Η διδασκαλία των Νέων Ελληνικών

Το γραφείο μας έχει ενημερωθεί, για κάποιες εξελίξεις στο ζήτημα της διδασκαλίας των Νέων Ελληνικών στο πλαίσιο του Αυστραλιανού Εθνικού Αναλυτικού Προγράμματος (ACARA). Όπως φαίνεται και στην επίσημη ιστοσελίδα http://www.acara.edu.au/languages.html τα Νέα Ελληνικά θα απευθύνονται σε μαθητές που έχουν κάποιο πολιτιστικό υπόβαθρο (… to learners who have some background in the language) και θα είναι στην ίδια ομάδα μαζί με τα Αραβικά και τα Βιετναμέζικα.
Υπάρχει μια δεύτερη κατηγορία Γλωσσών: Γαλλικά, Γερμανικά, Ινδονησιακά, Ιταλικά, Ιαπωνικά, Κορεάτικα και Ισπανικά που θα διδάσκονται ως δεύτερη ξένη Γλώσσα (… Pitched to second language learners). Σημειώνεται ότι τα Κορεάτικα κατάφεραν πρόσφατα, ύστερα από κάποιες ενέργειες των ενδιαφερομένων, να υπαχθούν σε αυτή τη δεύτερη κατηγορία, ενώ αρχικά ήταν στην κατηγορία που βρίσκονται και τα Νέα Ελληνικά.

Για το ζήτημα αυτό καλέσαμε σε παναυστραλιανή τηλεδιάσκεψη τους φορείς που εμπλέκονται στην Εκπαίδευση, στις 17 Σεπτεμβρίου και τα συμπεράσματα αυτής της επικοινωνίας αποτυπώνονται στο παρακάτω κείμενο. Αυτό απευθύνεται προς την αρμόδια υπηρεσία της ACARA και θα είναι υπογεγραμμένο από όλους όσους πήραν μέρος σε αυτή την πρωτοβουλία (Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας, κεντρικές Κοινότητες, Συλλόγους Εκπαιδευτικών, πανεπιστημιακούς).

Η επιστολή έχει ως εξής:
 «Χαιρετίζουμε και επικροτούμε τη συμπερίληψη της Νέας Ελληνικής ως μία από τις γλώσσες που θα αναπτυχθούν από το Αυστραλιανóό Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών και Αξιολόγησης (ACARA).
Ωστόσο, θέλουμε να εκφράσουμε τις ανησυχίες μας σχετικά με την πρόταση του Διοικητικού Συμβουλίου της  ACARA για την ανάπτυξη ενός επιπέδου διδασκαλίας για την ελληνική γλώσσα, (για μαθητές που διαθέτουν πολιτισμικό υπόβαθρο), για  τα έτη σπουδών έως την δεκάτη τάξη( F – 10),από το τέλος του 2013. Η πρόταση αυτή έχει σοβαρές επιπτώσεις για τους μαθητές  και για το μέλλον της Νέας Ελληνικής στο Αυστραλιανό Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών.

Αν και θα ήταν ιδανικό να αναπτυχθούν περισσότερα από ένα επίπεδα διδασκαλίας (όπως συμβαίνει με την Κινεζική  γλώσσα), το επίπεδο διδασκαλίας που αντιπροσωπεύει καλύτερα τις τωρινές  αλλά και τις  μελλοντικές ομάδες των μαθητών μας, είναι αυτό που χαρακτηρίζεται ως δεύτερη ξένη γλώσσα (δηλαδή, ό,τι  ακριβώς προβλέπεται για τα Γαλλικά, Γερμανικά, Ινδονησιακά, Ιταλικά, ιαπωνικά, Κορεατικά και Ισπανικά) και όχι όπως έχει προταθεί, μόνο για μαθητές που διαθέτουν  το ανάλογο πολιτισμικό υπόβαθρο.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, το 44,8% από αυτούς που δήλωσαν ότι είναι «ελληνικής καταγωγής», ήταν δεύτερης γενιάς Αυστραλοί και το 24,3% ήταν τρίτης γενιάς. Αντανακλώντας τη μεταβαλλόμενη φύση της κοινότητάς μας, το 26,2% ανέφερε, επίσης, «άλλη καταγωγή». Με άλλα λόγια, αν και η πολιτιστική παράδοση εντός της ελληνοαυστραλιανής κοινότητας παραμένει ισχυρή, τα αγγλικά είναι η κυρίαρχη γλώσσα ανάμεσα σε μαθητές που διδάσκονται τα Νέα Ελληνικά στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Η διδασκαλία των Γλωσσών,  όπως τονίζεται στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών, είναι ένας από τους βασικούς τομείς μάθησης και βασικό συστατικό της εκπαιδευτικής εμπειρίας όλων των μαθητών. Σύμφωνα, λοιπόν, με το πνεύμα και το σκεπτικό  αυτό η ανάπτυξη της ελληνικής ως  δεύτερης γλώσσας θα μπορέσει να:
• Ενεργοποιήσει όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από το πολιτιστικό και γλωσσικό υπόβαθρό τους να συμμετάσχουν στην εκμάθηση της Νέας Ελληνικής, αν το επιλέξουν. Στο πλαίσιο αυτό, η αξία της Νέας Ελληνικής θα αποτελέσει επιπλέον εφόδιο για όλους τους μαθητές της Αυστραλίας  που θα κατευθυνθούν στις Κλασικές  Σπουδές, Βιβλικές Σπουδές, Ιατρική και Φαρμακολογία κ.ά.
• Θα αγκαλιάσει τις μελλοντικές γενιές των μαθητών που επιθυμούν να σπουδάσουν Νέα Ελληνικά, ενώ παράλληλα δεν θα δημιουργήσει προβλήματα σε αυτούς  που τώρα φοιτούν.
• Θα αντιμετωπίσει τη λανθασμένη, εδώ και χρόνια, αντίληψη ότι η ελληνική είναι διαθέσιμη μόνο  για τους μαθητές που μιλούν την Ελληνική στο σπίτι (και η σχετική εικόνα της γλώσσας θα είναι αντικίνητρο για τη μελέτη της γλώσσας που υπάρχει σήμερα).
• Θα εξασφαλίσει το κύρος της Νέας Ελληνικής στο πλαίσιο του Αυστραλιανού Προγράμματος  Σπουδών για όλες τις παρούσες αλλά και τις μελλοντικές γενιές των μαθητών.

Ακολουθούν παραδείγματα που αποδεικνύουν και υποστηρίζουν τη σημασία της ανάπτυξης  της ελληνικής ως  δεύτερης γλώσσας.
Βικτώρια:
 Το παράδειγμα της Βικτώριας είναι χαρακτηριστικό. Υπήρξε ανέκαθεν ισχυρή υποστήριξη που  έχει οδηγήσει σε εγγραφές σημαντικό αριθμό μαθητών στα προγράμματα των Νέων Ελληνικών  και μάλιστα σε περισσότερα από ένα επίπεδα. Για σημαντική μερίδα από αυτούς (και ίσως για  όλους  τους  μελλοντικούς), τα Νέα Ελληνικά είναι μια πρόσθετη δεύτερη ή νέα γλώσσα, η οποία δεν έχει χρησιμοποιηθεί στο σπίτι, πριν από την είσοδο στο σχολείο. Τα Νέα Ελληνικά, ως εκ τούτου, επί του παρόντος δεν διδάσκονται μόνο στους μαθητές που έχουν υπόβαθρο ελληνικής γλώσσας, αλλά και στους μαθητές που είναι δεύτερης, τρίτης και τέταρτης γενιάς, που οι  γονείς γεννήθηκαν κι αυτοί στην Αυστραλία. Υπάρχουν, επίσης, πολλοί μαθητές με ελληνικό όνομα που γεννήθηκαν στην Αυστραλία από γονείς που γεννήθηκαν και αυτοί επίσης εδώ, και δεν μιλούν καθόλου την ελληνική γλώσσα. Τέλος, δεν είναι δυνατόν να αγνοήσουμε ότι πάνω από το 30% των μαθητών που διδάσκονται τα Νέα Ελληνικά στα κρατικά σχολεία της Βικτώριας δεν έχουν Ελληνικό  πολιτισμικό υπόβαθρο.

Νέα Νότια Ουαλία:
Στα κρατικά και ανεξάρτητα σχολεία οι εγγραφές στα προγράμματα των Νέων Ελληνικών είναι σημαντικές σε όλη την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και στα πρώτα χρόνια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Μια σημαντική μείωση έχει παρατηρηθεί από την 10η (Year 10: 960 μαθητές) στη δωδέκατη τάξη (Year 12: 143). Ωστόσο, κατά την ίδια περίοδο (2010-2012), υπήρξε μια δραματική αύξηση του αριθμού των φοιτητών στο μάθημα της Νέας Ελληνικής για αρχάριους HSC. Στην πραγματικότητα, οι υποψηφιότητες για τα τμήματα  Αρχαρίων έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με το 2011.

Νότια Αυστραλία:
 Στη Νότια Αυστραλία τα πράγματα δεν είναι διαφορετικά από τις υπόλοιπες Πολιτείες. Εδώ υπάρχει μια ισχυρή και δραστήρια ελληνική κοινότητα και η κυβέρνηση της Νότιας Αυστραλίας έχει διαθέσει 600,000 AUD για να βοηθήσει στην προετοιμασία των σπουδών της επόμενης γενιάς δασκάλων για τα Ελληνικά.

Δυτική Αυστραλία:
 Η Δυτική Αυστραλία έχει ένα σχετικά μικρότερο πληθυσμό ατόμων με Ελληνικό υπόβαθρο σε σχέση με μερικές από τις υπόλοιπες  πολιτείες (περίπου 13.821 άτομα των οποίων η καταγωγή είναι Ελληνική, 2.651 άτομα που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, χωρίς να υπολογίζονται  οι Ελληνοκύπριοι και οι Ελληνικής καταγωγής Έλληνες της Νότιας Αφρικής  καθώς και  της Αιγύπτου – απογραφή του 2011). Ακόμη υπάρχουν και  εκείνοι που είναι ελληνικής καταγωγής αλλά  λόγω του γεγονότος ότι η  μετανάστευση των προγόνων τους στη χώρα έγινε πριν από πολλές γενιές έχουν συνήθως απομακρυνθεί από την ελληνική κληρονομιά τους. Ο Ελληνικός πληθυσμός  της Δυτικής Αυστραλίας είναι από τους πρώτους που  έχουν εγκατασταθεί στη χώρα αυτή και χρονολογείται ήδη από το 1870. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένα άτομα με  ελληνικό υπόβαθρο, τρίτης ή ακόμη και τέταρτης γενιάς τη μόνη σύνδεση που έχουν με την ελληνική κληρονομιά και καταγωγή τους είναι το επώνυμο, κάποιες στοιχειώδεις γνώσεις της  γλώσσας, τα έθιμα και τις  παραδόσεις (και αυτά  σε πολύ μικρό βαθμό σε ορισμένες περιπτώσεις).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Τα  Νέα Ελληνικά, για την πλειοψηφία των σημερινών μαθητών μας, είναι μια νέα γλώσσα και, ως εκ τούτου, η ανάπτυξη ενός επιπέδου διδασκαλίας ως δεύτερης γλώσσας είναι η πιο ενδεδειγμένη. Αυτό το επίπεδο είναι και το πιο κατάλληλο για όλες τις μελλοντικές γενιές  μαθητών και που εξασφαλίζει την επιβίωση της Νέας Ελληνικής στο μέλλον. Ως εκ τούτου, αυτό είναι επιτακτικό να αποτυπωθεί στο Εθνικό Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών και να ισχύσει για όλους  τους μαθητές. Τα Νέα Ελληνικά, για πολλούς λόγους, αναγνωρίζονταν πάντα ως γλώσσα  προτεραιότητας σε εθνικό επίπεδο. Πιστεύουμε ότι η ελληνική γλώσσα, ως πολύτιμο μέλος της οικογένειας των ευρωπαϊκών γλωσσών, δεν θα πρέπει να είναι το “προνόμιο” μόνο λίγων, αλλά θα πρέπει να είναι προσβάσιμη σε όλους.
Ο  αποκλεισμός της από την ομάδα των γλωσσών που θα διδάσκονται ως δεύτερη ξένη γλώσσα, είναι αντίθετη με όλα τα παραπάνω  αποδεικτικά στοιχεία.
Προσβλέπουμε σε μια ευνοϊκή ανταπόκρισή σας και τη συνέχιση του διαλόγου. Είμαστε πρόθυμοι να σας δώσουμε ό,τι  άλλο στοιχείο είναι απαραίτητο σχετικά με το θέμα αυτό.

* Ο κ. Βασίλειος Γκόκας είναι Συντονιστής Εκπαίδευσης Αυστραλίας και Ν. Ζηλανδίας