Στα 15 δις ευρώ θα ανέλθει η συνολική βοήθεια για την Κύπρο, εάν αληθεύουν οι δηλώσεις του Ρώσου υπουργού Οικονομικώ,ν Άντον Σιλουάνοφ. Μιλώντας στο πρακτορείο Reuters, ο κ. Σιλουάνοφ δήλωσε ότι η Ρωσία εξακολουθεί να εξετάζει το αίτημα της Κύπρου για δάνειο 5 δις ευρώ.
Η είδηση του Reuters προκαλεί κάποια σύγχυση, που πιθανόν να προέκυψε από μια τοποθέτηση του Ρώσου υπ. Οικονομικών, ότι η Κύπρος ζητά εκτός από τα 5 δις και 15 δις επιπλέον από την ΕΕ ευρώ. Όμως στην ίδια είδηση γίνονται άλλες αναφορές που ανεβάζουν το ποσό στα 15 δις, δηλαδή στα 5+10, που φαίνεται να είναι ορθότερες (λόγω της επανάληψης).
Όπως μεταδόθηκε, τα 5 δις ευρώ η Ρωσία ακόμη εξετάζει να τα παραχωρήσει ως μέρος μιας συντονισμένης οικονομικής βοήθειας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατ’ επέκταση την τρόικα.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου ο «Π» είχε δημοσιεύσει ότι η Ρωσία είχε ουσιαστικά ανάψει το πράσινο φως στην Κύπρο, αλλά έθεσε ως έμμεσο όρο να γίνει η χρηματοδότηση σε συνεννόηση με το ΔΝΤ και την τρόικα.
Το γεγονός ότι η Μόσχα έχει διαμηνύσει ότι το αίτημα της Λευκωσίας θα ικανοποιηθεί, αλλά τα δανεικά χρήματα θα καταβληθούν σε συνεννόηση με το ΔΝΤ, περιέπλεξε τα πράγματα και ξήλωνε τον σχεδιασμό της κυβέρνησης. «Εμείς ζητήσαμε διακρατικό δάνειο, όπως έγινε και πέρσι», ήταν η ακριβής φράση που χρησιμοποίησε κυβερνητικό στέλεχος.
Η ανάλυση του «Π» είχε καταλήξει στο ότι μια σειρά από παράγοντες ενδεχομένως να έχουν διαφοροποιήσει τη στάση της Μόσχας σε σχέση με το πρώτο δάνειο, το οποίο παραχωρήθηκε χωρίς επίσημους όρους. Η Κύπρος είχε πει ότι με το δάνειο των 2,5 δις ευρώ θα κάλυπτε τις ανάγκες της για ολόκληρο το 2012, κάτι το οποίο δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται και προφανώς δεν ικανοποίησε τη Μόσχα.
Επιπρόσθετα, η δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας μας, όπως και η συμμόρφωσή της με τους κανόνες της Ε.Ε., αποτελεί σε μεγάλο βαθμό εσωτερικό ευρωπαϊκό πρόβλημα. Η λήψη βοήθειας (δανείου) από τη Ρωσία, λόγω της μη τήρησης των δεσμεύσεων της Κύπρου, ενδεχομένως θα θεωρηθεί παρέμβαση της Μόσχας στα εσωτερικά της Ε.Ε.
Έτσι η Ρωσία κατέληξε σε μια διπλωματική λύση. Είπε ναι στην Κύπρο, αλλά έθεσε ως προϋπόθεση την κατάληξη σε συμφωνία με την τρόικα, δηλαδή την υπογραφή του μνημονίου. Δηλαδή ικανοποίησε και την Ε.Ε.
Όπως μεταδίδει το Reuters, ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών είχε συναντηθεί νωρίτερα με τον επικεφαλής του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Οι δύο άντρες φαίνεται να συζήτησαν και το θέμα της Κύπρου. Στην αρχή της είδησης του πρακτορείου ο κ. Σιλουάνοφ φέρεται να δήλωσε, όπως προαναφέρθηκε, ότι η Κύπρος ζητά εκτός από τα 5 δις και 15 δις επιπλέον από την Ε.Ε. ευρώ. Στη συνέχεια, όμως, σε δύο σημεία αναφέρεται σε συνολικό δανεισμό 15 δις ευρώ. «Ακόμη και να δώσουμε τα 5 δις ευρώ δεν θα αρκέσουν», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «τα δικά μας 5 δις δεν είναι αρκετά, τα δικά τους (δηλαδή της Ε.Ε.) 15 δις είναι αρκετά». Φαίνεται λοιπόν να υπάρχει μια απ’ ευθείας συνεννόηση Βρυξελλών-Μόσχας, που σίγουρα έχει ενοχλήσει αλλά και περιορίσει τις επιλογές της Λευκωσίας.
Η κυβέρνηση Χριστόφια έχει γίνει ξεκάθαρο ότι επιδίωκε να πάρει το δάνειο για να αποφύγει το πολιτικό κόστος της υπογραφής του μνημονίου και της επιβολής των επώδυνων μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης. Τώρα όμως με την απάντηση της Μόσχας φαίνεται ότι δεν υπάρχει λόγος για την Κύπρο να πάρει το δάνειο από τη Ρωσία. Η τρόικα είναι σε θέση να καλύψει όλες τις ανάγκες της Κύπρου και μάλιστα με χαμηλότερο κόστος χρηματοδότησης.
Ο Ρώσος υπ. Οικονομικών φαίνεται να έχει πάρει τους αριθμούς για το ύψος του δανείου κατά τη συνάντησή του με τον κ. Γιούνκερ. Υποθέτοντας ότι οι αριθμοί αυτοί λαμβάνουν υπόψη τους όλες τις ανάγκες της Κύπρου (ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών, δημοσιονομικό έλλειμμα και αναχρηματοδότηση του υφιστάμενου χρέους) φαίνεται ότι το τελικό ύψος χρέους θα είναι κάτω από το 120% του ΑΕΠ. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι δημόσιο χρέος πέραν αυτού του ποσοστού καθίσταται μη βιώσιμο.
Το ποσό των 15 δις ευρώ αντιστοιχεί στο 85% του ΑΕΠ και όπως προαναφέρθηκε συμπεριλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό και το υφιστάμενο χρέος. Αν το ποσό τελικά ανέλθει στα 20 δις, τότε το χρέος θα ανέλθει στο 110% του ΑΕΠ.
Όπως προαναφέρθηκε, η χρηματοδότηση από την τρόικα θα καλύψει τρία ήδη αναγκών: (α) την αναχρηματοδότηση του χρέους που θα λήξει μέσα στην περίοδο που θα κριθεί ότι η Κύπρος δεν θα μπορεί να χρηματοδοτηθεί απ‘ ευθείας από τις αγορές, (β) τα δημοσιονομικά ελλείμματα μέχρι τον μηδενισμό τους και (γ) την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Παραμένουν λοιπόν δύο στοιχεία κλειδιά για τη διαπίστωση κατά πόσο το χρέος θα καταστεί μη βιώσιμο: (α) το ακριβές ποσό για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και κατά πόσο αυτό αποκλίνει από τις παραδοχές που έγιναν για να υπολογιστούν οι πάνω αριθμοί και (β) μέχρι πότε θεωρεί η τρόικα πως η Κύπρος θα είναι αποκλεισμένη από τις αγορές και άρα θα καλύψει τις ανάγκες αναχρηματοδότησής της.
Πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι μέχρι και το 2015 η Κύπρος θα είναι αποκλεισμένη από τις αγορές, εφόσον θα είναι μια περίοδος αναπροσαρμογής και αβεβαιότητας και λόγω των εξελίξεων στην Ελλάδα. Κρίσιμη θα είναι η διετία 2016 – 2017. Το 2016 οι αναχρηματοδοτικές ανάγκες της Κύπρου ανέρχονται στα 3,5 δις (20% του ΑΕΠ) και το 2017 στα 2,5 δις (14%). Αν αυτά συμπεριλαμβάνονται στα πιο πάνω ποσά (ακόμη και στα 20 δις) τότε δεν τίθεται άμεσα θέμα βιωσιμότητας του χρέους της Κύπρου. Αν, όμως, δεν συμπεριλαμβάνονται, τότε θα τεθεί θέμα.
Χωρίς όμως να ξεκαθαρίσουν τα πιο πάνω σημεία, όπως και το ακριβές ποσό που χρειάζεται για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τα οποιαδήποτε συμπεράσματα θα είναι παρακινδυνευμένα.
