Ενας χρόνος εφιάλτης, γεμάτος πόνο και δυστυχία. Ένας χρόνος ατέλειωτο δάκρυ για τον χαμό των αγαπημένων τους προσώπων. Ένας χρόνος και η απώλεια μεγαλώνει. Ο χρόνος για όλους τους συγγενείς των 13 θυμάτων του Μαρί έχει σταματήσει στο μαύρο πρωινό της 11ης Ιουλίου. Θεωρούν ότι πρόκειται για ένα κακόγουστο ψέμα και ότι κάποια στιγμή θα κτυπήσει το τηλέφωνο και στην άλλη άκρη της γραμμής θα μιλάνε οι δικοί τους άνθρωποι. Αλλά δυστυχώς η πραγματικότητα είναι διαφορετική, πολύ σκληρή και τους προσγειώνει απότομα. Στο βαρύ πένθος. Δώδεκα μήνες μετά, επιστρέφουν στο πρωί της μαύρης Δευτέρας του Ιούλη και αφηγούνται στον «Φ» τις τραγικές ώρες που ακολούθησαν αφότου έμαθαν τα κακά μαντάτα. Τα θυμούνται λες και ήταν χθες – και πώς να τα ξεχάσουν άλλωστε. Πρόκειται για γεγονότα που σημάδεψαν και σε κάποιες περιπτώσεις άλλαξαν τη ζωή τους, όπως και τον τρόπο που σκέφτεται και λειτουργεί η κυπριακή κοινωνία.
Ταυτόχρονα η αγωνία και έγνοια τους στρέφεται στην εκδίκαση της υπόθεσης με τους υπόπτους. Η απαλλαγή των κατηγοριών για δύο εκ των κατηγορουμένων γέμισε με καχυποψία τους συγγενείς των θυμάτων οι οποίοι ανοικτά πλέον εκφράζουν φόβο ότι ουδείς θα τιμωρηθεί για την απώλεια των ανθρώπων τους. Η φονική έκρηξη έμελλε να ταρακουνήσει πολιτικά, οικονομικά, ενεργειακά, συναισθηματικά τον τόπο μας. Τίποτε δεν λειτουργεί με τους ρυθμούς που λειτουργούσε πριν από τη μαύρη Δευτέρα.
ΣΤΑ ΜΑΥΡΑ
Ατελείωτος θρήνος σ’ ολόκληρη την Κύπρο για τον θάνατο των 13 παλληκαριών. Στο μυαλό όλων πλανάται μόνο μια λέξη. Ένα πελώριο «γιατί».
ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ
Τόνοι ανθρωπιάς και συμπαράστασης από χιλιάδες Κύπριους μετά την έκρηξη. Η αθρόα προσέλευση για προσφορά αίματος για κάλυψη των έκτακτων αναγκών σε αίμα για περίθαλψη των τραυματιών του Μαρί προκάλεσε ρίγη συγκίνησης.
ΧΑΟΣ
Στο σκοτάδι βυθίστηκε η Κύπρος αμέσως μετά την ισχυρή έκρηξη και την καταστροφή του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού του Βασιλικού. Για ένα μήνα η κατάσταση που επικρατούσε ήταν χαοτική ενώ η ΑΗΚ κατήρτισε πρόγραμμα διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος ανά περιοχή. Η ηλεκτροδότηση άρχισε να αποκαθίσταται σταδιακά μετά την ενοικίαση ηλεκτρογεννητριών και από την παροχή ρεύματος από τα κατεχόμενα.
ΑΥΞΗΣΕΙΣ-ΦΩΤΙΑ
Το ύψος των ζημιών στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή αυξήσεων 6,96% στους λογαριασμούς ρεύματος.
ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ
Τα γεγονότα στο Μαρί έβγαλαν στους δρόμους χιλιάδες συμπατριώτες μας. Σε μια περίοδο που σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είχε εξαπλωθεί το κίνημα των αγανακτισμένων, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για την οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας, στην Κύπρο οι διαμαρτυρίες είχαν επίκεντρο το Προεδρικό για την αδράνεια και την ολιγωρία που καταγράφηκε με αποτέλεσμα τη φονική έκρηξη. Κάθε Δευτέρα μετά την 11η Ιουλίου και για αρκετούς μήνες ήταν ημέρα διαμαρτυρίας, οργής και αγανάκτησης. Μάλιστα από το Κίνημα των Αγανακτισμένων η Μακαρία Άντρη Στυλιανού υπέβαλε υποψηφιότητα για την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ-ΘΕΣΜΙΚΟΙ ΤΡΙΓΜΟΙ
Τριγμούς προκάλεσε τόσο στην πολιτική όσο και σε θεσμούς του κράτους η έκρηξη στη Ναυτική Βάση. Κυρίως ο θεσμός του Προέδρου της Δημοκρατίας αμφισβητήθηκε όσο ποτέ άλλοτε. Παράλληλα ξεκίνησε μια πολιτική διαμάχη η οποία κρατεί μέχρι και σήμερα αναφορικά με τις πολιτικές ευθύνες για την τραγωδία. Στάθηκε μάλιστα η αιτία για αποχώρηση του ΔΗΚΟ από το κυβερνητικό σχήμα και το συγκυβερνών κόμμα περνά πλέον στην αντιπολίτευση. Δημοσκοπήσεις και έρευνες που έγιναν, κατέγραφαν πολιτικό κόστος για ΑΚΕΛ που είδε τα ποσοστά του να πέφτουν.
ΑΝΑΚΡΙΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Στη μικρή λίστα με χώρες των οποίων ο ηγέτης βρέθηκε απέναντι σε ερευνητική επιτροπή για να καταθέσει, περιλαμβάνεται και η Κύπρος μετά το Μαρί. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας κλήθηκε και κατέθεσε στην ερευνητική επιτροπή Πολυβίου τη δική του εκδοχή για πτυχές της υπόθεσης που αφορούσαν αποφάσεις του Προεδρικού για τη διαχείριση του εμπορευματοκιβωτίων.
ΤΡΙΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Το Υπουργικό Συμβούλιο διόρισε τον δικηγόρο Πόλυ Πολυβίου ως πρόεδρο της Μονομελούς Διερευνητικής Επιτροπής για την τραγωδία στο Μαρί. Μετά από συνεδρίες δύο σχεδόν μηνών, παρέλαση μαρτύρων και εξέταση χιλιάδων εγγράφων εξέδωσε το πόρισμά του. Ο κ. Πολυβίου ήταν καταπέλτης στο πόρισμά του καθώς εντοπίζει σοβαρότατες προσωπικές ευθύνες στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, καθώς και σοβαρές ευθύνες στους τέως υπουργούς Άμυνας και Εξωτερικών. Δεύτερο πόρισμα για τα γεγονότα του Μαρί ετοίμασε και η Αστυνομία με βάση το μαρτυρικό υλικό που συνέλεξε και ακολούθως ετοίμασε εισήγηση στον Γενικό Εισαγγελέα για τις ποινικές διώξεις.
Πόρισμα ετοίμασε και η Βουλή μετά από τρεις πολύωρες συνεδρίες της κοινοβουλευτικής επιτροπής Άμυνας. Η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε ψήφισμα (εγκρίθηκε από όλους πλην του ΑΚΕΛ) με το οποίο ζητούσαν την παραίτηση του Προέδρου Χριστόφια.
ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΔΙΩΞΕΙΣ
Έξι μήνες μετά την έκρηξη στο Μαρί η Γενική Εισαγγελία καταχώρησε στο δικαστήριο ποινικές διώξεις εναντίον οκτώ ατόμων. Διώξεις ασκήθηκαν εναντίον των: Μάρκου Κυπριανού, Κώστα Παπακώστα, Πέτρου Τσαλικίδη, Σάββα Αργυρού, συνταγματάρχη Γιώργου Γεωργιάδη, διευθυντή Πυροσβεστικής Ανδρέα Νικολάου, υποδιευθυντή Πυροσβεστικής Χαράλαμπου Χαραλάμπους και διοικητή της ΕΜΑΚ Ανδρέα Λοϊζίδη.
ΟΙ ΕΞΙ ΕΓΙΝΑΝ ΟΚΤΩ
Αρνητικά σχόλια και εύλογες απορίες αναφορικά με την πορεία της εκδίκασης της υπόθεσης προκάλεσε η αφαίρεση από το κατηγορητήριο του Πέτρου Τσαλικίδη και του Γιώργου Γεωργιάδη. Σημειώνεται ότι ο δεύτερος από κατηγορούμενος θα παρουσιαστεί στο δικαστήριο ως μάρτυρας κατηγορίας. Η δίκη ξεκίνησε ενώπιον του Κακουργιοδικείου στις 6 Ιουλίου.
