον οποίο μοιράστηκαν την πρωτιά στο φημισμένο αγγλικό πανεπιστήμιο, δεν ήταν σήμερα υφυπουργός Οικονομικών του Ομπάμα!

Πρόκειται για τον καλό του φίλο, Τσαρλς Κόλινς, υφυπουργό Οικονομικών, υπεύθυνο των διεθνών υποθέσεων, με τον οποίο συναντάται όποτε αυτός έρχεται στην Αθήνα. Τώρα, οι δυο καλοί φίλοι θα έχουν την ευκαιρία να τα λένε όχι μόνο για εκείνα τα ανέμελα χρόνια, αλλά και να συνεργάζονται στενά. Ηδη, στο τηλεφώνημά του είπε ότι θα «σε στηρίξουμε και μόλις ορκιστείς και αναλάβεις επίσημα, θα σου τηλεφωνήσει και ο υπουργός, Τ. Γκάιτνερ».
Τους δυο φίλους ένωνε, εκτός από φιλία, και μια ουσιαστική άμιλλα, όπου ήταν οι δυο αριστεύσαντες του πανεπιστημίου το 1980, όπως άριστος ήταν πάντα ο νέος υπουργός Οικονομικών. Με άριστα 9,5 τέλειωσε το πανεπιστήμιο το 1978, και επειδή ήταν ο πρώτος πήρε υποτροφία από την Αγροτική Τράπεζα από τα χέρια του τότε διοικητή της, Αδαμάντιου Πεπελάση. Με άριστα τέλειωσε και το μεταπτυχιακό του, και σε χρόνο ρεκόρ, μόλις σε 1 χρόνο, ολοκλήρωσε το διδακτορικό του, με αποτέλεσμα οι Άγγλοι αμέσως να του προσφέρουν δουλειά.

Και όταν το 1985 αποφάσισε να μείνει στην Ελλάδα και να μην επιστρέψει ξανά στην Οξφόρδη, ο διευθυντής του Ινστιτούτου που εργάζονταν ο Γιάννης Στουρνάρας, πήρε τηλέφωνο τη σύζυγό του και σε μια προσπάθεια να τον μεταπείσει λέει «μα είναι τρελός ο Γιάννης, Λίνα;».