Ένας δαιμόνιος Λημνιός επιχειρηματίας, πρώτος πρόεδρος της Αυστραλιανής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας και ιδρυτής της Ελλάς Μελβούρνης είναι ο άνθρωπος που άνοιξε το δρόμο για να έρθουν χιλιάδες Ελληνίδες ως νύφες στην Αυστραλία.

Πρόκειται για τον Θησέα Μαρμαρά, που δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή, αλλά η μνήμη του παραμένει αιώνια.

Εξάλλου, ήταν ο άνθρωπος που έστελνε αστακούς στο παλάτι του Μπάκιχαμ και στον Ουίνστον Τσόρτσιλ!

Την ζωή και την προσφορά του Θησέα Μαρμάρα θυμήθηκε ο παλαίμαχος δημοσιογράφος, Νίκος Κιτσάκης, που τον έζησε από κοντά για περίπου 20 χρόνια.

Με την ευκαιρία, λοιπόν, των εκθέσεων με θέμα την ελληνική μετανάστευση στην Αυστραλία, ο Νίκος Κιτσάκης λέει για τον Μαρμαρά:

Ο Θησέας Μαρμαράς ο «βασιλιάς» της ψαρομαρκέτας και ο πατέρας του αυστραλιανού ποδοσφαίρου, δεν ήταν από τους πρώτους-πρώτους που ήρθαν στη Μελβούρνη. Υπολογίζεται ότι πριν απ’ αυτόν οι Έλληνες της Μελβούρνης έφθαναν στα 1.000 άτομα.

Ως δημοσιογράφος αλλά και ως πάροικος, παρακολούθησα τη δραστηριότητα του σε διαφορετικούς τομείς. Γνώρισα και έμαθα πολλά για το Θησέα Μαρμαρά, ως επιχειρηματία, φιλάνθρωπο, φίλο και προστάτη πολλών μεταναστών και ως ηγέτη του ποδοσφαίρου μας.

Γι’ αυτό θα επιχειρήσω μόνος μου να φέρω σε σας όσο πιο ατόφια γίνεται εικόνες και στιγμιότυπα από την ιστορία ενός μεγάλου Έλληνα μετανάστη που τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις από το Κράτος, την Εκκλησία, ακόμη και από το παλάτι της Βρετανίας.

Ο Θησέας Μαρμαράς γεννήθηκε στο Ρεπανίδι Λήμνου, στις 6 Ιουλίου 1910.

Στην Αυστραλία έφθασε στις 12 Ιουλίου 1922 με ναύλα που του έστειλε ο μεγαλύτερος αδελφός του (ο μακαρίτης Θανάσης) που είχε έρθει επτά χρόνια νωρίτερα. Αργότερα έφεραν τα άλλα δυο αδέλφια, Θεοφάνη και Γιώργο, τις δυο αδελφές τους Περσεφόνη και Κατερίνη, και την χήρα μητέρα τους.

Ο ΜΑΡΜΑΡΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ

Ο 12χρονος τότε Θησέας, δούλεψε τα πρώτα χρόνια στο μαγαζί του αδελφού του και μετά ακολούθησε το δρόμο το δικό του.

Αν και δεν είχε πάει σχολείο, εντούτοις ήταν πολύ έξυπνος. Έμαθε την αγγλική γλώσσα πολύ καλά και ασχολήθηκε με πολλές δουλειές.

Μέχρι που έπλενε πιάτα όλη τη νύχτα σε χορούς και το πρωί-πρωΐ πήγαινε σε άλλη δουλειά. Δεν άφηνε ούτε ένα λεπτό ανεκμετάλλευτο.

Ο πόθος του να προοδεύσει και ν’ ανοίξει δικό του μαγαζί, σε συνδυασμό με το ρωμέικο φιλότιμο και πείσμα νικούσαν την απελπιστική μοναξιά, το αφιλόξενο περιβάλλον και την σκληρή δουλειά!

Είχε εμπιστοσύνη στον εαυτό του και σιγά-σιγά το δαιμόνιο μυαλό του στράφηκε στο εμπόριο.

Στόχος του τα θαλασσινά είδη. Άρχισε με τους αστακούς και τα στρείδια.

Πωλούσε στα χοτέλ, στα καφέ, στους δρόμους και οπουδήποτε αλλού έβλεπε την ευκαιρία για να πωληθεί το εμπόρευμα του.

Σε δέκα χρόνια μάζεψε αρκετά χρήματα για να ανοίξει δικό του μαγαζί, το Melbourne Oyster Supply, στο Flinders Street, στο κέντρο της Μελβούρνης, που ήταν και το μεγαλύτερο της εποχής εκείνης.

Δεν σταμάτησε, όμως, εκεί. Η ψαρομαρκέτα έγινε σχεδόν δική του. Και για να μπορεί να τροφοδοτεί όλα τα ψαράδικα, τα χοτέλ, τα καφέ και τα «φις εν τσιπς», αποφάσισε να αγοράζει τους αστακούς και τα στρείδια από την Τασμανία, κατ’ ευθείαν από τις ψαρόβαρκες.

Το 1933, με ένα αεροπλάνο δυο θέσεων τύπου Gipsy Moth, ο 23χρονος τότε Θησέας, μαζί με τον καλό του φίλο, F.L. Roberts, ως πιλότο, μετέφεραν τους αστακούς και τα άλλα θαλασσινά στο μαγαζί και σε δυο-τρεις ώρες τροφοδοτούσαν όλη την αγορά.

Το όνομά του ξεπέρασε τα σύνορα της Μελβούρνης και οι αστακοί που πωλούσε ήταν οι καλύτεροι σε όλη την Αυστραλία. Είχε καταστεί πλέον ο «ΒΑΣΙΛΙΑΣ» της ψαρομαρκέτας.

Αξίζει να σημειωθεί αυτό: Στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Θησέας Μαρμαράς έστειλε πολλές φορές αστακούς και στρείδια στον τότε πρωθυπουργό της Αγγλίας, Ουίνστον Τσώρτσιλ, καθώς επίσης και στο παλάτι της Βρετανίας. Ακόμη σήμερα κρατά στο αρχείο του σε κορνίζα τα γράμματα ευγνωμοσύνης που έλαβε από τον Τσώρτσιλ.

Στις αρχές του 1960, κουρασμένος από τη σκληρή δουλειά, εγκατέλειψε τους αστακούς και τα στρείδια αλλά δεν άντεξε και πολύ χωρίς ν’ ασχοληθεί με κάτι. Όπως μου είχε πει κάποτε σε μια παλιά συζήτηση «ο άνθρωπος όσο ζει πρέπει να κάνει κάτι».

Αυτή τη φορά στράφηκε στον ταξιδιωτικό τομέα και ανέλαβε τη διεύθυνση του πρακτορείου «Ερμής» που για πολλά χρόνια ήταν το πρώτο ελληνικό πρακτορείο.

ΦΙΛΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

Γνώριζε πολύ καλά ότι οι αγρότες Έλληνες της μεταπολεμικής Ελλάδας θα αντιμετώπιζαν προβλήματα προσαρμογής στην προοδευμένη Αυστραλία.

Γι’ αυτό παρότρυνε την Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης να αναλάβει ενεργό ρολό στην υποδοχή και εγκατάσταση των νεοφερμένων Ελλήνων.

Ταυτόχρονα, κατέβαλε συνεχείς προσπάθειες να πείσει τη νεολαία ότι ο δημιουργικός αγώνας τους δεν πρέπει να τους αποκόψει από τις ελληνικές τους ρίζες.

Τους ενεθάρρυνε αδιάλειπτα να οργανώνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις, να εκκλησιάζονται συχνά και να προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό στον αυστραλιανό χώρο.

Το 1955, με εξουσιοδότηση του τότε υπουργού Μετανάστευσης και Εθνικών Υποθέσεων, κ. Χολτ, επισκέφθηκε την Ελλάδα και έκανε τιτάνιο αγώνα να πείσει την ελληνική κυβέρνηση να επιτρέψει τη μετανάστευση ανύπαντρων κοριτσιών.

Ο αγώνας του με τις αρμόδιες ελληνικές Αρχές κράτησε τρεις ολόκληρες ημέρες, και έληξε με την πρότασή του να φέρει μαζί του στην Αυστραλία έξι νεαρές κοπέλες.

Η ελληνική κυβέρνηση υπεχώρησε και ο κ. Μαρμαράς έφερε μαζί του έξι κοπέλες.
Με αμείωτο ενθουσιασμό συνέχισε τις προσπάθειες για την εισαγωγή της ελληνικής γλώσσας στην εκπαίδευση της Αυστραλίας.

Πρωτοστάτησε στις κινήσεις για τη δημιουργία της Έδρας Νεοελληνικών στο Πανεπιστήμιο Μελβούρνης και υποχρέωσε γνωστούς και άγνωστους παράγοντες της αυστραλιανής κοινωνίας να τον συνδράμουν σ’ αυτή του την προσπάθεια.

ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟΣ

Με το παράδειγμά του, δίδαξε τους Έλληνες να είναι γενναιόδωροι προς τους αναξιοπαθούντες συνανθρώπους τους.

Διέθεσε χρήματα και χρόνο σε αγώνες για την ενίσχυση πολλών νοσοκομείων της Βικτώριας.

Για τους αγώνες του αυτούς έχει ανακηρυχθεί Ισόβιος Κυβερνήτης των νοσοκομείων Royal Children, Women’s, Prince Henry’s, Queen Victoria, Melbourne και της Υπηρεσίας Πρώτων Βοηθειών St. John.

ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ

Ιδιαίτερη ξεχωριστή περίπτωση για την ιστορία του Αυστραλιανού ποδοσφαίρου αποτελεί ο Θησέας Μαρμαράς.

Ως πρόεδρος της «Ελλάς» προσέφερε πολύ περισσότερα από κάθε άλλον μέχρι σήμερα. Δημιούργησε την Ελλάς το 1959 με τη συγχώνευση των ομάδων Χελλένικ και Γιάρρα Παρκ, την ανέβασε στο Στέητ Λήγκ το 1961 και την επόμενη χρονιά κέρδισε το πρωτάθλημα.

Στη θητεία του ως προέδρου, η Ελλάς κατέκτησε τους περισσότερους τίτλους.

Ως παράγοντας και πρόεδρος των Ομοσπονδιών Βικτωρίας (VSF) και Αυστραλίας (ASF) έπαιξε τον μεγαλύτερο ρόλο στη δημιουργία τους, και αργότερα για την επιβίωσή τους.

Πρώτα απ’ όλα, υπήρξε ο ιθύνων νους για τη δημιουργία της Αυστραλιανής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, που ιδρύθηκε το 1959.

Εν τω μεταξύ, τα χρόνια εκείνα η Αυστραλία είχε αποκλεισθεί από τη δύναμη της FIFA γιατί πολλές από τις ομάδες, ειδικά του Σίδνεϊ, χρησιμοποιούσαν παίκτες από την Ευρώπη, χωρίς να έχουν μεταγραφές.

Μάλιστα, μερικοί παίκτες, ήταν απ’ τα μεγαλύτερα ονόματα στην χώρα τους.

Η Αυστρία και η Ολλανδία μέσω της FIFA ζητούσαν χρηματική αποζημίωση από την Αυστραλία.

Τον Ιούνιο του 1963 ο Θησέας Μαρμαράς, ως πρόεδρος της Αυστραλιανής Ομοσπονδίας, ταξίδεψε στην Ευρώπη και, πιο συγκεκριμένα, στη Ζυρίχη, με σκοπό να πετύχει την επανένταξη της Αυστραλίας στην δύναμη της FIFA.

Βρήκε την πολιτική του διεθνούς ποδοσφαίρου πολύ δύσκολη, αλλά διπλωμάτης όπως ήταν, κατόρθωσε να πείσει τους παράγοντες της FIFA και την επομένη χρονιά η Εθνική Αυστραλίας έπαιξε στους προκριματικούς αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1966.