Και ενώ στο περασμένο σημείωμα για τον Μαβίλη ανέφερα πως το θέμα δεν θα ενδιαφέρει πολλούς από τους αναγνώστες, εντούτοις, το ενδιαφέρον από τους αναγνώστες ήταν μεγάλο, έλαβα αρκετά τηλεφωνήματα και επιστολές από γνωστούς και φίλους.
Μεταξύ άλλων, ένα πολύ ενδιαφέρον γράμμα, πήρα από τον φίλο και συνάδελφο, Νίκο Κιτσάκη, και σας… το προσφέρω. Με την περιγραφή που κάνει ο Νίκος, ελάτε όλοι μαζί να σκύψουμε ευλαβικά, έστω νοερά, στον τάφο του, σήμερα που συμπληρώνονται 100 χρόνια από το θάνατό του.
«Φίλε και συνάδελφε Κώστα. Με αφορμή την ιστορία του Μαβίλη, που έγραψες στη στήλη σου, σου στέλνω ένα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι για τις τελευταίες μέρες του Μαβίλη, στην ιστορική μάχη του Δρίσκου στις 25-27 Νοεμβρίου 1912, όπου ο παππούς μου, Νίκος Κιτσάκης, πολέμησε δίπλα του και ήταν κοντά του μέχρι που ξεψύχησε μπροστά στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, στην Τζώρα (ένας μαχαλάς του χωριού Γιάννιστα – νυν Βασιλική).
Το Νοέμβρη του 1912, καθώς ο Ελληνικός στρατός προχωρούσε από την Άρτα προς το Συρράκο, από την άλλη πλευρά της Πίνδου, δύο εθελοντικά τμήματα, το ένα του Λορέντζου Μαβίλη με Γαριβαλδινούς στρατιώτες και το άλλο με Κρητικούς, κατέβαιναν προς τα Γιάννενα.
Ο Μαβίλης κατέβηκε προς την Μπαλτούμα, παραπόταμο του Αράχθου, μπήκε με τους στρατιώτες του στο νερό (η γέφυρα ήταν κατεστραμμένη) πέρασαν απέναντι και ανηφορίζοντας προς το ανατολικό μέρος του Δρίσκου, διέλυσαν σε μία μάχη τον Μπεκίρ Αγά, με τους πολλαπλούς Τούρκους στρατιώτες του και κινήθηκαν μέχρι την Αρδομίστα (νυν Λογγάδες). Εκεί όμως έβαλε το Τούρκικο πυροβολικό και ο Μαβίλης αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει και να φτάσει στην Τζώρα, στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, που ήταν ένα μικρό μοναστήρι. Το άλλο τμήμα με τους Κρητικούς πήγε στο χωριό Κράψι. Τη νύχτα της 25ης Νοεμβρίου 1912 επιτέθηκαν στους Τούρκους που ήταν οχυρωμένοι στο χωριό Κοντοβράκι. Οι Τούρκοι οπισθοχώρησαν και έφτασαν στο λόφο της Καστρίτσας. Έτσι, ολόκληρος ο Δρίσκος ελεγχόταν από τους δικούς μας.
Οι Τούρκοι όμως δεν σταμάτησαν. Για δύο μέρες έδιναν άγριες μάχες στη Γιάννιστα, προσπαθώντας να ανακαταλάβουν το Δρίσκο και το μοναστήρι της Τζώρας, που είχε το στρατηγείο του ο Μαβίλης. Τα γυναικόπαιδα από τη Γιάννιστα και τα διπλανά χωριά, είχαν μαζευτεί στο μοναστήρι. Μια Τούρκικη μεραρχία, κυνηγημένη από τους Σέρβους, έφτασε στα Γιάννενα και από εκεί ένα τμήμα πέρασε στη Λεύκα (ένα μέρος με 4-5 σπίτια πριν τη Γιάννιστα) και στη συνέχεια έφτασε μέχρι τις Κλαζιάδες (νυν Δροσοχώρι). Οι λίγες δυνάμεις των ανταρτών, ξαφνιάστηκαν και διαλύθηκαν, χωρίς να προφθάσουν να ειδοποιήσουν τον Μαβίλη, ο οποίος για να αποφύγει το κίνδυνο να πιαστεί, βγαίνει από το μοναστήρι καβάλα στο άλογό του, με το πιστόλι του στο χέρι.
Το βόλι που τον βρήκε τον υποχρέωσε να πηδήξει από το άλογο και σερνόταν πολεμώντας. Κατάφερε, με πολύ κόπο, να φτάσει μέχρι το παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, όπου και ξεψύχησε.
Οι Τούρκοι έκαναν επίθεση στο μοναστήρι, όπου ακόμα πολεμούσαν, δίπλα στον νεκρό Μαβίλη, ο Νίκος Κιτσάκης, ο Γιώργος Κιτσάκης, ο Δημήτρης Τσιάμης, ο Γιάννης Μαστέλης και άλλοι. Ποιος άνοιξε την πόρτα; Άγνωστο. Μπαίνουν μέσα στην μικρή εκκλησιά οι Τούρκοι και βρέθηκαν ανακατεμένοι γυναικόπαιδα, αντάρτες και Τούρκοι. Τα θύματα των Τούρκων πολλά μέσα και έξω από το μοναστήρι. Περιέργως τα γυναικόπαιδα τα έβγαλαν έξω και στρίμωξαν μέσα τους Έλληνες και τους έδεσαν. Τη νύχτα, ο Νίκος ο Κιτσάκης και μερικοί άλλοι, κατάφεραν να λυθούν και να πηδήσουν τον μαντρότοιχο του μοναστηριού. Όλους όσους βρήκαν το πρωί οι Τούρκοι τους έστειλαν δεμένους στα Γιάννενα όπου ένα πρόχειρο στρατοδικείο τους καταδίκασε σε θάνατο. Κρέμασαν άλλους στη Λιθαρίτσα και άλλους στον πλάτανο του Κουρμανιού. Στον ίδιο πλάτανο, είχαν κρεμάσει παλαιότερα και τον Άη Γιώργη, πολιούχο της πόλης των Ιωαννίνων.
Δύο μήνες μετά την ιστορική μάχη του Δρίσκου και συγκεκριμένα στις 21 Φεβρουαρίου του 1913, τα Γιάννενα λευτερώθηκαν.
Το 1931, δέκα εννέα χρόνια μετά το θάνατο του, το κράτος ξέθαψε τα οστά του Μαβίλη από τη Μουτσιάρα και τα έθαψε στο ηρώο που έκτισαν στο Καρούλι. Στο δε Μώλο στήθηκε ο ανδριάντας του ήρωα Μαβίλη, που αγναντεύει προς το Δρίσκο.»
Ευχαριστώ θερμά τον φίλο Νίκο και δια την αντιγραφή..
